جزئیات سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر اعلام شد/ اسدی: درباره کاهش توجه مخاطب به جشنواره نگرانی ندارم

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی خبرگزاری آنا، سعید اسدی در نشست خبری سی‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر گفت: «برگزاری جشنواره به ایام خاصی محدود نمی‌شود، چرا که کار جشنواره از پاییز آغاز شده است و ما در این مدت نمایشنامه‌نویسی، کارگاه‌های آموزشی و همچنین همایش‌های بزرگی با حضور مدیران انجمن استان‌ها را برگزار کردیم.»

وی با اشاره به این‌که 15 اثر برگزیده استان‌ها به جشنواره راه پیدا کردند، عنوان کرد: «هفت جشنواره استانی تدارک دیده شد که در قالب تور تئاتر آثار متنوع در استان‌ها را دربر می‌گرفت. همین امر باعث ایجاد نشاط در سی‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر شد. دبیران فجر استانی نیز از میان هنرمندان انتخاب شده‌اند که نشان از این است که می‌توان جشنواره را در دوره‌های بعد در استان‌های مختلف نیز برگزار کرد.»

وی با اعلام اینکه جشنواره استانی از خوزستان آغاز ‌شد و 29 دی‌ماه در استان خراسان رضوی به پایان می‌رسد، بیان کرد: «جشنواره تئاترفجر از 1 بهمن‌ماه در تهران برگزار می‌شود. 130 اثر در بخش ملل این دوره جشنواره اجرا می‌شود که 111 اثر ایرانی و 19 اثر غیرایرانی است. همچنین 17 نمایش بین‌الملل صحنه‌ای و 2 نمایش در حوزه تئاتر محیطی هستند و کشور یونان برنامه اجرایی پروژه ادیسه‌خوانی را برگزار خواهد کرد. از 111 نمایش ایرانی 79 نمایش صحنه‌ای و 39 نمایش محیطی و از دیگر گونه‌های تئاتر بیرونی است.»

وی ادامه داد: «از 111 نمایش ایرانی 62 اثر از تهران و 49 نمایش از استان‌های دیگر هستند و میانگین سنی کارگردانان در این دوره 36.2 است که 29 نفر از کارگردانان را بانوان تشکیل می‌دهند. همچنین از 111 نمایش 8 نمایش متن غیرایرانی دارند که این بدین معنا است که 93 درصد از آثار اجرایی از متون ایرانی هستند.»

بیشترین حجم نمایش‌های استانی

وی با اشاره به اینکه جوان‌ترین کارگردان 21 سال و پیرترین کارگردان 71 سال سن دارد، اظهار کرد: «خراسان با 7 اثر نمایشی بیشترین اثر را در این دوره دارد و سپس استان مرکزی با 4 نمایش، استان‌هایی چون آذربایجان غربی، اصفهان، بوشهر و کردستان 3 اثر، استان‌هایی چون فارس، خراسان شمالی، مازندران و گیلان با 2 اثر و همچنین استان‌هایی چون قزوین، سمنان و کرمان جنوب با یک اثر در این جشنواره حضور خواهند داشت.»

وی ادامه داد: «در خصوص بیشترین حضور نیز بوشهر با 3 اثر، مشهد با 5 نمایش بیشترین حضور را دارند و از متنوع‌ترین حضورها می‌توان استان مرکزی با 4 نمایش را اعلام کرد که از شهرهای اراک، شازند، تفرش و ساوه نمایش ارائه خواهند کرد.»

دبیر سی‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر ضمن اشاره به اینکه نمایش «بادکنک» و نمایش «تاریک و روشن» آثاری هستند که به واسطه تجربه دیدن و شنیدن و شکل متفاوت اجرایی، با مخاطب تعامل خوبی برقرار خواهند کرد، اظهار کرد: «در حوزه مهمانان ویژه هم تاکید ما بر شناخته شدن آثار ایرانی بوده است و در این دوره هم نمایندگان بازارهای جهانی تئاتر حضور خواهند داشت.»

همکاری تماشاخانه‌های دولتی و نیمه دولتی

وی در خصوص بخش به‌علاوه فجر تاکید کرد: «وجود تماشاخانه‌ها در این بخش امکان مشارکت بیشتر جامعه تئاتری را فراهم می‌کند. امسال هم با همکاری تعدادی از تماشاخانه‌ها این بخش را خواهیم داشت با این تفاوت که امسال تماشاخانه‌های دولتی و نیمه‌دولتی نیز به واسطه فراخوان منتشر شده همکاری خواهند داشت. در این دوره جشنواره 10 تماشاخانه با 11 سالن نمایشی میزبان آثار جشنواره خواهند بود. 58 نمایش در این بخش اجرا خواهد شد. مهم‌ترین ویژگی این بخش آثار 5 استان کشور و برگزاری 7 کارگاه در تماشاخانه حوزه انتظامی است که توسط داریوش مودبیان برگزار می‌شود.»

وی افزود: «در تماشاخانه سه نقطه پنل تخصصی گفت‌وگو درباره تئاتر و در تماشاخانه استاد مشایخی نمایشنامه‌خوانی برگزار خواهد شد. در جشنواره امسال محورهای موضوع و درون‌مایه معرفی شده‌اند که در انتخاب آثار نیز مدنظر قرار گرفته‌اند. کیفیت آثار، گستره ملی و تنوع آثار براساس رویکرد فرهنگی از جمله مواردی بوده است که در انتخاب‌ها به آن توجه کرده‌ایم. 7 اثر در جشنواره با موضوع اخلاقی، دینی و مذهبی، 5 اثر با موضوع مقاومت، 6 اثر آیینی- سنتی اجرا می‌شوند و یک اثر با نگاه به خانواده و مسائل اجتماعی و یک اثر درباره کودکان کار به اجرا درمی‌آید. همچنین معضلات شهر و شهروندی نیز در قالب 5 اثر نمایش داده می‌شود. توجه به ادبیات کهن و فرهنگ ایرانی- اسلامی نیز با 5 اثر نمایشی و توجه به فرهنگ عامیانه ایرانی در 5 نمایش به مخاطبان ارائه خواهد شد. در حوزه مسئولیت اجتماعی تئاتر و جامعه، 2 نمایش توسط نابینایان اجرا می‌شود. همچنین در تعاملی که با انجمن نابینایان و ناشنوایان داشته‌ایم، مقرر شد که در ایام جشنواره این افراد نیز با اجرای آثارشان در این جشن حضور داشته باشند.»

اسدی ادامه داد: «در حمایت از تولیدات داخلی یک نمایش و یک نمایش از هنرمندان سندرم داون در جشنواره امسال اجرا می‌شود. همچنین در بخش عکس تئاتر شاهد رشد چشمگیری بودیم، به طوری 1025 عکس به دست ما رسید که از این میان 71 اثر برای چاپ و ارائه در نمایشگاه انتخاب شد. در مسابقه پوستر و هویت بصری 353 اثر به دست ما رسید که 70 اثر از میان آن انتخاب شده است. در بخش نمایشنامه‌‌نویسی نیز 125 اثر به دبیرخانه ارسال شد که از این میان 10 متن انتخاب شد و در قالب مراسمی از نویسندگان 3 اثر تقدیر می‌شود. در هویت بصری امسال امکان تعاملی میان گرافیست‌ها و گروه‌های تئاتری برقرار شده که این امر نیز از ویژگی‌های حائز اهمیت این دوره است.»

تداخل زمانی دو جشنواره تئاتر و فیلم فجر

وی در پاسخ به سوال خبرنگاران مبنی‌بر تداخل جشنواره تئاتر و فیلم‌فجر بیان کرد: «به من گفته نشده بود که زمان جشنواره را تغییر دهیم، ضمن اینکه ما تقویم شمسی و قمری داریم که مناسباتی را در برمی‌گیرد و به همین دلیل جشنواره فیلم با ایام فاطمیه تداخل پیدا می‌کند؛ بنابراین ترتیب و زمان‌بندی جشنواره فیلم می‌بایست تغییر پیدا کند، اما در جشنواره تئاترفجر که هماهنگ کردن آثار غیرایرانی به چندین ماه پیش از جشنواره مربوط می‌شود، بسیار مشکل است بنابراین نمی‌توانستیم زمان جشنواره را تغییر دهیم تا با اکران فیلم‌ها تداخل نداشته باشد. این امکان وجود دارد که اکران فیلم‌ها به زمان دیگری موکول شود اما آمدن گروه‌های خارجی برای سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر زمان‌بندی شده‌ است و ما نمی‌توانیم در لحظه آخر به گروه‌های خارجی زمان دیگری را اعلام کنیم.»

وی درباره اینکه امکان دارد سینما، تئاتر را تحت پوشش قرار دهد و پوشش رسانه‌ای آنچنان که باید و شاید دیده نشود، عنوان کرد: «سینما ممکن است برای مخاطب جذاب‌تر از تئاتر باشد ولی شأن تئاتر بسیار بالا است. مساله اینجا است که تئاتر شأن مخاطب و اقبال ویژه مخاطب خود را دارد و من بابت این مساله نگرانی‌ ندارم.»

سعید اسدی درباره بخش بین‌الملل گفت: «آنچه که ما را دچار مشکل کرد این بود که ما به دلیل مشکلات ویزا نتوانستیم از خیلی از کشورها دعوت کنیم که این موضوع نیز اعمال نفوذ غیرمنصفانه را در جهان نشان می‌دهد.»

معرفی داوران

دبیر سی‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در معرفی داوران بخش‌های مختلف اعلام کرد: «برای جوانان مسابقه‌ای تدارک دیده شده که داوران آن محمدامیر یاراحمدی، شهرام زرگر و آرش دادگر هستند. در بخش مسابقه مرور تئاتر ایران رضا حداد، سهراب سلیمی، حسین مسافرآستانه، رضا مهدیزاده و نادر برهانی‌مرند ارزیابی آثار را برعهده دارند. در بخش بین‌الملل تئودور اسپریتو از یونان، ناتاشا ونت‌ وستد از هلند، گئون سئوک از سئول در کنار فرهاد مهندس‌پور و مسعود دهقان به انتخاب آثار می‌پردازند. در بخش تئاتر محیطی نیز حسین عاطفی، محمدحسین ناصربخت، شهرام کرمی، آزاده گنجه و عقیل تقی‌زاده داوری خواهند کرد. پیمان شریعتی در ادامه این نشست درباره زمان‌بندی جشنواره گفت: ما تا 12 بهمن‌ماه اجرای رسمی جشنواره را خواهیم داشت، ولی در واقع از 12 تا 22 بهمن‌ماه بخش دیگری داریم که آن هم جشنواره تئاتر فجر است. این برنامه ورود یوجین‌ باربا از 12 بهمن‌ماه است که در طول 5 روز به اجرای عمومی نمایش می‌پردازد.»

وی ادامه داد: «فکر می‌کنم مخاطبان تئاتر، مخاطبانی از جنس دیگر هستند و ما مشکل کمبود جا نیز در این دوره خواهیم داشت، چرا که در این‌دوره به لحاظ میهمان شاهد حجم بیشتری از گروه‌ها خواهیم بود. قطعا سرویس‌دهی مناسب به گروه‌ها از اولویت‌های جشنواره است. 20 تا 21 گروه بین‌الملل در این جشنواره به اجرای آثار می‌پردازند که برخی از آنها کم‌جمعیت و برخی پرجمعیت هستند. گروه لهستانی که گروهی 40 نفره است، از بزرگترین گروه‌های این جشنواره محسوب می‌شود که ورود وسایل و تجهیزات اجرایی‌شان یکی از مشکلات است.»

وی نمایش «کوری» و «در اعماق» را از کارهای ارزشمند سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر معرفی کرد که باعث لذت مخاطب می‌شود.

پردیس تئاتر تهران باید زیربار اجراهای عمومی برود

سعید اسدی درباره پردیس تئاتر تهران بیان کرد: «شهرداری نقش خود را انجام می‌دهد و فعالیت‌هایش شایان توجه و قابل احترام است. ما درباره پردیس تئاتر تهران مطالعات و بازدیدهای زیادی انجام داده‌ایم. پردیس تئاتر تهران پردیسی است که باید زیربار اجراهای عمومی برود تا مسائل خود را پیدا کنند. در فجر به خاطر فضای جشنواره و وسایل فنی که ممکن است اتفاق افتد ترجیح دادیم به سراغ این سالن نرویم. امیدوارم پردیس تئاتر تهران با اجراهای عمومی فعالیت مستمر خود را آغاز کند و در آینده جزو نقاطی باشد که میزبانی جشنواره تئاترفجر را برعهده بگیرد.»

بودجه جشنواره 4 میلیارد است

پیمان شریعتی در مورد بودجه و اسپانسر این دوره جشنواره تصریح کرد: «نسبت به دوره قبل چندان افزایش بودجه نداشتیم و تلاش می‌کنیم تا با همان ارقام جشنواره را پیش ببریم. طبق پیش‌بینی بودجه این دوره جشنواره 4 میلیارد تومان است و همچنین قسط اول کمک‌هزینه به گروه‌های نمایشی امروز پرداخت می‌شود. ما تلاش می‌کنیم در حد وسع جشنواره کمک‌هزینه‌ها را پرداخت کنیم. متاسفانه جشنواره اسپانسر و مفهوم اینکه پول تزریق کند، نداریم و تلاش‌های زیادی هم در این راستا انجام شده است ولی چندین سال پیاپی است که در زمان برگزاری جشنواره هیچ اتفاقی نمی‌افتد، بنابراین براساس بودجه کارها را پیش می‌بریم.»

اسدی با بیان این‌که جشنواره امسال ویترینی از تئاتر ایران است و کیفیت این دوره از جشنواره را آثار استان‌ها تضمین می‌کند تاکید کرد: «آنچه در جدول می‌بینیم، برگزیده‌ای از تئاتر ایران است و از آنجا که تنها اجازه انتخاب ۴۰ اثر در بخش مرور وجود داشت، طبیعی است که آثار براساس سلایق و دیدگاه‌های مختلف انتخاب شدند.»

وی همچنین درباره مصلحت و ممیزی‌ برای کنار گذاشته شدن برخی از نمایش‌ها گفت: «جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر یک جشنواره دولتی است که در آن سیاست‌های فرهنگی پیگیری می‌شود. سهم ایرانیان و نسل‌های متفاوت تئاتری دیده شود و رضایت عمومی را هم ایجاد کند بنابراین شاید از نظر من هم جلوه تئاتر ایران به شکلی دیگر باشد اما موضوع حائز اهمیت اسن است که ما در جشنواره با یک فرمول پیچیده مواجه هستیم.»

وی همچنین در ادامه یکی از مشکلات تئاتر ایران را رفتن به سمت یک نوع نگاه فرمی معرفی کرد و افزود: «تئاتر فقط زیبایی‌شناختی نیست و در این جشنواره تنوع و گستره ملی لحاظ شده است. مصلحت همیشه وجود دارد و اگر من دبیر یک جشنواره کاملا مجزا و هنری بودم و متولی برگزاری جشنواره هم بخش خصوصی بود، می‌توانستم خیلی راحت‌تر پاسخگو باشم چرا که اینجا قوانینی براساس سیاست‌های فرهنگی و فرهنگ عمومی وجود دارد که در برگزاری جشنواره باید در نظر گرفته شود.»

اسدی در پایان این نشست از تشکیل کارگروه نقد به مدیریت امین عظیمی خبر داد که در آن چند تن از اعضای انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر آثار جشنواره را نقد و بررسی خواهند کرد. این نقدها در سایت جشنواره و همچنین پایگاه خبری ایران تئاتر و دیگر جراید منتشر خواهد شد.