استفاده از نانومواد به‌عنوان ماده نگه‌دارنده مواد غذایی
پژوهشگران دانشگاه پیام نور مرکز تفت و مرکز یزد در تحقیقات آزمایشگاهی خود به یک نوع نانو ماده دارای خاصیت ضدمیکروبی دست‌یافته‌اند که می‌توان از آن به‌عنوان ماده نگه‌دارنده مواد غذایی استفاده کرد.
به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از ستاد ویژه توسعه نانو، در گذشته بیشتر غذاها به‌طور مستقیم از منابع طبیعی تولید و مصرف می‌شد و اغلب بدون صرف هزینه‌های جانبی به دست مصرف‌کننده می‌رسید. اما امروزه برای تهیه محصولات غذایی در کارخانه‌های صنایع از افزودنی‌های شیمیایی و مواد نگه‌دارنده ضد میکروبی استفاده می‌شود. این ترکیبات نگه‌دارنده ضد میکروبی همراه با عملیات اجرایی مناسب نقش مفیدی در تأمین ایمنی مواد غذایی دارند. این مواد همچنین می‌توانند موجب طولانی‌تر شدن عمر نگهداری مواد غذایی و کاهش ضایعات شوند.
مائده افضلی، همکار طرح، از استفاده نادرست و بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها به‌عنوان عامل اصلی افزایش مقاومت باکتری‌ها به عوامل ضدمیکروب مرسوم و ایجاد گونه‌های جدید مقاوم یاد کرد و افزود: «افزایش مقاومت باکتری‌ها به مواد آنتی‌بیوتیک به‌عنوان یک مشکل اساسی در سیستم بهداشتی مطرح است. بنابراین توجهات به سمت مواد ضد میکروبی جدید از جمله نانومواد ضدمیکروبی جلب شده است و امروزه استفاده از آن به‌سرعت در حال پیشروی است. در طرح حاضر یک نانو ماده ضدمیکروبی جدید جهت استفاده به‌عنوان ماده نگه‌دارنده مواد غذایی پیشنهاد شده است».
با بهره‌گیری از نتایج این طرح می‌توان مواد غذایی را با هزینه کمتر و ایمنی بیشتر نگهداری کرد.
به گفته افضلی، «نیزین» ماده محافظ طبیعی است که به‌صورت رایج به‌عنوان ماده نگه‌دارنده طبیعی در مواد غذایی استفاده می‌شود. ولی از معایب این ماده این است که بیشتر روی پاتوژن‌های گرم مثبت تأثیر دارد. به‌منظور رفع این عیب از نانوذره اکسید منیزیوم استفاده شده تا طیف اثر ضدمیکروبی نیزین افزایش یابد. نیزین با ایجاد منفذ روی غشای سلولی باکتری‌ها ورود نانوذره اکسید منیزیوم را تسهیل می‌کند و در اثر فعالیت ضدمیکروبی آن محتویات سلولی بیرون می‌ریزد و سبب مرگ باکتری می‌شود. به‌علاوه، استفاده از این ماده ضدمیکروبی به همراه حرارت، نفوذپذیری غشای سلولی باکتری افزایش می‌یابد و خاصیت ضدمیکروبی ماده ضدمیکروب بیشتر نمود پیدا می‌کند.
این محقق در رابطه با بررسی‌های صورت گرفته در این طرح گفت: «در طرح حاضر، اثر ضد میکروبی نانوذرات اکسید منیزیم و نیزین در محیط کشت مایع بر باکتری‌های اشریشیا کلی و استافیلوکوکوس اورئوس بررسی شده است. همچنین اثر ترکیب نانوذرات اکسید منیزیم و نیزین بر این باکتری‌ها به‌صورت توأم در محیط شیر به روش کلنی کانت مطالعه شده است. در نهایت اثر مواد ضد میکروبی مذکور بر مورفولوژی باکتری‌های ٰ اشریشیا کلی و استافیلوکوکوس اورئوس به‌وسیله میکروسکوپ الکترونی مورد ارزیابی قرار گرفته است».
این تحقیقات حاصل تلاش‌های دکتر محبوبه میرحسینی، عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور مرکز یزد و مائده افضلی، دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور مرکز تفت، است.
انتهای پیام/
