روش‌های نوین در تشخیص زودهنگام سرطان پستان
شناسایی اولین نشانه‌های سرطان از عوامل مهم و تاثیرگذار در درمان این بیماری است. سرطان پستان یکی از انواع رایج سرطان‌هاست که روش‌های درمانی برای آن وجود دارد و هرچه زودتر مشخص و کنترل شود، آسیب کمتری به بافت‌های بدن می‌رساند.
به گزارش گروه رسانه های دیگر خبرگزاری آنا از جام جم، تشخیص بموقع موارد غیرطبیعی در پستان که ممکن است به بروز سرطان منجر شود، تا حد زیادی آسیب‌ها و روند درمان را کاهش می‌دهد. ماموگرافی به عنوان مناسب‌ترین روش غربالگری سرطان پستان، تاثیر مهمی در تشخیص، درمان و کنترل سرطان پستان دارد.
آگاه‌سازی جامعه از لزوم توجه به این نوع غربالگری، بانوان را از خطرات بروز سرطان پستان دور نگه می‌دارد. با این حال در کشور ما هنوز برنامه‌ای ملی برای این غربالگری وجود ندارد و اطلاعات افراد از این موضوع بسیار کم است. اکنون پزشکان و سازمان‌های مرتبط با همکاری کشورهایی همچون ژاپن در تلاش برای آماده‌سازی بستر مناسب به منظور اجرای برنامه‌های مدون غربالگری هستند.
اهمیت غربالگری در میانسالی
تدوین برنامه جامع غربالگری سرطان پستان به فراهم کردن تجهیزات کافی، آموزش نیروی متخصص و سرمایه‌گذاری در این زمینه نیاز دارد. یکی از اقدامات مثبت برای رسیدن به این هدف، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و استفاده از تجربه‌های کشورهایی است که این برنامه را اجرایی کرده‌اند. دکتر معصومه گیتی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس کمیته تصویربرداری زنان و پستان در دانشگاه علوم پزشکی تهران و در انجمن رادیولوژی ایران، درباره اهمیت این غربالگری به جام‌جم می‌گوید: در ایران برنامه غربالگری مدون جامع‌نگر نداریم. البته وزارت بهداشت چند سالی در تدارک این برنامه است. اما با توجه به این که بخش بزرگی از تشخیص سرطان پستان به آگاهی عمومی وابسته است، در سال‌های اخیر روی آگاهی افراد خیلی کار شده است. ارتباطات گسترده عمومی مثل اینترنت و مجامع علمی راجع به این موضوع بسیار صحبت کرده‌اند. ما هم هرجا توانستیم این صحبت‌ها را بازتاب داده‌ایم که خانم‌ها حتی وقتی هیچ ضایعه‌ای هم در پستان ندارند، برای غربالگری مراجعه کنند. در واقع با این آگاه‌سازی می‌توانیم جلوی انواع پیشرفته سرطان پستان را بگیریم. به عبارت دیگر جلوی ایجاد سرطان را نمی‌توان گرفت، اما می‌توان آن را در مراحل اولیه تشخیص و درمان تقریبا کاملی انجام داد. وی می‌افزاید: هر دو نوع ماموگرافی‌های آنالوگ و دیجیتال با قدرت تشخیص بالا در کشور می‌توانند در تشخیص زودرس سرطان پستان کمک کنند. فقط لازم است این آگاهی به زنان داده شود که اگر در سن مناسب و به طور مرتب به پزشک مراجعه کنند، هم مورد معاینه پزشکی قرار گیرند و هم ماموگرافی انجام دهند، دیگر شاهد انواع پیشرفته سرطان پستان و مرگ و میر ناشی از آن نخواهیم بود.
زمان مناسب غربالگری
دکتر گیتی در ادامه درباره زمان مناسب غربالگری می‌گوید: توصیه ما به خانم‌ها این است که بعد از 40 سالگی ماموگرافی غربالگری را آغاز کنند و با فاصله‌های منظم، هر دو سال یکبار برای ماموگرافی مراجعه کنند. افراد با ریسک بالا کسانی هستند که یک نفر از افراد درجه یک خانواده مبتلا به سرطان پستان شده‌اند یا خودشان سابقه ابتلا به سرطان پستان داشته و درمان شده‌اند. این افراد از 40 سالگی یا حتی سنین پایین‌تر تا 65 سالگی باید غربالگری را آغاز کنند و هر سال این کار را انجام دهند. اگر فرد، بیماری خاصی ندارد و فعال است، می‌تواند تا 75 سالگی هم غربالگری را ادامه دهد، چون ریسک سرطان پستان از میان نمی‌رود، اما با بالارفتن سن کمتر می‌شود.
رئیس کمیته تصویربرداری زنان و پستان دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره نقش کارگاه‌های آموزشی اضافه می‌کند: کارهایی که تاکنون در ایران در زمینه غربالگری سرطان پستان انجام شده برای شناسایی آمار بیماران، میزان شیوع در کشور و سن شیوع است. پژوهش‌های محدودی هم درباره این که چقدر غربالگری ماموگرافی می‌تواند موثر باشد انجام شده است.
یافته‌های غیرطبیعی، خوش‌خیم یا مشکوک؟
دکترنسرین احمدی‌نژاد درباره یافته‌های غیرطبیعی دیده شده در عکس‌های ماموگرافی می‌گوید: ما ممکن است در عکس‌های ماموگرافی یافته‌های غیرطبیعی مشاهده کنیم. یافته‌های غیرطبیعی بسته به مشخصاتی که از نظر رادیولوژیست دارند، خوش‌خیم یا مشکوک شناخته می‌شوند. این یافته‌ها می‌تواند توده، رسوب کلسیم، کشیدگی بافت یا موارد دیگری باشد که لزوما به توده سرطانی تبدیل نمی‌شود. دستگاه‌های جدید جزئیات بافتی بیشتری را به ما نشان می‌دهند و در نتیجه بافت پستان را بهتر می‌توانیم ارزیابی کنیم.
احمدی‌نژاد ادامه می‌دهد: ماموگرافی به طور معمول در سنین پایین انجام نمی‌شود؛ چون تراکم بافت پستان در سنین زیر 40 سال بالاتر است و امکان دارد ضایعه پوشانده شود و مورد دیگر هم آن که این سرطان در سنین پایین خیلی شیوع ندارد. به طور معمول، کشورها برنامه‌های منظم غربالگری دارند که زنان مرتب ماموگرافی می‌شوند. در ایران این برنامه را نداریم و باید بسترش از لحاظ تجهیزات و کنترل کیفی فراهم و هزینه آن تامین شود. اگر بخواهیم برنامه غربالگری را آغاز کنیم باید هم دستگاه به میزان کافی داشته باشیم و هم دستگاه‌ها کنترل کیفی داشته باشند. کارشناسان باید بتوانند طوری عکس بگیرند که همه بافت پستان مشخص شود و کیفیت فیلم را در حد استاندارد نگه دارند. همه اینها به آموزش نیاز دارد. ما به رادیولوژیست‌هایی نیاز داریم که در زمینه ماموگرافی تجربه کافی داشته باشند تا بتوانند گزارش دقیق روی ماموگرافی انجام دهند و ضایعات را در مراحل اولیه تشخیص دهند. دوره‌هایی مثل کارگاه‌های مشترک آموزشی باید به دفعات تکرار شود تا رادیولوژیست‌هایی که کمتر از دو سال تجربه دارند و افراد بیشتری آموزش ببینند تا بتوانیم برنامه غربالگری سرطان را آغاز کنیم. در نهایت ماموگرافی یا هر روش دیگری ممکن است صد‌در‌صد نتواند ضایعات را نشان دهد، اما ما می‌توانیم با این کار درصد قابل ملاحظه‌ای از ضایعات را در مرحله اول تشخیص دهیم.
برتری ماموگرافی
فراهم‌سازی تجهیزات کافی و پیشرفته یکی از پیش‌نیازهای اجرای برنامه غربالگری سرطان پستان در کشور است. دکتر نسرین احمدی‌نژاد، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران و هیأت علمی بیمارستان امام خمینی، درباره مزایای دستگاه‌های پیشرفته جدید به جام‌جم می‌گوید: دستگاه‌های جدید کاملا دیجیتال است و بخصوص در مورد پستان‌های متراکم و سنین پایین‌تر که تراکم بافتی زیاد است، تشخیص با این دستگاه‌ها راحت‌تر می‌شود. تصاویر دقیق‌تر می‌تواند توده‌های کوچک یا رسوبات کلسیم را که ممکن است شروع بدخیمی باشد بخوبی شناسایی کند. مرحله اول ماموگرافی برای پیدا کردن ضایعه است و مرحله بعدی نمونه‌برداری است که این دستگاه‌ها در مرحله تشخیص کمک بزرگی می‌کنند. بحث دیگر اضافه شدن تصاویر ماموگرافی سه‌بعدی (Synthesis tumor) است که در کشور ما هم تعدادی از این دستگاه‌ها آمده است. این دستگاه‌ها لایه لایه از بافت پستان تصویربرداری می‌کند و ممکن است در جهت پیدا شدن ضایعه کوچکی که در تصویر دو بعدی دیده نشده است، تعداد بیشتری ضایعه در مراحل ابتدایی‌تر تشخیص داده شود.
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره دلیل برتری ماموگرافی نسبت به روش‌های دیگر غربالگری سرطان پستان می‌افزاید: در حال حاضر سازمان بهداشت جهانی برای غربالگری فقط روش ماموگرافی را تصویب کرده که در بسیاری از کتاب‌های مرتبط هم بر این روش تأکید شده است.
علت استفاده از چنین روشی هم این است که ماموگرافی می‌تواند سرطان پستان درجا (DCIS) را تشخیص دهد. سرطان پستان درجا به این معنی است که توده داخل مجراست و هنوز به بیرون آن گسترش نیافته است. حدود 80 درصد این توده‌ها با رسوبات کلسیم به وجود می‌آید که این رسوبات کلسیم فقط در ماموگرافی دیده و ارزیابی می‌شود و ما می‌توانیم قضاوت کنیم خوش‌خیم یا مشکوک هستند. سپس بسته به میزان شک، نمونه‌برداری یا کنترل کوتاه مدت انجام می‌شود و به این دلیل است که ماموگرافی در حال حاضر تنها روش غربالگری معمول است. برای کسانی که ریسک ابتلا به سرطان پستان به هر دلیل در آنها بیش از 20 درصد جمعیت معمول است، ماموگرافی سالانه و در صورت لزوم ام آر آی (MRI) هم توصیه می‌شود.
تجهیزات جدید، اولین قدم در رسیدن به برنامه جامع غربالگری
اکنون غربالگری سرطان پستان با روش‌هایی مثل ماموگرافی، سونوگرافی با امواج فراصوتی، معاینه بالینی پستان و گاهی ام.آر.آی انجام می‌شود. اما همه این روش‌ها معمولا بعد از تشخیص وجود تومورهای سرطانی است که روند درمان را کندتر و سخت‌تر می‌کند. استفاده از تجهیزات نوین ماموگرافی، علاوه بر دقت و کیفیت بالاتر با درد کمتری برای بیمار همراه است و ارزش تشخیصی بالاتری دارد.
فناوری جدید شناسایی لانه زنبوری (HCP) نسبت به نوع قبلی که شکل مربعی داشت، مزیت دارد. فناوری لانه زنبوری موجب می‌شود اشعه همه نواحی را به طور کامل بررسی کند و حتی کوچک‌ترین فضاها را هم زیر نظر بگیرد. همچنین تصویربرداری در مقطع (Synthesis tumor) به تشخیص بهتر کمک و لایه‌های مختلف را تصویربرداری می‌کند. قابلیت بیوپسی (نمونه‌برداری) نیز به کمک تصویربرداری در مقطع دقیق‌تر انجام می‌شود. صفحه فشاردهنده (Compression Plate) هم درد بیمار را کاهش می‌دهد و علاوه بر این کیفیت تصویر بالا می‌رود. این همان صفحه‌ای است که روی پستان را فشار می‌دهد و سطح آن انعطاف‌پذیر است.
انتهای پیام/
