کارستان ایرانی در کارزار پارس جنوبی

به گزارش خبرنگار اقتصادی آنا، در شرایط فعلی می‌توان به جرات گفت که پارس جنوبی نه تنها مهمترین میدان مشترک ایران،‌بلکه یکی از مهمترین میادین مشترک گاز جهان به شمار می رود. از همین رو برداشت مناسب از این میدان برای ایران اولویت دارد زیرا در مقابل کشور همسایه چند سالی است که بیشتر از ایران گاز برداشت می‌کند و به پشتوانه همین گاز توانسته به یکی از قطب‌های صادرات ال ان جی تبدیل شود.

با وجود لزوم برداشت حداکثری از این میدان، ایران در دولت گذشته به دلیل سوء مدیریت‌ها در اجرای برنامه و همچنین خروج شرکت‌های خارجی از ایران به دلیل تحریم،‌ در برداشت گاز از قطر فاصله گرفت و عقب ماند.

طرح های 35 ماهه برای توسعه فازهای ایرانی،‌ یکی از مواردی بود که سرمایه زیادی را به خود اختصاص داد اما نتیجه نداشت. خرد شدن سرمایه‌ها در چندین فاز،‌ بدون داشتن اولویت کاری سبب شد تا در پایان 35 ماه اغلب این فازها پیشرفت مطلوبی نداشته باشند.

اما زمانی که بیژن زنگنه دوباره و در دولت تدبیر و امید بر صندلی وزارت نفت تکیه زد، تاکید کرد که بهره‌برداری از فازها با پیشرفت بیشتر اولویت اصلی ایران برای توسعه پارس جنوبی خواهند بود. همین اتفاق نیز افتاد و با تامین اعتبار مناسب ایران توانست چندین فاز را در دولت یازدهم به بهره برداری برساند.

در همین راستا بعد از بهره برداری از فازهای 12 و 15 و 16 در دولت یازدهم که معادل پنج فاز استاندارد می شود، فردا 6 فاز استاندارد دیگر در پارس جنوبی با حضور رئیس جمهوری افتتاح رسمی خواهد شد تا پس از چندین سال ایرانیان به آرزوی دیرینه خود برسند و برداشت روزانه گاز ایران از قطر بیشتر شود.

فازهای 17، 18، 19 (‌ معادل دو فاز استاندارد) ، 20 و 21 فازهایی بوده که اکنون تکمیل شده است که به همراه چند طرح بزرگ پتروشیمی و طرح برداشت از لایه نفتی پارس جنوبی به بهره‌برداری خواهد رسید.

با افتتاح این فازها می‌توان گفت،‌ در سال های اخیر معادل بیش از 11 فاز پارس جنوبی در دولت تدبیر و امید به بهره برداری رسیده است.

با این بهر برداری ها،‌ تولید گاز از بزرگترین میدان گازی جهان از روزانه ٢٦٢ میلیون مترمکعب در سال ٩٢ به ٥٢٠ میلیون مترمکعب در سال ٩٦ رسید.

طلسم 10 ساله فازهای 17 و 18 می شکند

فازهای ١٧ و ١٨ پارس جنوبی درحالی پس از ١٠ سال از شروع فعالیت های اجرایی خود آماده افتتاح رسمی است که اولویت‌بندی فازها و تخصیص منابع مالی در دولت یازدهم جان تازه ای به این فاز داد و طلسم طولانی بودن مدت زمان اجرای آن را شکست.

قرارداد فازهای ١٧ و ١٨ پارس جنوبی که اینک در آستانه افتتاح رسمی است، حدود ١١ سال قبل (٢٢ خرداد ماه ١٣٨٥)، میان شرکت ملی نفت ایران به کنسرسیومی متشکل از سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، شرکت مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی ایران، شرکت ملی حفاری ایران، شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت و شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا) امضا شد که در ادامه راه و در دولت یازدهم به دلیل تاخیرهای صدرا در ساخت سکو، شرکت ایزوایکو جایگزین این شرکت در فازهای ١٧ و ١٨ شد.

این ٢ فاز که زمان ٥٢ ماه برای اجرای آن تعریف شده بود قرار بود حداکثر تا پایان دولت دهم تکمیل و به بهره برداری برسد اما به مانند بسیاری از پروژه ها در دولت نهم و دهم به دلیل تغییرات مدیریتی، شدت تحریم‌ها و کمبود منابع مالی نیمه کاره ماند و به دولت بعد منتقل شد.

دولت یازدهم که سرکار آمد، پارس جنوبی و برداشت از میدان‌های مشترک اولویت بندی و بر سه موضوع هزینه، زمان و کیفیت تاکید شد و پیمانکاران فازهای پارس جنوبی با این فرمان به جلو حرکت کردند.

محمدرضا چلیپا، مجری طرح توسعه فازهای ۱۷ و ۱۸درباره پیشینه این فازها می گوید: قرارداد اجرای این فاز در سال ١٣٨٥ نهایی و فعالیت‌های اجرایی آن از سال ١٣٨٦ اجرایی شد اما به واسطه تعدد پیمانکاران این طرح و تغییر آنها، کارها پیشرفت چندانی نداشت و اگرچه قرار بود طرح در طی مدت ٥٢ ماه به بهره‌برداری برسد، اما تاخیرهای فراوان باعث تمدید مدت زمان اجرای آن شد. شروع جدی کار از سوی پیمانکاران این طرح با تحریم‌های شدید علیه صنعت نفت همزمان و تامین تجهیزات با مشکل جدی مواجه شد.

او ادامه می دهد: روند کند کار در فازهای ١٧ و ١٨ ادامه داشت تا این‌که درسال ١٣٩٢ با تغییر رویکرد وزارت نفت در دولت یازدهم از جمله مساعدت مالی و حمایت همه جانبه کارفرما و شرکت ملی نفت ایران از پیمانکاران شاهد تحرک در کار بودیم به نحوی که عقب ماندگی ٣٠ درصدی پروژه جبران شد.

چلیپا معتقد است: امروز پیمانکاران ایرانی در پارس جنوبی به قدری توانمند شده‌اند که وزارت نفت صلاحیت آنها را برای فعالیت در بخش اکتشاف و تولید تایید کرده و می‌توانند بدون نگرانی، پروژه‌های فراساحل و ساخت پالایشگاه را اجرا کنند؛ آن هم در شرایطی که کمتر شرکتی می‌تواند مگاپروژه‌هایی با این عظمت را به اجرا در آورد.

جلوگیری از مهاجرت گاز با بهره برداری از فاز 19

با آغاز به کار دولت یازدهم و با تغییرسیاست‌های توسعه ای در پارس جنوبی روند اجرای کار در فاز ١٩ سرعت پیدا کرد، مسعودی، مجری فاز ١٩ پارس جنوبی دراین باره اظهار می کند: اغراق نیست اگر بگویم سیاست‌گذاری دولت یازدهم مبنی بر اولویت‌بندی طرح و تخصیص منابع به پروژه‌های پارس جنوبی و همچنین اجرای برجام، نقش مهمی در بهره‌برداری روزانه ٥٦,٦ میلیون متر مکعبی از این فاز داشت.

او معتقد است: اجرای فاز ١٩ که در دوران تحریم‌ها شروع شد، تجربه‌هایی ارزشمند را به پیمانکاران ایرانی در مورد چگونگی انتقال ارز و دریافت کالا آموخت به گونه‌ای که درحال‌حاضر کمتر شرکتی را می‌توان نام برد که در شرایط استاندارد کار کند و از این تجربیات برخوردار باشد.

هدف از اجرای فاز ١٩ پارس جنوبی تولید روزانه ٥٦,٦ میلیون مترمکعب گاز غنی، ٧٥ هزار بشکه میعانات گازی، ٤٠٠ تن گوگرد و همچنین تولید سالانه ١.٠٥ تن گاز مایع "LPG"(پروپان و بوتان)، یک میلیون تن اتان به منظور تامین خوراک واحدهای پتروشیمی است.

فاز ١٩ پارس جنوبی بی شک یکی از پروژه های پیشرو پارس جنوبی است که رکوردهای منحصر به فردی در خود ثبت کرده است، مسعودی، مجری فاز ١٩ پارس جنوبی با تائید این مطلب می‌گوید: بهره برداری سه ردیف پالایشگاهی در کمتر از شش ماه این فاز را در رده یکی از فازهای پیشرو قرار داده است.

وی، ارسال گاز شیرین این فاز بدون استفاده از گاز فازهای ٦ تا ٨ پارس جنوبی به شبکه سراسری را یکی از " ترین"های این پروژه عنوان و می افزاید: همچنین رکورد ٧٠ روز از زمان نصب سکوی ١٩A در محل خود در دریا تا تولید گاز و ارسال آن به پالایشگاه در این فاز ثبت شد.

مسعودی معتقد است: میزان اشتغال در این فازها به صورت روزانه ١٠ هزار نفر بوده و وضع پرداخت‌ها و تمامی امور مالی، در این فازها نیز از انضباط خاصی برخوردار بوده است.

تزریق گاز از 4 ردیف شیرین سازی فازهای 20 و 21

آخرین گام‎های توسعه فازهای 20 و 21 با بهره برداری از سکوی فاز ٢٠ با ظرفیت برداشت یک میلیارد فوت مکعب گاز از میدان پارس جنوبی برداشته شد.

علیرضا عبادی، مجری طرح توسعه فازهای ٢٠و ٢١ پارس جنوبی ظرفیت برداشت گاز ترش غنی از بخش فراساحل فازهای ٢٠ و ٢١ را دو میلیارد فوت مکعب معادل ٥٦ میلیون متر مکعب در روز دانست.

مطابق وعده بیژن زنگنه، وزیر نفت در راه اندازی ٦ سکوی گازی در سال گذشته، سکوی ٢٠ به عنوان آخرین سکوی فازهای ٢٠و٢١ پارس جنوبی، روزهای پایانی سال ٩٥ به بهره برداری رسید.

این سکو، اوایل اسفندماه با تلاش متخصصان ایرانی راه اندازی شده بود.

پیش از این و از آذرماه ۹۵ با راه اندازی سکوی فاز ۲۱، ارسال منابع گازی این سکو به بخش پالایشگاه طرح توسعه فازهای ٢٠ و ٢١ آغاز شده بود.

در پالایشگاه فازهای ٢٠ و ٢١ پارس جنوبی، ٤ ردیف شیرین سازی، گاز ترش غنی از سکوهای حوزه فراساحلی این فازها را پالایش و از طریق واحد ارسال گاز به شبکه سراسری تزریق می کنند.

نکته مهمی که در پایان باید به آن اشاره کرد این است که افتتاح پس از تکمیل، پروژه هدف اصلی وزارت نفت دولت تدبیر و امید است و بارها بیژن زنگنه، وزیر نفت بر آن تاکید کرده است. او در افتتاح فازهای ١٥ و ١٦ پارس جنوبی در دی‌ماه ٩٤ گفته بود: قصد ما نمایش دادن نیست بلکه تکمیل پروژه‎ها هدف اصلی وزارت نفت است.

این رویکرد سبب شد وزارت نفت هیچ‌گاه برای افتتاح‌هایی که نسبت به تولید آن در یک مدت زمان معین و بدون مشکل خاص مطمئن نبود، اقدام نکند.