سیدعباس صالحی: نمایشگاه کتاب تهران یک آکادمی سیار پرتپش است

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، نشست خبری بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران صبح امروز، دوشنبه 14 اردیبهشت‌ماه با حضور سید عباس صالحی معاون امور فرهنگی ارشاد، مسعود شهرام‌نیا قائم مقام و معاون اجرایی نمایشگاه کتاب تهران، محمود آموزگار رییس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران و مهدی جعفری مدیرکل روابط‌عمومی معاونت امور فرهنگی ارشاد برگزار شد.

سید عباس صالحی در این نشست ضمن تاکید بر جایگاه مهم نمایشگاه کتاب گفت: «نمایشگاه کتاب تهران از جهات محتلف فرصت خوبی برای حوزه نشر است. همین امسال علی‌رغم آیین‌نامه‌های سختگیرانه 2هزار و 400 ناشر در 2 هزار و 160 غرفه در نمایشگاه شرکت می‌کنند.»

وی با بیان این مطلب که نمایشگاه کتاب هم فرصتی‌ است برای اقتصاد نشر و هم امکان برقراری ارتباط اهالی نشر با مخاطبان را ایجاد می‌کند، اظهار داشت: «از منظری دیگر نمایشگاه کتاب تهران،‌یک کتابخانه بزرگ با قریب به 300 هزار عنوان کتاب داخلی و 165 هزار عنوان کتاب خارجی است و این تجمیع بی‌بدیل برای کسانی که به دنبال کسب فرهنگ و دانش هستند، فرصت مغتنمی‌ به شمار می‌آید.»

نمایشگاه کتاب یک پاتوق فرهنگی است

صالحی ادامه داد: «همچنین این رویداد فرصتی است برای دیپلماسی فرهنگی، زیرا امکان حضور ناشران خارجی و رویدادهای دیگری را در این بخش مهیا می‌کند. بنابراین نمایشگاه کتاب تهران صرفا اتفاقی برای اقتصاد نشر نیست بلکه امکان گفت‌وگوهای بین‌المللی را نیز حول محور کتاب ایجاد می‌کند. از طرفی فرصت بزرگی است برای برگزاری نشست‌های علمی و تخصصی با هدف اعتلای فرهنگی.»

وی نمایشگاه کتاب تهران را یک آکادمی سیار پرتپش خواند و گفت: «همچنین نمایشگاه کتاب تهران پاتوقی است برای اهالی فرهنگ. به عبارت دیگر همینطور که مردم ما 13 روز آغاز سال را برای دید و بازدید‌های نوروزی اختصاص می‌دهند، 10 روز نمایشگاه کتاب نیز فرصتی است برای دید و بازدید‌های فرهنگی.»

معاون امور فرهنگی ارشاد افزود: «مردم و ناشران قدر نمایشگاه کتاب را می‌دانند و با همین نگاه است که با وجود تمام خوشی‌ها و تلخی، همه‌ساله پای این رویداد می‌مانند و میلیون‌ها نفر از آن استقبال می‌کنند.»

وی گفت: «امسال نمایشگاه کتاب تهران با چند رویکرد جدی همراه است. نخست تاکیدی‌است که ما بر وجه بین‌المللی‌تر شدن نمایشگاه داشته‌ایم. ما معتقدیم باید از این عنوان محافظت کرد نه اینکه صرفا در حد یک کلیشه آن را دنبال کنیم. متاسفانه عوامل مختلفی در سال‌های قبل منجر به کمرنگ شدن بخش بین‌المللی نمایشگاه شده بود که امسال در صدد اصلاح این عارضه هستیم.»

عمان؛ پل پایلوت و دروازه فرهنگی ما خواهد بود

صالحی توضیح داد: «در نمایشگاه امسال اتفاقات خوبی در بخش بین‌الملل رخ خواهد داد. اتفاقاتی مثل حضور کشور عمان به عنوان میهمان ویژه که با توجه به قرابت فرهنگی آن با ایران و همچنین موقعیت جغرافیای‌اش می‌تواند پایلوت و دروازه فرهنگی خوبی برای ورود به جهان عرب باشد.»

وی ضمن بیان این مطلب که ارتباط‌های فرهنگی بین دو کشور، تنها به ده روز نمایشگاه محدود نخواهد شد، افزود: «افزایش میهمان‌های خارجی و حضور روسای نمایشگاه‌های معتبر جهان اتفاق‌های خوب دیگر در این بخش است، اتفاقی که سمبلیک نیست و امکانی را ایجاد می‌کند برای تبادل نظر و همکاری‌هایی که آینده نشر را رقم خواهد زد.»

معاون امور فرهنگی گفت: «در بخش بین‌الملل ناشران خارجی نسبت به دوره‌های قبل افزایش تعداد داشته‌اند و از میان کتاب‌ها، 100 هزار عنوان بدون تکرار و 50 درصد از کتاب‌ها متعلق به سال 2013 به بعد هستند.»

وی افزود: «یکی از اهداف ما تجهیز کتابخانه دانشگاه‌ها و مراکز علمی با بهترین کتاب‌ها بوده و با توافقات تنظیم شده، دانشگاه ازاد اسلامی و وزارت علوم قرار است با خرید از بخش خارجی، امکان دسترسی دانشجویان به کتاب‌های علمی روز جهان را میسر کنند.»

صالحی همچنین درمورد مبحث عدالت فرهنگی گفت: «رویکرد دیگر ما در سال جاری، عدالت فرهنگی است و توجه به این موضوع که ایران، تنها تهران نیست. به عبارت دیگر با این نگاه، نمایشگاه کتاب تهران،‌ یک نمایشگاه ملی است و باید امکان ایجاد مراودات و دیده شدن را برای ناشران غیر تهرانی فراهم آورد.»

وی افزود: «در این حوزه چند اتفاق افتاد. مثلا هر روز نمایشگاه به نام یک استان نامگذاری شده که مسئولان نشر آن استان در سالنی به عنوان استان‌ها، گرایش‌های فرهنگی و نشر حود را در آن روز تشریح می‌کنند. همچنین اهواز که به عنوان پایتخت کتاب ایران معرفی شده،‌ در تمام ایام نمایشگاه، غرفه‌ای ثابت دارد.»

معاون امور فرهنگی ارشاد در ادامه به مساله واگذاری اختیارات اجرایی به تشکل‌های نشر گفت: «همانطور که قبلا هم گفته‌ام، کار دولت برگزاری جشنواره و نمایشگاه نیست و نباید در این حد، شأن ‌دولت را تقلیل داد بلکه باید با مشارکت دادن نهادهای صنفی به کوچک و چابک شدن دولت‌ها کمک کرد.»

وی ضمن بیان این مطلب که در ادامه تجربیات سال گذشته، قدم‌های جدید در این بخش برداشته شده است، افزود: «با توجه به نظرات شورای سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی نمایشگاه، تشکل‌ها نقش زیادی را عهده‌دار شدند و با 4 کمیته اصلی ناشران داخلی، ناشران بین‌الملل، علمی و اهل قلم و اطلاع رسانی به تشکل‌ها واگذار شد.»

بن کاغذی کتاب دیگر چاپ نمی‌شود

وی ادامه داد: «همچنین همکاری خوبی بین تشکل‌ها و موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران برای انتقال تجربه ایجاد شده و امیدواریم این اتفاق، نمونه‌خوبی باشد برای اتفاق‌های بعدی در حوزه فرهنگ، واگذاری مباحث اجرایی به تشکل‌ها و تمرکز بیشتر دولت روی مدیریت و نظارت.»

صالحی در ادامه سخنان خود توجه به بخش نشر دیجیتال، تقویت بخش نمایشگاهی، توجه به ماهیت اسلامی و ایرانی نمایشگاه و اقدامات تسهیلاتی مانند احداث 70 هزار متر مربع سازه، به کارگیری 100 پیمانکار، همکاری 70 نهاد اجرایی، تخصیص 6 هزار خط تلفن و کیلومترها کابل کشی را از دیگر اقدامات انجام شده برای بیست و هشتمین نمایشگاه کتاب تهران عنوان کرد.

وی همچنین در بخش پرسش و پاسخ این نشست،‌ در پاسخ به سوالی پیرامون شرایط توزیع بن‌ رایگان کتاب گفت: «توزیع بن کتاب، اتفاقی بود که پس از برداشته شدن یارانه کاغذ برای حمایت از مصرف‌کنندگان رخ داد،‌اما بعد از گذشت 10 سال از این اتفاق، وقت اصلاح این رویه رسیده بود.»

معاون امور فرهنگی ارشاد ضمن بیان این مطلب که نظر علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز حذف یارانه‌های رایگان کتاب است، اظهار داشت: «تصمیم گرفته شده این بود که به جز اهالی قلم، سخنرانان نشست‌های اهل قلم و خبرنگاران حوزه کتاب به کسی بن کتاب اهدا نشود. ضمن اینکه بن کاغذی دیگر منتشر نمی‌شود و بن‌ها الکترونیکی و با نام و مشخصات صادر می‌شوند.»

وی افزود: «نوع دیگر تخصیص یارانه کتاب نیز به بن‌های مشارکتی مربوط است که ارشاد متقبل شده برای تقویت چرخه نشر، 20 درصد از آورده سازمان‌ها،‌مراکز علمی و پژوهشی و دانشگاه‌ها و حوزه‌ها برای خرید کتاب را جهت خرید کتاب و تجهیز کتاب‌خانه‌ها تخصیص دهد.»

صالحی در ادامه درباره رویکرد نظارتی ارشاد در نمایشگاه کتاب نیز توضیح داد: « ما به اعتبار وظایف حاکمیتی که داریم سه کمیته نظارتی در بخش ناشران داخلی، نشست‌ها و اطلاع رسانی و حوزه بین الملل داریم که ضمن نظارت، به تبادل تجربیات خود به تشکل‌ها نیز خواهد پرداخت.»

حضور بیش از 500 خبرنگار داخلی و خارجی در نمایشگاه

در بخش دیگری از این نشست، مسعود شهرام‌نیا، قائم مقام و معاون اجرایی نمایشگاه کتاب تهران از ایجاد 5 فضای گفت‌وگو علاوه بر سالن اصلی سرای اهل قلم و تالار گفت‌وگوی بین‌الملل برای گفت‌وگو با ناشران و نویسندگان خارجی خبر داد. وی در این باره گفت: «جمعا 600 نشست در تالارها و سالن‌های نمایشگاه کتاب برپا خواهد شد.»

شهرام‌نیا همچنین ضمن تشریح رویکردهای اطلاع رسانی در نمایشگاه بیست و هشتم، افزود: «امکان جست‌وجوی کتاب‌های موجود در نمایشگاه،‌هم روی سایت و هم در باجه‌های اطلاع‌رسانی قابل دسترسی‌است.»

سپس محمود آموزگار، رییس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران و عضو شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه کتاب با اشاره به مسأله واگذاری نمایشگاه به تشکل‌های صنفی گفت: «این اتفاق واقعا رخ داده است و حتی وزارت ارشاد این آمادگی را داشت که واگذاری بیشتری داشته باشد.»

سیدمهدی جعفری، مدیرکل روابط عمومی معاونت فرهنگی نیز در بخش دیگری از حضور 437 خبرنگار داخلی و 86 خبرنگار خارجی در نمایشگاه امسال خبر داد.