درآمد 36.4 هزار میلیارد تومانی از اصلاح حامل‌های انرژی/ پرداخت 37.4 هزار میلیارد تومان یارانه نقدی

به گزارش خبرنگار اقتصادی آنا، هدفمندی یارانه ها، بخشی از طرح تحول اقتصادی بود که در دولت دهم در دستور کار قرار گرفت و به دلیل اهمیت موضوع برای خانوارها بیش از هر بخش دیگری از این طرح بر سر زبان ها افتاد. تا آنجا که بسیاری از افراد، ‌هدفمندی یارانه ها را با طرح تحول اقتصادی مترادف می دانستند.

بر اساس قانون هدفمند کردن یارانه ها، قرار بود تا منابع حاصل از اصلاح قیمت حامل های انرژی به اشکال مختلف به دست مردم برسد.

در این بخش نیز پرداخت یارانه نقدی بیشترین اهمیت را پیدا کرد تا با تزریق نقدینگی و پول نفت بالای 100 دلار،‌بر تورم افسار گسیخته در دولت گذشته دامن زند.

این در حالی بود که تولید تشنه نقدینگی بود تا از رکود خارج شود. اما براساس آمار همان سال ها،‌سهم بخش تولیدی از منابع هدفمندی رقمی نزدیک به صفر بود.

از سوی دیگر قرار بود تا در چند سال، ‌با رساندن قیمت حامل‌های انرژی به 95 درصد قیمت فوب خلیج فارس،‌ قیمت ها آزاد شود و به جای پرداخت یارانه به تمام اقشار جامعه،‌ این پول هدفمند شده به دست اقشار ضعیف برسد که این اتفاق نیز رخ نداد.

با روی کار آمدن دولت یازدهم و همزمان با کاهش قیمت نفت،‌ مشکلات هدفمندی یارانه ها و پرداخت نقدی یارانه یک به یک سر برآورد. وزیر نفت از کابوس‌هایش برای تامین پول یارانه گفت و رئیس جمهوری زبان به انتقاد گشود. حسن روحانی از قیمت پایین نفت گلایه کرد و در جواب منتقدان گفت که این دولت،‌ با نفت 30 دلاری کشور را می‌چرخاند نه نفت 140 دلاری.

با وجود همه این مشکلات اما پرداخت یارانه نقدی تا کنون ادامه پیدا کرده است اما انتقادات نیز ادامه دارد. از چرایی پرداخت یارانه نقدی به همه مردم تا شایعه گم شدن پول اصلاح قیمت حامل های انرژی.

از سوی دیگر،‌ با وجود این انتقادات،‌ مجلس دولت را مکلف کرده تا در سال آینده قیمت حامل های انرژی را افزایش ندهد اما تعهدات به هدفمندی یارانه ها همچنان ادامه داشته باشد.

از همین رو، سازمان برنامه و بودجه کشور با انتشار گزارشی جزئیات منابع هدفمندسازی یارانه ها را تشریح کرده است.

متن کامل گزارش این سازمان درخصوص منابع سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها به شرح ذیل است:

در اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها مصوب 23/10/1388 و اصلاح بعدی آن؛

از یک سو،

دولت مکلف به:

- اصلاح قیمت حامل‌های انرژی (بنزین، نفت، نفت گاز، نفت کوره، نفت سفید و گاز مایع و سایر مشتقات با احتساب هزینه‌های مرتب (بند «الف» ماده یک)

- تعیین قیمت فروش داخلی گاز پس از کسر هزینه‌های انتقال، مالیات و عوارض (بند «ب» ماده یک)

- تعیین قیمت فروش داخلی برق براساس مجموع هزینه‌های تبدیل انرژی، انتقال و توزیع و هزینه سوخت ... (بند «ج» ماده یک)

- تعیین قیمت آب با در نظر گرفتن هزینه‌های تأمین، انتقال و توزیع (تبصره 1 ماده 3)

گردید.

از سوی دیگر،

- دولت مجاز به پرداخت حداکثر تا پنجاه درصد (50%) خالص وجوه حاصل از اجرای قانون برای یارانه نقدی و غیرنقدی به خانوارها و... (ماده 7) شد.

- و نیز دولت مکلف به پرداخت سی درصد (30%) خالص وجوه حاصل از اجرای قانون برای یارانه تولید و ... (ماده 8) گردید.

- همچنین دولت مجاز به استفاده بیست درصد (20%) خالص وجوه حاصل از اجرای این قانون برای اعتبارات هزینه‌ای و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای شده است. (ماده 11)

همچنین دولت مجاز گردید، برای اجرای این قانون، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها را تأسیس نماید و وجوه حاصل از اجرای این قانون را که به خزانه واریز می‌شود، عیناً پس از وصول و کسر سهم دولت (ماده 11) به‌ عنوان کمک به اجرای اهداف قانون (ماده 7 پرداخت یارانه نقدی خانوارها...) و (ماده 8 پرداخت یارانه تولید...) در اختیار سازمان هدفمندسازی قرار دهد.

- برای فعالیت سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها اساسنامه‌ای در هیأت وزیران به تصویب رسید که در ماده 2 آن منابع سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها به شرح زیر مشخص شد:

-ماده 2: منابع سازمان حاصل از مواد (7) و (8) و (11) قانون هدفمندکردن یارانه‌ها و دیگر قوانین و مقررات خواهد بود.

لازم به توضیح است که در مواد 7، 8 و11 نیز با صراحت به خالص وجوه حاصل از اجرای قانون هدفمندی تأکید شده است.

- برای فراهم شدن این منابع یعنی خالص وجوه، چهار شرکت به شرح زیر فعالیت می‌نمایند:

یک: شرکت ملی پالایش و پخش

این شرکت از محل فروش انواع بنزین، نفت‌گاز .... در سال 1395، 36 هزار و 800 میلیارد تومان درآمد کسب می‌کند که همه این درآمدها به حساب شماره 1271 نزد خزانه واریز می‌شود. سپس هزینه‌های قانونی خود را همانطور که در بند «الف» گزارش دیوان محاسبات آمده است به مبلغ 12 هزار و 800 میلیارد ریال کسر می‌کند و بقیه آن را که مبلغ 23 هزار و 900 میلیارد تومان است طبق قانون به حساب سازمان هدفمندسازی یارانه واریز می‌کند.

دو: شرکت ملی گاز

این شرکت نیز در سال 1395 از محل فروش گاز طبیعی جمعاً 15 هزار و 400 میلیارد توماندرآمد کسب می‌کند

و به حساب شماره 170 نزدخزانه واریز می‌کند.سپس هزینه‌‌های قانونی انجام شده را به روشی که در بند «ب» گزارش دیوان محاسبات مشخص شده است به مبلغ 5 هزار و 200 میلیارد تومان کسر و بقیه را که 10 هزار و 200 میلیارد تومان است به حساب سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها واریز می‌کند.

سه: شرکت توانیر

این شرکت برق را هر کیلووات ساعت 6/67 تومان به مشترکین می‌فروشد و کلیه وجوه را به حساب شماره 228 نزد خزانه واریز می‌کند ولی چون قیمت تمام شده برق هر کیلووات ساعت 3/83 تومان است. قانوناً موظف به پرداخت هیچ مبلغی به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها نیست ولی براساس توافق و آیین‌نامه‌ اجرایی تبصره 14قانون بودجه 1395، مبلغ 2 هزار و 200 میلیارد تومان به حساب سازمان هدفمندسازی واریز می‌کند.

چهار: شرکت‌های آبفا

این شرکت‌ها نیز، زیر قیمت تمام شده، آب را به مشترکین عرضه می‌کنند و منابع حاصل از فروش آب به ازای هر مترمکعب 470 تومان را وصول و به حساب شماره 1382 نزد خزانه واریز می‌کند ولی چون قیمت تمام شده هر متر مکعب آب، 1100 تومان است لذا وجهی به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها پرداخت نمی‌کنند.

جمع‌بندی:

1- کلیه وجوه حاصل از فروش حامل‌های انرژی (انواع بنزین، نفت سفید ...) که درآمد شرکت ملی پالایش و پخش است، ابتدا به حساب شماره 1271 نزد خزانه واریز می‌شود و بعد از کسورات قانونی سهم سازمان هدفمندی‌سازی یارانه‌ها به حساب آن سازمان در پایان هر ماه واریز می‌شود.

2- کلیه وجوه حاصل از فروش گاز طبیعی که درآمد شرکت ملی گاز است، ابتدا به حساب شماره 170نزد خزانه واریز و پس از کسورات قانونی سهم سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها به حساب آن سازمان در پایان هر ماه واریز می‌شود.

3- کلیه وجوه حاصل از فروش برق که درآمد شرکت توانیر است، ابتدا به حساب شماره 228 نزد خزانه واریز می‌شود و به‌رغم اینکه کل وجوه دریافتی کمتر از قیمت تمام شده است، در سال 1395 مبلغ 2200 میلیارد تومان به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها کمک می‌نماید.

4- کلیه وجوه حاصل از فروش آب که درآمد شرکت‌های آبفا است، ابتدا به حساب شماره 1382 نزد خزانه واریز می شود و چون کمتر از قیمت تمام شده آب است، هیچ مبلغی به سازمان هدفمندسازی یارانه‌‌ها واریز نمی‌کند.

5- به این ترتیب درآمدها و منابع سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، مجموع ارقامی است که به عنوان سهم این سازمان از سوی شرکت‌های پالایش و پخش، گاز، توانیر طبق ماده 2 اساسنامه این سازمان به حساب سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها واریز می‌شود که در سال 1395 طبق جمع‌بندی دیوان محاسبات حداکثر مبلغ 36 هزار و 400 میلیارد تومان است.