غائی: کمال «علم و هدایت» قرآن از اهمیت و محوریت خاصی برخوردار است

به گزارش خبرنگار آنا، استاد احمدرضا غائی عضو هیات علمی دانشکده الهیات واحد تهران مرکزی در این نشست با توجه به دیدگاه علامه طباطبائی در باره «تحدی جامع و فراگیر قرآن» اظهار کرد: تحدی در قرآن کریم بر شش نحو است: تحدی قرآن، بدیهی، فراگیر و نا‌محدود است و زمان و مکان نمی‌شناسد، بنابراین با تحدی به صرف بلاغت سازگار نیست؛ علم و تبیانا لکل شئ بودن قرآن؛ تحدی به من انزل الیه القرآن... قل لو شاءالله ما تلوته علیکم ولا ادریکم به و قد لبثت فیکم عمرا من قبله افلا تعقلون...؛ اخبار غیبی قرآن؛ عدم اختلاف در قرآن... افلا یتدبرون القرآن...و ششم بلاغت:‌ ام یقولون افتراه قل فأتو بعشر سور... و ان لم یستجیبوا لکم... .

وی افزود: از میان اوصاف و کمالات قرآن؛ کمال «علم و هدایت» از اهمیت و محوریت خاصی برخوردار است. در این زمینه، واژه «علم»، در واقع یک معنا و مفهوم منفرد نیست، بلکه مجموعه‌ای از اوصاف و کمالات دیگر را شامل می‌شود. به بیان دیگر: «وصف علم»، در قبال سایر اسامی و اوصاف قرآن، به منزله روح، مبنا و محور اصلی به شمار می‌رود.

غائی در باره نقش محوری علم در میان اوصاف قرآنی این گونه تشریح کرد: قسمی از آن‌ها «نقش انتقال علم» را به ذهن متبادر می‌کنند، مانند: کتاب، کلام و قرآن. قسمتی «معنا و حقیقت، علم» را افاده می‌کنند؛ مانند: نور، ذکر (بیدارگر)، هدی (رهنمود)، فرقان (جداکننده). قسمتی هم نتیجه و «حاصل علم و هدایت قرآن» است؛ مانند ذکر (بیداری) و شفاء و برخی از اسم‌های قرآن نیز نعت و توصیف برای سه دسته قبلی است. مانند صفت «عظیم» (باعظمت) و «مجید» (شکوه‌مند)، «علیّ» (بلند مرتبه)، «حکیم»......

وی با اشاره به جنبهٔ هدف‌شناسی عنوان کرد: اساسا هدف و غایت اصلی در انگیزش پیامبران، رشد و تعالی انسان، از طریق پرستش و بندگی خداست؛ چنانکه در سوره ذاریات آیه ۵۱و ۵۶ فرموده است: «وَ ما خَلَقْتُ‏ الْجِنَ‏ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُون‏»، یعنی: «جنّ و انس را نیافریدم مگر برای اینکه مرا -که آفریدگار آنان هستم- بپرستند» و روشن است که پرستش درست و ارزشمند نیز، خود بر پایهٔ دانش، معرفت و شناخت درست دربارۀ خداوند و حقایق دین و آفرینش اوست.

این استاد دانشگاه با توضیح این مطلب که قرآن در روشن‌ترین وجوه هدایتش؛ هدایت به سوی خالقِ انسان و جهان است، افزود: قرآن مبتنی بر دین حنیف و فطرت پاک و عقل سلیم با انسان‌ها آنگونه سخن می‌گوید که گویی از ژرفای جان بر می‌خیزد - و لاجرم بر جان می‌نشیند- و انسان، در پی تذکار آن، می‌یابد که‌‌ همان آفریدگار جهان و پروردگار جسم و جان اوست که با وی سخن می‌گوید.

از محورهای این سخنرانی می‌توان، اعجاز و کمالات قرآن، کمال‌شناسی و اعجاز قرآن از جنبه علم و هدایت، نقش محوری علم در میان اوصاف قرآنی، نقش هدف شناسانۀ علم، درجات انبیا در علم و دانش، تعریف قرآن به نور و هدایت الهی، توجه به شأن آموزگاری پیامبر (ص)، حقیقت نوری علم و مراتب آن، همراهی علم و عقل و نقش راهبری علم، مراتب علم و تأثیر ارزشی آن در جایگاه عترت؛ در قبال قرآن، برهان نبوت و سند جاودانه رسالت پیامبر (ص)، اشاره به برخی مستندات قرآنی و نقلی، برهان ذِکر و ترجمانِ فطرت، برهانِ علم و عقل، و کهنگی ناپذیری قرآن و جاودانگیِ حکمت و حجت پایدار قرآن را نام برد.