توسط معاون علمی رئیس جمهور؛
شهرام اقبالزاده در گفت‌وگو با آنا:
رکود و ورشکستگی اقتصاد نشر را به بحران کشانده/ نمایشگاه کتاب، فقط یک نسیم زودگذر است
شهرام اقبالزاده که از پیشکسوتان عرصه قلم و نشر به شمار می‌آید، بحران ایجاد شده در چرخه نشر را حاصل مشکلات اقتصادی و بیشتر از آن را نشأت گرفته از سوءمدیریت‌ها و فقدان سیاست و برنامه روشن توسعه فرهنگ کتاب‌خوانی در کشور می‌داند.
شهرام اقبالزاده، نویسنده، مترجم و کارشناس نشر در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا در مورد عرصه نشر و مصائبی که با آن‌ها دست به گریبان است گفت: «درست است که اقتصاد کلان در کشور ما دچار رکود است و دولتمردان همواره آن را به مساله تحریم‌ها مربوط می‌دانند اما بحرانی که در عرصه نشر و کتاب‌خوانی وجود دارد، بیشتر از همه مرهون سوءمدیریت‌ها در بخش سیاست‌های فرهنگی و فقدان برنامه‌های درست و هدفمند است.»
وی ادامه داد: «امروز اقتصاد نشر یک اقتصاد ورشکسته است که کاهش تیراژ کتاب‌ها و انعکاس اخبار تعطیلی کتابفروشیهای قدیمی مثل کتاب‌فروشی طهوری، موید این مساله است. اگر سری به خیابان اقلاب که بورس کتابفروشیهای تهران و حتی ایران به شمار می‌آید سری بزنید و گفت‌وگویی با کتاب‌فروشان داشته باشید، چیزی جز پایین آمدن نرخ فروش و افزایش هزینه‌ها که روز به روز آن‌ها را تهدید می‌کند، نمی‌شنوید.»
این نویسنده و مترجم پیشکسوت درباره کاهش بی‌سابقه شمارگان کتاب در کشور گفت: «تیراژ متعارف و میانگین ناشران این روزها به 500 نسخه رسیده و برخی از کتاب‌ها حتی به شمارگان 200 نسخه‌ای در هر چاپ نزول کرده‌اند. این اتفاق در شرایطی رخ می‌دهد که در گذشته، در دوره‌ای که جمعیت کشور یک سوم جمعیت حاضر بود ما شاهد تیراژ‌های 10 هزار نسخه‌ای بودیم.»
وی افزود: «بالا رفتن تعداد عناوین کتاب‌ها نمی‌تواند بهانه‌ای برای توجیه کاهش تیراژ‌ها باشد. واقعیت این است که سرانه مطالعه در کشور به شدت نزول داشته است، در حالی که جمعیت دانشجویان، دانش‌آموزان و سایر اقشار جامعه طی دهه‌های اخیر چند برابر شده است. مثلا اگر ما در اوایل انقلاب 100 هزار دانشجو داشتیم، در حال حاضر این رقم ده برابر شده و به بیش از یک میلیون‌نفر رسیده است.»
اقبالزاده با انتقاد از دستگاه‌ها و نهادهای ذی‌ربط در حوزه فرهنگ، گفت: «متاسفانه هیج برنامه روشنی طی این سال‌ها برای توسعه فرهنگ کتاب‌خوانی در کشور وجود نداشته است. حتی سیاست‌های نهادهای مرتبط با حوزه فرهنگ و مطالعه، با یکدیگر در تناقض بوده‌اند و هیچ وحدت رویه‌ای نداشته‌اند.»
وی ضمن بیان این مطلب که تغییر مدیران و مسوولان، در هر دوره‌ای آسیب‌های فراوانی را به عرصه فرهنگ وارد کرده، اظهار داشت: «عوامل مختلفی در ایجاد بحران کتاب و کتاب‌خوانی در کشور ما وجود داشته و دارند و این زنجیره معیوب اصلاح نمی‌شود.»
این کارشناس نشر همچنین درباره برگزاری نمایشگاه کتاب تهران و شرایطی که می‌تواند در بازار نشر ایجاد کند، گفت: «نمایشگاه کتاب در فضای فرهنگی کشور، یک تب زودگذر و یک یک نسیم گذر است. دردی را که دوا نمی‌کند، حتی خود به بازار کتاب و کتاب‌فروشان لطمه می‌زند. تنها فایده‌اش برای شهرستانی‌هاست که کتاب‌فروشی‌هاشان به دلیل مشکلات اقتصادی تعطیل شده‌اند و برای تهیه کتاب، به نمایشگاه کتاب تهران می‌آیند.»
انتهای پیام/
