پیام رزمایش «سهند ۲۰۲۵»: مبارزه جمعی با تروریسم و تقویت بازدارندگی منطقهای
«میرقاسم مومنی» کارشناس مسائل بینالملل، در گفتوگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری آنا، درباره اهمیت رزمایش مشترک «سهند ۲۰۲۵» میان ایران و کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای که با محوریت مقابله با تروریسم در خاک جمهوری اسلامی ایران برگزار میشود، اظهار کرد: یکی از فلسفههای اساسی رزمایشها در همه دنیا این است که کشورها بتوانند سطح آمادگی خود را برای مواجهه با تهدیدات مختلف ارتقا دهند. رزمایشها موجب هماهنگی بیشتر، تقویت همکاریها و آشنایی متقابل کشورها با توانمندیها، تجهیزات و شیوههای عملیاتی یکدیگر میشود. در سازمان شانگهای نیز سالهاست که مقابله با تروریسم، افراطگرایی و جداییطلبی بهعنوان سه محور اصلی فعالیت تعریف شده و رزمایش سهند ۲۰۲۵ کاملاً در همین چارچوب قرار میگیرد.
وی با تشریح ماهیت این رزمایش گفت: رزمایش سهند ۲۰۲۵ یک رزمایش ضدتروریسم است و با هدف مقابله با تهدیداتی برگزار میشود که در قالب گروههای تکفیری، شبکههای تروریستی و حتی اقدامات تهدیدآمیز دولتی ظهور پیدا میکنند. در کشورهای منطقه ما، تروریسم در سالهای اخیر به شکلهای مختلف فعال بوده است. بنابراین برگزاری این رزمایش در زمانی که منطقه غرب آسیا، آسیای مرکزی و قفقاز شاهد تحولات متراکم امنیتی هستند، اهمیت ویژهای دارد.
سازمان شانگهای در حال حرکت به سمت یک پیمان امنیتی مؤثر
این کارشناس مسائل بینالملل با اشاره به ساختار همکاریهای امنیتی سازمان همکاری شانگهای افزود: مهمترین بخش همکاریهای این سازمان، فعالیت مشترک برای مقابله با تهدیدات امنیتی است. اعضا تلاش کردهاند از طریق رزمایشها، هم افزایی عملیاتی ایجاد کنند؛ یعنی کشورها در کنار هم توانمندیهای خود را به میدان بیاورند، از روشها و تجربههای هم بهره بگیرند و برای مقابله با تهدیدات مشترک به یک زبان واحد برسند. این رزمایش دقیقاً به همین هدف کمک میکند و به نظر من پایهگذار ترتیبات امنیتی جدیدی خواهد بود.
وی ادامه داد: در سالهای اخیر، تحولات منطقهای در افغانستان، عراق، مرزهای ارمنستان و آذربایجان و همچنین تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه فلسطین و لبنان، سطح تهدیدات غیرقابل پیشبینی را افزایش داده است. برگزاری رزمایش سهند ۲۰۲۵ در چنین شرایطی علاوه بر ایجاد هماهنگی میان اعضای شانگهای، این پیام را مخابره میکند که کشورها قصد دارند در برابر تهدیدات امنیتی منطقهای یک موضع مشترک اتخاذ کنند.
رزمایش سهند ۲۰۲۵ و شکلگیری نظم امنیتی جدید
مومنی با اشاره به کارکردهای فراتر از رزمایش گفت: این رزمایش صرفاً تمرین نظامی نیست؛ یک پیام و یک اقدام هویتی برای ایجاد ترتیبات امنیتی جدید در منطقه است. ما در حال ورود به دورهای هستیم که کشورهای منطقه بهدنبال امنیت درونزا هستند؛ امنیتی که متکی به توان کشورهای منطقه باشد نه حمایت یا دخالت آمریکا و اروپا. رزمایش سهند میتواند مقدمهای برای شکلگیری همین نظم جدید باشد. هرچقدر همکاریهای عملیاتی میان اعضای شانگهای بیشتر شود، امکان ایجاد یک سازوکار امنیتی پایدار و بومی در منطقه بیشتر خواهد شد.
وی افزود: در قالب همین رزمایشهاست که کشورها میتوانند ظرفیتهایشان را نزدیک به هم بیاورند و همانند ناتو به سمت نوعی همگرایی امنیتی حرکت کنند؛ بهگونهای که اگر یکی از اعضا در معرض تهدید قرار گرفت، دیگر اعضا احساس مسئولیت کنند. این روند در شانگهای در حال شکلگیری است.
تأکید بر توان دفاعی ایران پس از جنگ ۱۲روزه و شهادت دو فرمانده
این کارشناس مسائل بینالملل درباره تأثیر برگزاری اینگونه رزمایشها در افزایش قدرت بازدارندگی کشورمان به ویژه پس از جنگ 12 روزه اظهار کرد: برخی معاندین و رسانههای دشمن در داخل و خارج تصور کردند که بعد از جنگ ۱۲روزه و شهادت دو فرمانده عزیز ما، قدرت بازدارندگی ایران تضعیف شده است. اما تجربه تاریخی نشان داده این تحلیلها همیشه غلط بوده است. در سالهای گذشته هرگاه یکی از فرماندهان ارشد انقلاب یا دفاع مقدس شهید شده است، نهتنها مسیر متوقف نشده بلکه فرماندهان جدید با قدرت بیشتر ادامه دادهاند. مکتب امام و مقام معظم رهبری یک مکتب زاینده است؛ فرماندهان شهید میشوند، اما راه متوقف نمیشود و جایگزینها آمادهاند.
مومنی با اشاره به وضعیت رژیم صهیونیستی پس از جنگ افزود: در مقابل، رژیم صهیونیستی در همان جنگ ۱۲روزه چنان دچار کمبود تجهیزات شد که از آمریکا و دیگر کشورها درخواست کمک فوری کرد. اما در ایران همه تجهیزات دفاعی بومی است. اگر زمانی چند هزار موشک و پهپاد داشتیم، امروز دهها هزار نمونه آماده جایگزینی وجود دارد. تولید دفاعی در ایران متوقف نمیشود و این نقطهقوت ماست.
وی خاطرنشان کرد: رهبر انقلاب نیز چندی پیش اعلام کردند که جمهوری اسلامی در این جنگ پیروز شد. درست است که رسانههای صهیونیست تلاش میکنند ضعفهای خود را با عملیات روانی پنهان کنند، اما واقعیت میدانی چیز دیگری است. رژیم صهیونیستی در روزهای پایانی جنگ در آستانه فروپاشی قرار داشت.
پیام رزمایش برای مخالفان و معاندان ایران
مومنی ادامه داد: برگزاری رزمایش سهند درست در چنین فضایی پیام مهمی برای دشمنان دارد. این رزمایش نشان میدهد ایران نهتنها تضعیف نشده، بلکه در قلب یک همکاری امنیتی بزرگ منطقهای قرار دارد. این رزمایش بیانگر آن است که ایران همچنان بازیگر اصلی معادلات امنیتی غرب آسیاست و قدرت دفاعیاش حتی نسبت به گذشته ارتقا یافته است.
حضور عربستان، آذربایجان و عراق؛ چرا و با چه هدفی؟
این کارشناس مسائل بینالملل در بخش دیگری از گفتوگو به حضور کشورهای مهمان در رزمایش اشاره کرد و گفت: در این رزمایش سه کشور عربستان، آذربایجان و عراق حضور دارند. هر سه کشور با هدف متفاوتی شرکت کردهاند. عربستان با وجود آنکه هنوز عضو رسمی شانگهای نیست، اما بهعنوان مهمان در این رزمایش شرکت میکند.
وی اضافه کرد: عربستان همواره با مشکلات امنیتی ناشی از ساختار داخلی قبیلهای، اعتراضات پراکنده داخلی و تهدیدات منطقهای مواجه بوده است. از سوی دیگر، سرمایهگذاریهای عظیم این کشور در حوزههای نفت، پتروشیمی، صنعت و کشاورزی باعث شده که هرگونه ناامنی برای عربستان هزینههای مالی سنگینی داشته باشد.
مومنی گفت: عربستان از یکسو با آمریکا، اروپا و حتی رژیم صهیونیستی قراردادهای امنیتی دارد و از سوی دیگر به سازمان شانگهای نزدیک میشود تا از ظرفیتهای آن برای افزایش امنیت خود استفاده کند. این یعنی عربستان در حال دنبال کردن سیاست چندوجهی برای بیمه کردن آینده خود است.
وی درباره آذربایجان و عراق نیز گفت: حضور این دو کشور نیز طبیعی است. آذربایجان پس از جنگ قرهباغ و با توجه به بیثباتیهای قفقاز، نیازمند نزدیکی به ترتیبات امنیتی جدید منطقهای است. عراق نیز با وجود سالها جنگ و فعالیت گروههای تروریستی، بهدنبال تقویت همکاریهای امنیتی است.
امنیت آینده منطقه؛ بدون دخالت قدرتهای خارجی
مومنی با تأکید بر اینکه امنیت پایدار در منطقه بدون دخالت قدرتهای خارجی تحقق پیدا میکند، گفت: «کشورهای منطقه بهطور طبیعی با یکدیگر مشکلی ندارند. مشکل از زمانی شروع میشود که قدرتهای خارجی - بهویژه آمریکا، رژیم صهیونیستی و برخی دولتهای اروپایی - برای تأمین منافع خود در امور منطقه دخالت میکنند. سیاست آنها همان سیاست کلاسیک «اختلاف بینداز و حکومت کن» است.
وی ادامه داد: اگر این دخالتها حذف شود یا کشورها در برابر آن ایستادگی کنند، منطقه میتواند به سمت همکاریهای امنیتی مشترک حرکت کند. رزمایش سهند ۲۰۲۵ دقیقاً چنین پیامی دارد؛ پیامی که بر همکاریهای منطقهای، امنیت جمعی و کاهش وابستگی امنیتی به قدرتهای خارج از منطقه تأکید میکند.
رزمایش سهند ۲۰۲۵؛ مقدمه یک ساختار امنیتی نو
مومنی در پایان گفت: به باور من، رزمایش سهند ۲۰۲۵ یک گام ساده نظامی نیست؛ آغاز شکلگیری یک نظم امنیتی جدید در منطقه است. نظمی که محور آن کشورهای عضو شانگهای هستند و در آینده کشورهای دیگر ازجمله آذربایجان، عراق و حتی عربستان میتوانند به آن بپیوندند. این مسیر برای امنیت منطقه بسیار مفید، راهبردی و آیندهساز خواهد بود. ایران نیز در قلب این روند قرار دارد و میتواند نقشآفرینی بیشتری در تأمین امنیت منطقه داشته باشد.
انتهای پیام/
