تماشا و خواندن مداوم مستندهای جنایی واقعی سیستم عصبی شما را مختل میکند
طبق گزارش «Vegout» گوش دادن به پادکستها و دیدن مستندهای جنایات واقعی (True crime) به یکی از محبوبترین گونههای سرگرمی تبدیل شده و برخی طرفداران، تا شش ساعت در هفته خود را به مصرف این محتواها اختصاص دادهاند. یک نظرسنجی مربوط به سال ۲۰۲۴ در آمریکا نشان داده است که نزدیک به ۵۰ درصد از مخاطبان افزایش اضطراب را تجربه کردهاند. این سرگرمی میتواند زنجیرهای از تغییرات عصبی و فیزیولوژیک را فعال کند که مدتها باقی میماند.
مغز دائماً درحال بررسی شرایط و به دنبال شناسایی خطر است
یکی از برجستهترین پیامدها، بیشهوشیاری (Hypervigilance) است. وقتی ساعتها محتوای خشونتآمیز مصرف میکنید، سیستم عصبیتان طوری عمل میکند که انگار خطر در هر گوشهای کمین کرده است. «شیوونا چایلدز»، روانشناس کلینیک کلیولند، میگوید بینندگان بهتدریج تهدید را در همه جا احساس میکنند.
دادههای نظرسنجی ۲۰۲۴ نشان میدهد ۷۸ درصد از مصرفکنندگان این گونه محتواها، افزایش حساسیت نسبت به محیط اطراف را گزارش کردهاند. طبق گزارش پژوهشگران، در ایالت لوئیزیانا، دو نفر از هر پنج نفر بهطور مستقیم بهدلیل مصرف این نوع از محتوا ابزارهای دفاع شخصی با خود حمل میکنند.
سیستم هورمونی مرتبط به استرس وارد حالت بیشفعالی میشود
تماس مداوم با محتوای خشونتآمیز، محور هیپوتالاموس–هیپوفیز–فوق کلیه (HPA) را فعال کرده و باعث ترشح کورتیزول میشود. پژوهشها نشان میدهد افرادی که سطح ترس بالاتری دارند، الگوهای نامنظم ترشح کورتیزول را تجربه میکنند؛ موضوعی که به استرس و اضطراب مزمن دامن میزند. در بلندمدت، ترشح مداوم کورتیزول خطر فشار خون بالا و اختلالات متابولیک را افزایش میدهد.
سیستم «جنگ یا گریز» بیشازحد حساس میشود
سیستم عصبی سمپاتیک که مسئول واکنش «جنگ یا گریز» است، با مواجهه مکرر با محتوای پروندههای جنایی واقعی، بیشفعال میشود. آدرنالین در عرض چند ثانیه آزاد میشود و ضربان قلب و فشار خون بالا میرود.
این وضعیت میتواند باعث بیقراری، تنفس سریع و مشکل در تمرکز شود. برخی طرفداران این ژانر گزارش دادهاند که حتی شنیدن کلمات یا دیدن تصاویر خاص، باعث تپش قلب و تنش بدنی در آنها میشود.
برداشت شما از موقعیتهای روزمره دچار اعوجاج (دیستورشن) میشود
آمیگدالا، مرکز تشخیص تهدید در مغز، هنگام پردازش محرکهای جنایی بهشدت فعال میشود. طبق یک مطالعه آزمایشی پژوهشگران دانشگاه کینگستون در سال ۲۰۲۵ روی ۶۵۰ نفر، مصرف محتوای پروندههای جنایی واقعی، اضطراب، ترس و بیاعتمادی به نظام عدالت کیفری را تشدید میکند.
دادههای نظرسنجی نشان میدهد ۶۱ درصد از مصرفکنندگان، افزایش سوءظن نسبت به دیگران را گزارش کردهاند. در نیواورلئان نیمی از افراد سیستمهای امنیتی خانه خود را ارتقا دادهاند و بیشتر از قبل موقعیت مکانیشان را با نزدیکان به اشتراک میگذارند.
خواب مختل میشود
اختلال خواب یکی از سریعترین اثرات این محتوا بر سیستم عصبی است. در ایالت میسیسیپی، یکچهارم ساکنان اعلام کردهاند که ناچار شدهاند محتوای پروندههای جنایی واقعی را فقط در ساعات روز مصرف کنند، چون تماشای شبانه خوابشان را مختل میکند. مطالعات نشان میدهد نزدیکی به محتوای خشونتآمیز با دیرخوابیدن و کاهش مدت زمان خواب ارتباط دارد.
بهگفته دکتر چایلدز، بسیاری از مخاطبان چندین بار قفل در را چک میکنند، زیرا به راحتی نمیتوانند بخوابند. این داستانها در ذهن میمانند و روال روزمره را بههم میریزند؛ تا جایی که برخی افراد دچار اضطراب مداوم و کابوس میشوند.
گام بعدی برای مصرفکنندگان این محتواها چیست؟
شناخت این اثرات، نخستین قدم برای مصرف سالمتر است. پژوهشگران تأکید میکنند اعتدال کلید اصلی است. دکتر چایلدز توصیه میکند اگر متوجه افزایش اضطراب، بیشهوشیاری یا ترس از ترک خانه شدید، حتماً مصرف این محتواها را متوقف کنید.
مطالعه دانشگاه کینگستون قرار است به سیاستگذاری رسانههای پخش کمک کند و آگاهی عمومی درباره پیامدهای مصرف محتوای خشونتآمیز را افزایش دهد. برای افرادی که این علائم را تجربه میکنند، امتحانکردن ژانرهای دیگر و متنوعکردن سرگرمیها میتواند به بازتنظیم سیستم عصبی کمک کند. بهگفته کارشناسان، بدن وقتی بیش از حد در معرض این محتوا قرار گرفته باشد، هشدار میدهد؛ گوشدادن به این نشانهها از سلامت روان و جسم محافظت میکند.
انتهای پیام/
