سالن کارنامه نشر، رویکرد نمایشگاهی شدن نمایشگاه کتاب را محقق نمی‌کند/ بودجه کمیته علمی‌فرهنگی نمایشگاه 3 و نیم تا 4 درصد است

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، دهقانی در این نشست با اشاره به انتظاراتی که از کمیته فرهنگی وجود دارد، گفت: معمولا از بالا و پایین، و کوچک و بزرگ همیشه تاکید می‌کنند که باید وجه فرهنگی نمایشگاه حفظ شود اما در عمل می‌گویند اول بگذارید تخصیص غرفه‌ها تمام شود، تجهیزات پشتیبانی تکمیل شود و ... تا نهایتا نوبت به کمیته علمی فرهنگی برسد.

وی ادامه داد: به هر حال اگر حرف مسئولان با عمل‌شان یکی باشد، سعی خواهیم کرد برنامه‌های این کمیته را به نحو احسن عملی کنیم.

مدیر کمیته علمی فرهنگی نمایشگاه کتاب تهران در پاسخ به خبرنگار فرهنگی آنا درباره معضل فروشگاهی بودن نمایشگاه و ناکارآمدی فعالیت‌های نمایشگاهی که همیشه در حد برپایی سالن کارنامه نشر محدود بوده، گفت:‌ اولا باید بگویم حذف کردن بخش فروشگاهی نمایشگاه نه به صلاح است و نه شدنی. درست است که فروش نمایشگاه برای برخی از ناشران رقم مهم و قابل توجهی نیست، اما برای برخی از ناشران به شدت حیاتی است.

وی افزود: در نمایشگاه بیست و هشت ما فقط سرای اهل قلم را داشتیم اما در سال گذشته با حذف کمیته جنبی مسئولیت‌های این کمیته نیز به وظایف کمیته علمی فرهنگی اضافه شد و اداره سالن کارنامه نشر کتاب نیز از جمله موارد اضافه شده بود.

دهقانی توضیح داد: در بدو پذیرفتن این بخش اعلام کردیم که باید تمام کتاب‌های منتشر شده در سال گذشته (93) در سالن کارنامه نشر وجود داشته باشد و این اتفاق عملی شد، به طوری که در نمایشگاه گذشته نزدیک به 27 هزار عنوان کتاب در این سالن و در سالنی به مساحت 300 متر مربع ارائه شد.

وی با پذیرش اینکه نمایش تازه‌های نشر در فضای محدود تخصیص یافته نمی‌تواند رویکرد نمایشگاهی بودن نمایشگاه کتاب را محقق کند، ضمن ابراز امیدواری برای ارتقاء امکانات در نمایشگاه سی‌ام گفت:‌ من هم مانند شما به کاستی‌ها واقفم و معتقدم حداقل این بخش از نمایشگاه به فضای دو هزار متربع نیاز دارد. ولی به هر حال ما در نمایشگاه سی‌ام نیز تمام کتاب‌های منتشرشده در سال جاری (95) را ارائه خواهیم کرد؛ با اینکه می‌دانیم به نمایش گذاشتن کتاب‌ها از عطف چندان کارآمد نیست.

فتح‌الله فروغی معاون علمی فرهنگی نمایشگاه کتاب تهران نیز در پاسخ به خبرنگار آنا توضیح داد: اگر به بودجه اختصاص یافته کمیته علمی فرهنگی نمایشگاه که کمتر از 5 درصد بودجه برگزاری نمایشگاه کتاب است (دهقانی: بین 3/5 تا 4 درصد) توجه کنیم، درمی‌یابید که قطعا با این بودجه نمی‌توان تمام مطالبات اهل کتاب و اهل نشر را محقق کرد.

وی افزود: ما با توجه به امکانات موجود اعلام کردیم که رویکردمان تقویت جنبه‌های نمایشگاهی است و قطعا این امر می‌تواند در شرایطی که مسئولان نمایشگاه به کمیته علمی فرهنگی بیشتر توجه کنند، نتایج بهتری را به همراه داشته باشد.

دهقانی در ادامه این بحث توضیح داد: شرایط به گونه‌ای است که ما نمی‌دانیم بعد از نمایشگاه سی‌ام هستیم یا نه؛ یعنی کار ما و همکاران‌مان در این کمیته با اتمام نمایشگاه تمام می‌شود بنابراین اگر کمیته علمی فرهنگی با حکم‌های سالانه تعیین و فعالیت پیوسته (نه فقط در ده روز نمایشگاه) داشته باشد می‌تواند در محقق کردن برنامه‌ها و اهداف موفق‌تر باشد.

مدیر کمیته علمی و فرهنگی سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در بخش دیگری از این نشست درباره فعالیت این کمیته توضیح داد: در نمایشگاه سی‌ام سه دبیرخانه با محوریت سه مجموعه از فعالیت‌ها در این کمیته تشکیل شده است و پرداختن به موضوعاتی از قبیل اقتصاد نشر و مبادله رایت کتاب میان ناشران ایرانی و خارجی، برندسازی در حوزه نشر و برگزاری نشست‌های علمی در این زمینه از جمله برنامه‌های این کمیته در نمایشگاه کتاب ۹۶ است.

وی از برنامه‌ریزی برای برگزاری ۲۰ کارگاه آموزشی و انجام فعالیت‌هایی در حوزه‌های مختلف مربوط به نمایشگاه در چهار سالن ناشران دانشگاه، ناشران عمومی، ناشران بین‌الملل و ناشران کودک و نوجوان و همچنین فعالیت پاتوق اهل قلم که محفلی است برای گپ و گفت نویسندگان، مترجمان و اهالی قلم با یکدیگر در نمایشگاه آتی خبر داد.

دهقانی همچنین دبیران بخش‌های مختلف کمیته را به شرح زیر معرفی کرد: داریوش مطلبی دبیر علمی، محمدحسن محمدی دبیر فعالیت‌های فرهنگی و شهرام اقبال زاده دبیر پاتوق اهل قلم.

عبدالعظیم فریدون، یکی از اعضای کمیته علمی فرهنگی نمایشگاه کتاب تهران نیز در بخش دیگری از این نشست توضیح داد: خواسته اهالی کتاب و نشر این است که از رویداد نمایشگاه کتاب که تنها یک بار در سال رخ می‌دهد بهترین استفاده صورت بگیرد و لازمه آن اینست که فضای نمایشگاه به فضایی فرهنگی تبدیل شود. بر این اساس رویکرد کمیته فرهنگی این است که غیر از سالن‌ها، فضای کلی نمایشگاه فرهنگی شود.

وی خاطر نشان کرد:‌ کمیته علمی فرهنگی نمایشگاه باید در حدی باشد که به جز بخش فروش تمام بخش‌های نمایشگاه زیر نظر آن اداره شود اما دوستان وزارت ارشاد تکه‌هایی از بخش‌های نمایشگاه را هنوز نزد خود نگه داشته‌اند و معلوم نیست چرا. البته امر واسپاری امور نمایشگاه به صنوف رشد خوبی داشته و شاید بخش‌های باقی‌مانده نیز در آینده واگذار شوند.

مسعود پایدار یکی دیگر از اعضای کمیته علمی فرهنگی نمایشگاه کتاب تهران نیز در این نشست ضمن اشاره به کارکردهای نمایشگاه کتاب تهران در سه دهه اخیر گفت:‌ کارکرد نمایشگاه تهران با کارکرد نمایشگاه‌های بین‌المللی معتبر جهان متفاوت بوده است، آن چنان که تاکنون بخش فروشگاه بزرگ کتاب در این نمایشگاه به جای اینکه کتاب فروشی‌ها در سطح کشور تاسیس شوند مطرح بوده که این مساله آسیب‌هایی را به همراه داشته است.

وی ادامه داد: ما معتقدیم برای بهبود شرایط نمایشگاه نیاز به اصلاحات است؛ اصلاحاتی که باید در بخش توسعه انجام شود و کمیته علمی فرهنگی در محقق کردن آنها نقش اساسی دارد. ما باید به مردم این باور را بدهیم که نمایشگاه کتاب تهران فقط فروشگاه نیست.

سید عباس حسینی نیک یکی دیگر از اعضای کمیته علمی فرهنگی نمایشگاه کتاب تهران نیز با اشاره به سیر تطور مراکز نشر در ایران و جهان گفت:‌ امروزه موسسات انتشاراتی مطرح در جهان حکم مراکز علمی پژوهشی را پیدا کرده‌اند به گونه‌ای که مولفان اعتبار خود را از انتشار کتاب‌شان در این موسسات بدست می‌آورند.

وی افزود: در گذشته که نشر کتاب در کشور ما ضوابط مشخصی نداشت حتی کتاب‌فروشی‌ها هم کتاب چاپ می‌کردند اما از سال 67 که ضوابط نشر تصویب شد ناشران به شکل تخصصی به فعالیت خود ادامه دادند تا امروز که در حوزه علم و فرهنگ توانسته‌اند همگام با مولفان در خدمت جامعه باشند.

حسینی نیک تاکید کرد: کمیته علمی فرهنگی نمایشگاه کتاب تهران باید نمودی از رشد مراکز نشر و نقش علمی و فرهنگی آنها در جامعه باشد. اینکه در نمایشگاه چقدر کتاب فروخته می‌شود (که احتمالا خیلی هم در اقتصاد نشر تاثیرگذار نیست) اهمیت چندانی ندارد اما مهم این است که نمایشگاه بتواند شرایط لازم برای رشد صنعت نشر و حرفه‌ای تر شدن ناشران را فراهم آورد؛ وظیفه‌ای که به عهده کمیته علمی فرهنگی نمایشگاه است.

سی‌امین نمایشگاه کتاب تهران، 13 اردیبهشت لغایت 23 اردیبهشت سال 96 در شهر آفتاب برگزار می‌شود.