پیشنهادهایی برای پس انداز

این سوال بسیار حیاتی است. اگر بدانیم که چقدر باید پس انداز کرد، می توانیم خود را مواخذه کنیم که به آن عمل کردیم یا نه. در این زمینه یک قانون معروف وجود دارد. قانونی که در کتاب های سرمایه گذاری و بودجه ریزی شخصی بسیاری نوشته شده است. این قانون می گوید که باید 50 درصد درآمد ماهانه خود را صرف مخارج ضروری زندگی (نظیر اجاره خانه و خوراکی) کنید.30 درصد را برای هزینه های احتیاطی و غیرضروری کنار بگذارید و در نهایت 20 درصد را پس انداز کنید.

خب، این قاعده را معمولا در کتاب هایی که در خارج از ایران و به خصوص آمریکا نوشته شده، به وفور می یابید اما اجازه بدهید به ایران بیاییم و در مورد پس انداز صحبت کنیم. بی راه نیست که بخواهیم در مورد حقوق یک میلیون و 500 هزارتومانی برای یک جوان متاهل شاغل سخن بگوییم. طبیعتا فرد باید چیزی حدود 600 هزار تومان را برای اجاره خانه و 400 هزارتومان را برای مخارج خوراک کنار بگذارد. به عبارتی فرد ناگزیر است تقریبا 60 تا70 درصد از مخارج خود را صرف مخارج ضروری کند. طبیعتا باید تا 20 درصد درآمد خود را صرف هزینه های احتیاطی نظیر هزینه های پزشک، کادوی تولد، مهمانی و... قرار بدهد. هزینه هایی که به یک باره اتفاق می افتند و چاره ای جز پرداخت آن ها نیست! بنابراین، اگر بخواهیم در ایران واقع بینانه به قضیه نگاه کنیم، باید بگوییم که تنها 10تا 20 درصد برای پس انداز منبع مالی وجود دارد.

شاید بتوان قاعده بالا را به 60-20-20 تغییر داد. در این شرایط، فردی که حدود یک میلیون و 500 هزار تومان درآمد ناشی از کار کردن دارد، باید 300 هزارتومان پس انداز ماهانه داشته باشد اما چند نکته مهم در مورد میزان مناسب پس انداز وجود دارد:

اول؛ منظور از درآمد ماهانه تنها درآمدهای ناشی از کار کردن شماست. یعنی اگر شما با پس انداز های گذشته خود در بورس سرمایه گذاری کرده اید یا مبلغی را در بانک سپرده گذاری کردید، جزو درآمد های شما به حساب نمی آید و تنها باید روی درآمد های ناشی از کار خود حساب باز کنید.

دوم؛ هیچ وقت مبلغ ثابتی را برای پس انداز در نظر نگیرید. چرا که درآمد های شما در حال نوسان است و بهتر است که درصدی از درآمد خود را برنامه ریزی کنید.

مثلا گفته شد که 20 درصد از درآمد خود را پس انداز کنید. نه این که 300 هزار تومان را پس انداز کنید.

برای همه ما پیش آمده که تصمیم گرفته ایم از شنبه «فلان مقدار» را پس انداز کنیم، اما نشده است. پیش آمده که کلی حساب و کتاب کردیم که اگر 12 ماه پس انداز کنیم، می توانیم خودروی خود را عوض کنیم، اما هنوز داریم با ماشین قبلی به سر کار می رویم. این تجربیات نشان می دهد که هرچقدر که برنامه ریزی برای پس انداز آسان است، عمل به آن دشوار است.

مثلا با خود گفته ایم که از هزینه شام بیرون رفتن می زنیم و پس انداز می کنیم اما به محض اولین درخواست همسر یا رد شدن از کنار رستوران، همه چیز فرو می پاشد. داخل رستوران می روید و غذا و برنامه ریزی مالی خود را همزمان قورت می دهید.

از آنجایی که این مشکل همواره وجود دارد، یک راهکار ساده برای درمان آن وجود دارد: ایجاد فشار. اکثر ما تا زمانی که مجبور نباشیم، پس انداز نمی کنیم، پس به شما پیشنهاد می کنیم بخشی از پس انداز خود را صرف دو مورد زیر کنید:

این دو، یک وجه اشتراک دارند و آن تضمین پرداخت های ماهانه است اما در مورد اول این تضمین قانونی است و برای آن باید مقادیری از پس انداز خود را در حساب قرار دهید تا به شما وام تعلق بگیرد. مورد دوم هم نرخ کارمزد 2 یا 4 درصدی است که باید پرداخت کنید. البته باید به فکر ضامن هم باشید اما در صندوق های قرض الحسنه خانگی مسئله ساده تر است. شما می توانید در صندوق هایی که وجود دارد شرکت کنید یا صندوقی ایجاد کنید و دیگران را نیز درگیر کنید. این صندوق ها نه کارمزد دارد و نه ضامن می خواهد. فقط اشکال بزرگش این است که بعد از پرداخت قسط ها به پول دست پیدا می کنید. درست برخلاف وام های قرض الحسنه.

اول؛ پس انداز کاری سخت است اما در آن شما از رفاه حال حاضر خود می کاهید تا در آینده رفاه بیشتری کسب کنید. برای این که رنج پس انداز کم شود، لازم است که خود و همسرتان همدل شوید و با نگاه به آینده سختی های آن را کاهش دهید.

دوم؛ ممکن است با خود بگویید که با 300 هزارتومان به کجا می رسم، پس، پس انداز نکنم اما بد نیست بدانید که این رویکرد به شدت مخرب است. چرا که بالا و پایین های بازار را در نظر نمی گیرد. شما می توانید با قراردادن پس انداز در بازار های پر بازده، سود خود را چند برابر کنید و پولتان برایتان پول بسازد.