زمین پاک تنها در تقویم باقی مانده است/ دپوی زباله در عمق جنگل‌های شمال/ کوه 15 متری زباله در دو قدمی دریا

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا، هر سال در این روز سازمان‌های مردم نهاد محیط زیستی با برگزاری اقدامات نمادین از جمله جمع‌آوری زباله و پاکسازی طبیعت به سایر شهروندان یادآوری می‌کنند که باید در راستای حفظ و حفاظت از محیط زیست و داشتن زمین پاک بکوشند.

این موضوع از چنان اهمیتی برخوردار است که روز گذشته معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نیز به همراه شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده با حضور در شهرستان پردیس در طرح پاکسازی زباله و فرهنگ‌سازی حفاظت از محیط زیست شرکت و به جمع آوری زباله‌های طبیعت پرداختند.

ابتکار، همچنین روز جهانی و ملی زمین پاک را فرصتی دانست که در این روز می‌توان توجه مردم را به موضوعات بسیار مهمی از جمله آینده کره زمین، خاک و تغییر اقلیم جلب کرد تا با نحوه محافظت بیشتر از زمین آشنا شوند و از بروز آلودگی‌های زیست محیطی جلوگیری کنند، البته در ایران در روز زمین پاک همواره روی پسماندها تاکید می‌شود، این که از مرحله برنامه ریزی برای اصلاح الگوی مصرف وارد مرحله اجرایی شویم و دولت اقداماتی را آغاز کرده که مهمترین آن آموزش است.

جنگل و رودخانه محل دپوی زباله‌های خطه شمال

سهیل اولادزاد، فعال محیط زیستی در خطه شمال کشور نیز در این مورد به خبرنگار آنا می‌گوید: شهرداری‌هایی در شمال کشور وجود دارد که زباله‌های شهری را در وسط جنگل، در حاشیه رودخانه و دریا دپو می‌کنند، همچنین معادن شمال کشور، پساب صنعتی معادن را به صورت تصفیه نشده به رودخانه‌ها می‌ریزند که این موضوع باعث آلودگی رودخانه‌ها و دریا می‌شود و هیچ نگرش زیست محیطی در برخی کارآفرینان و صنعت‌کاران کشور وجود ندارد.

وی ادامه می‌دهد: امروز با توسعه ناپایدار و نامتوازن روبه‌رو هستیم که نیازمند حضور عده‌ای از فعالان محیط زیستی برای اصلاح این روند است، برهمین اساس در دو بخش مردمی و مطالبه‌گری از دولت وارد عمل شدیم تا شاید بخشی از مشکلات و معضلات ما کاسته شود زیرا بسیاری از فعالان محیط زیست هر سال به منظور پاکسازی طبیعت و جمع‌آوری زباله اقدام می‌کنند اما در همین سطح باقی مانده است در حالی که می‌توانستیم خیلی اثرگذارتر عمل کنیم.

این فعال محیط زیستی معتقد است: برخی از زباله‌ها در طبیعت پراکنده است و تنها از منظر زیبایی‌شناسی و آلودگی بصری مشکلاتی ایجاد می‌کند و در حالت عادی به صورت پراکنده شیرابه‌ای از خود ایجاد نمی‌کند در حالی که وقتی ما این زباله‌ها را به صورت گسترده جمع‌آوری و در وسط جنگل دپو می‌کنیم شیرابه آن به طبیعت آسیب می‌زند که این موضوع نشان می‌دهد ما در برنامه‌های زیست محیطی خود به صورت فنی و کارشناسی عمل نمی‌کنیم.

اولادزاد ادامه می‌دهد: متاسفانه سازمان حفاظت محیط زیست در قانون مدیریت پسماند به عنوان نهاد ناظر عمل می‌کند و اغلب شهردار‌های شهرهای شمالی کشور یک حکم قضایی و شکایت از سوی سازمان محیط زیست را در پرونده خود دارند و از سوی دادستان برای آنان اعلام جرم شده است اما نمی‌توان محل دپوی زباله‌های یک شهر را که پلمپ کرد.

کاهش تولید زباله در دستور کار شهرداری‌ها و دهیاری‌ها

معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نیز اقدامات صورت گرفته در زمینه پسماند را ناکافی دانسته و معتقد است: در برخی موارد همچنان عقب هستیم و تا رسیدن به شرایط مطلوب فاصله داریم، علت آن هم این است که پسماند معضل بزرگی است به خصوص در مناطق شمالی کشور و با وجود تمام تلاش‌های صورت گرفته همچنان تا شرایط مطلوب فاصله داریم. بر همین اساس سازمان حفاظت محیط زیست تذکر و نظارت‌های لازم را به دستگاه‌های مسئول و مجری مانند شهرداری‌ها داده و پیگیر موضوع است و اگر قصوری صورت گیرد از سوی این سازمان پیگیری و برخورد خواهد شد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره زباله‌سوزها نیز می‌گوید: تمام زباله سوزها مشمول ارزیابی زیست محیطی هستند، تعبیه زباله سوز در واقع انتهای خط مدیریت پسماند است، ابتدا باید کاهش تولید زباله در دستور کار شهرداری‌ها و دهیاری ها قرار گیرد، همچنین باید به مردم آموزش داده شود تا زباله کمتری تولید کنند، در مرحله بعد تا جایی که می‌شود، به کمپوست تبدیل و مصرف مجدد شود و بعد از آن پسماندهایی که قابلیت مصرف مجدد و تبدیل شدن به کمپوست ندارند به صورت تفکیک شده به شهرداری‌ها تحویل داده شود.
او می‌گوید: امروزه پسماندهایی مانند شیشه، پلاستیک و کاغذ قابلیت ورود به بورس را دارند و خیلی از شهرها بورس این پسماندها را دارند، به عنوان مثال کاغذ A4 با کیفیت در صورت داشتن فناوری مناسب قابلیت تولید و استفاده تا 7 بار را دارد.

وجود تنها سه تصفیه‌خانه فاضلاب در شمال کشور

اولادزاد می‌افزاید: در مورد فاضلاب هم با مشکلات بسیاری مواجه هستیم به طوری که به جز سه شهر بابل، ساری و جویبار هیچ تصفیه خانه فاضلابی در پهنه شمال کشور از جمله استان مازندران وجود ندارد، حتی کلنگ ایجاد تصفیه‌خانه فاضلاب در سایر شهرهای شمالی به زمین نخورده است و این حجم عظیم فاضلاب‌های تولید شده به رودخانه و دریا وارد می‌شود.

این فعال محیط زیستی با اشاره به حجم زباله‌های تولید شده در شمال کشور می‌گوید: به عنوان مثال امروز در یک متری رودخانه تلار قائمشهر با کوه 15 متری زباله روبه‌رو هستیم، این حجم عظیم شیرابه‌های تولید شده که حاوی سموم، عفونت‌ها و فلزات سنگین است وارد زمین‌های کشاورزی و آب‌های ما می‌شود واز طریق رودخانه تلار در زمین‌های کشاورزی پخش می‌شود.

او معتقد است: 92درصد از آب کشور صرف محصولات کشاورزی می‌شود که همین محصولات کشاورزی در نهایت به 70درصد زباله تَر شهری تبدیل می‌شود، بنابراین اگر ما حجم زباله‌های تر را کم کنیم حجم شیرابه زباله‌های دپو شده را کاهش دادیم.

به گفته اولادزاد، 70 درصد زباله‌های کشور را زباله‌های تر تشکیل می‌دهند و این یک مشکل بزرگ است، این نوع زباله جزو پسماندهای کم ارزشی محسوب می‌شود که در دستگاه‌های زباله‌سوز قابلیت سوزاندن ندارد و ابتدا باید خشک شود که این نیز هزینه و بار اقتصادی سنگینی به دنبال دارد.

به گزارش آنا، از موضوع زمین پاک تنها یک روز در تقویم، شعار و تعدادی از فعالان محیط زیست باقی مانده‌ است که هر سال به پاکسازی طبیعت و جمع آوری زباله‌ می‌پردازند و این روز آن‌گونه که باید همانند سایر کشورها مورد توجه قرار نمی‌گیرد.