هند و پاکستان در یک قدمی جنگ

هند و پاکستان یکدیگر را به ارسال مهاجمان مسلح و نظامیان به کشمیر متهم کردند. از طرفی ناراندرا مودی، نخست وزیر هند با فشار شدید افکار عمومی مواجه است که باید پس از حمله نظامی روز یکشنبه هند نیز پاسخی دندان‌شکن به پاکستان بدهد چرا که هند عامل اصلی حمله به سربازان خود را پاکستان می‌داند. با این وجود مودی قول داده است که حمله به سربازان هندی بدون مجازات نخواهد ماند ولی تاکنون دولت هیچگونه اقدام جدی در این خصوص انجام نداده است.

در طرف مقابل پاکستانی‌ها هرگونه اتهام در خصوص حمله به پایگاه نظامی هند در بخش هندی کشمیر را تکذیب کرده‌اند. با این وجود رهبران نظامی پاکستان اعلام کرده‌اند که آنها آماده دفاع از هرگونه تهاجم به قلمرو پاکستان هستند. همچنین آنها اعلام کرده‌اند که آنها آماده ضد حمله در صورت حمله احتمالی هند هستند. گفتنی است هند و پاکستان برای چندین دهه است که دشمنان یکدیگر به حساب می‌آیند و مهم‌ترین مساله مورد مناقشه دو طرف منطقه کشمیر است که هرکدام از طرفین ادعای مالکیت بر آن را دارد و در اختیار داشتن کلاهک هسته‌ای توسط دو کشور تهدید امنیتی مناقشه دو کشور را نیز بالا برده است.

روز پنجشنبه نیز مقامات نیروی دریایی هند نیز سطح هشدار را در مناطق ساحلی بالا بردند؛ آنگونه که نیروی دریایی هند اعلام کرده است که چهار مرد را به صورت مشکوک در محدوده یک مدرسه که در نزدیکی تاسیسات نیروی دریایی شهرستان بمبئی بوده است را شناسایی کرده‌اند. پس از آن مدارس تعطیل شد و برخی ساختمان‌های عمومی در منطقه نیز بسته شد و نیروهای امنیتی به تعقیب مظنونان پرداختند و امنیت را در تجهیزات ساحلی افزایش دادند.

اما این اختلافات و در‌گیری‌ها در چارچوب مرزهای هند و پاکستان خلاصه نشد و به مجمع عمومی سازمان ملل نیز کشیده شد و یک جنگ عمومی میان دو طرف در نیویورک درگرفت. نواز شریف نخست‌وزیر پاکستان در یک سخنرانی تند و تیز علیه هند در روز چهارشنبه سرکوب معترضان غیرمسلح کشمیری توسط نیروهای امنیتی هندی را به‌شدت محکوم کرد. نواز شریف در سخنرانی خود از برهان وانی جوان نظامی کشمیری ستایش کرد و از مقامات هندی به دلیل کشتن وی به‌شدت انتقاد کرد. گفتنی است برهان وانی در ماه جولای توسط نیروهای هندی کشته شد که جرقه شورش در کشمیر را زد و موجی از خشونت‌ها در دوماه گذشته را به راه انداخت. گفتنی است وانی یک قهرمان برای بسیاری از مسلمانان کشمیری به حساب می‌آید اما به گفته مقامات هندی وی فردی پیشگام در خصوص حمله علیه نیروهای هندی بود. یکی از مقامات هندی در سازمان ملل پس از سخنرانی نواز شریف گفت: این بسیار تکان‌دهنده بود که آقای شریف به تمجید از یک عامل تروریستی بپردازد.

با این وجود پاکستان با مانور نظامی سنگین خود بر فراز آسمان و پوشش رسانه‌ای این اتفاق وارد یک جنگ لفظی جدی شده است. آنگونه که تلویزیون پاکستان روز پنجشنبه گزارش داد جنگنده‌های F-١٦ پاکستانی در امتداد ٢٤٠مایلی مرز با هند به پرواز در آمدند. در بیانیه ارتش پاکستان اعلام شده است: در پاسخ به تهدیدات هند، نیروهای پاکستانی خود را به سرعت برای محافظت از سرزمین مادری و پاسخ درخور به هر حمله دشمن آماده می‌کنند. آنگونه که رسانه‌های پاکستانی عنوان کردند، حریم هوایی به دلیل این مانورها و اقدامات احتیاطی در شمال پاکستان بسته شد و ١٠ پرواز داخلی نیز لغو شده است.

برخی رسانه‌های مطبوعاتی پاکستانی نیز همچنین گزارش دادند که تمرین‌های نظامی باعث شده است تا بازار سهام پاکستان مستقر در کراچی با افت شدید مواجه شود.

با این وجود مقامات نیروی هوایی پاکستان عنوان کرده‌اند که نیروی هوایی پاکستان فعالیت خود را به عنوان بخشی از تمرین‌های دفاعی در راستای مقابله با حملات دشمن می‌داند و این تمرین‌ها، در راستای عملیات در مواقع اضطراری طراحی شده است و به این معنا نیست که ما در حالت جنگی قرار داریم بلکه این تمرین‌ها در راستای افزایش ظرفیت توان نظامی کشور است.

اما دو تن از مقامات امنیتی به شرط ناشناس ماندن در گفت‌وگو با واشنگتن پست عنوان کردند: این تمرینات بیش از حالت معمول است و بخشی از یک استراتژی برای خنثی‌سازی هرگونه حمله احتمالی هند است. این مقامات افزودند: ما جنگ نمی‌خواهیم اما می‌خواهیم حق دفاع از سرزمین‌مان را داشته باشیم.

بسیاری از تحلیلگران پاکستانی معتقدند که یک نگرانی جدی در مورد حملات هند وجود دارد که در حال حاضر درجه بالایی از تنش‌ها را به خصوص پس از حمله مرگبار روز یکشنبه میان دو طرف به وجود آورده است. اما آنگونه که رسانه‌های هندی گزارش دادند حملات احتمالی هند در راستای حمله به زیرساخت‌های تروریستی در داخل مرزهای پاکستان و از جمله اردوگاه‌های آموزش شبه نظامیان گزارش شده است.

شهید لطیف، معاون سابق نیروی هوایی پاکستان به واشنگتن پست گفت: نباید این نکته مهم را فراموش کنیم که هند یک قدرت نظامی هسته‌ای است و پاکستان به دنبال هرگونه اقدام بازدارنده است. وی افزود: نیروی هوایی پاکستان در حال حاضر به روزرسانی شده است و اکنون به جنگنده‌های F-١٦s وجنگنده تندر JF-١٧ مجهز شده است. لطیف تاکید کرد که هند بسیار نا امید است بتواند حملات هدفمند انجام دهد چرا که نیروهای ما به خوبی آماده مقابله با هرگونه حمله از سوی هند هستند و فرماندهی نظامی ما می‌داند که چه باید انجام دهد.

با این وجود هرچند ناراندرا مودی نخست‌وزیر هند به موضع تند خود در برابر پاکستان در طول رقابت‌های انتخاباتی خود معروف بود. اما به نظر می‌رسد پس از حمله شبه نظامیان به پایگاه نظامی هند، مودی به جای قدرت‌نمایی نظامی، روی حل مساله به صورت دیپلماتیک تکیه دارد. کارشناسان معتقدند بخش بزرگی از این اقدام مودی به این دلیل بوده که بخش اعظمی از نیروهای نظامی هند متمرکز بر روی شورش‌های کشمیر هستند تا آن را در کنترل در بیاورند. چرا که پس از کشته شدن جوان کشمیری در طول ماه‌های گذشته دانشگاه‌ها و مدارس در این منطقه تعطیل، کسب و کار و گردشگری در این منطقه متوقف شده و عملا نظامیان تحت پوشش حکومت نظامی در حال سرکوب معترضان هستند. از طرفی گفته می‌شود چین با قدرت پشت سر پاکستان ایستاده است و روابط هند و چین نیز بر سر اختلافات مرزی چندان مناسب نیست چرا که دو کشور در سال ١٩٦٢وارد یک جنگ خونین شدند. گل محمد وانی استاد علوم سیاسی دانشگاه کشمیر می‌گوید: محیط استراتژیک منطقه کار را برای دهلی نو برای هرگونه ماجراجویی نظامی سخت کرده است. وی افزود: چین آشکارا طرفدار پاکستان است و از طرفی تظاهرات روزانه معترضان در خیابان‌های کشمیر جزو استراتژی نظامی دهلی نو نبوده است.