داوود غفارزادگان: نشر کودک در انحصار چند ناشر خاص است!/ چرا شاهد چهره‌های جدید در ادبیات کودک نبوده‌ایم؟
نویسنده پیشکسوتی که سابقه طولانی در نگارش آثار کودک و نوجوان دارد، معتقد است وجود گردش مالی بالا در نشر کودک و نوجوان، باعث شده چند ناشر خاص کنترل بازار را به دست بگیرند و اجازه ورود به دیگران را ندهند؛ ناشرانی که انتشار آثار تالیفی را حتی برای نویسندگان پیشکسوتی همچون او، سخت کرده‌اند.
داود غفارزادگان، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا، با انتقاد به انحصاری شدن نشر کودک از سوی چند ناشر مشخص، گفت: «متاسفانه بستر رقابت در نشر کودک و نوجوان وجود ندارد؛ چراکه بازار کتاب کودک در ایران، دست چند ناشر است که بر پخش و نشر کتاب‌ها کنترل کامل دارند؛ یعنی اگر بخواهند کتابی منتشر می‌شود و اگر نخواهند، خیر!»
وی همچنین درباره شایع شدن انتشار آثار ترجمه‌ای در این حوزه ادامه داد: «بیشتر این کتاب‌ها که عمدتا داستان‌های سریالی و مجموعه‌های چند جلدی را شامل می‌شوند، در سفر ناشران به نمایشگاه‌های خارجی خریداری و به ایران وارد می‌شوند. بعد هم آنها را می‌دهند تا ترجمه و منتشر شوند.»
این نویسنده خاطر نشان کرد: «دلیل استقبال ناشران کودک و نوجوان از کتاب‌های خارجی این است که دیگر از پرداخت حق‌التالیف معاف می‌شوند، هزینه طراح را هم که قرار نیست بدهند؛ چراکه ایران از قانون کپی‌رایت تبعیت نمی‌کند.»
وی با انتقاد از روند برخی از ترجمه‌ها گفت: «مترجم‌های این حوزه هم اغلب مترجم حرفه‌ای و کاربلد نیستند! یا از کسانی استفاده می‌شود که حق‌الترجمه کمتری بگیرند و یا حتی از کارکنان دفاتر خودشان و فک و فامیل. ترجمه‌هایی که با لغت‌نامه انجام می‌شوند که گاه ترجمه فارسی من درآوردی آن ها باید دوباره به فارسی معمول برگردانده شود. به هر حال سادگی متن کتاب‌های کودک و تصویرخوانی هم در این رویه بی‌تاثیر نیست.»
غفارزادگان درباره وضعیت نشر کتاب‌های کودک در کشور و ریشه‌یابی مشکلات موجود، اظهار داشت: «اکثر مشکلاتی که در این عرصه وجود دارد، پشت‌پرده‌های مالی دارند؛ چراکه گردش مالی در نشر کودک و نوجوان، به مراتب بیشتر از گردش مالی در حوزه‌های بزرگسال است و همین مساله باعث می‌شود نشر کتاب کودک در انحصار چند نشر و مرکز پخش باشد و کسی را بین خود راه ندهند.»
این نویسنده شناخته شده، این رویکرد انحصارطلبانه را سدی دانست در برابر ورود چهره‌ها و استعدادهای تازه به عرصه ادبیات کودک و نوجوان، و در این‌باره گفت: «چرا فعالان حوزه ادبیات کودک و نوجوان در 40 سال اخیر تفاوت چندانی نداشته است؟ دلیلش این است که این ناشران هستند که تنها از افراد خاص و شناخته شده کتاب می‌گیرند؛ چهره‌هایی که انگار آدمِ ناشران شده‌اند و برای آنها کار می‌کنند و به ساز آنها می رقصند.»
وی ادامه داد: «از طرفی به دلیل آنکه تعداد ناشران قوی در این حوزه زیاد نیست، رقابتی وجود ندارد و نویسندگان باید برای انتشار آثار خود، هرطور که هست با آن چند ناشر راه بیایند. من تجربیات متعددی در این زمینه داشته‌ام؛ مثلا ناشر برای اینکه کتابم را تجدید چاپ کند، شرط گذاشته بود که حق‌التالیفم را به 5 درصد کاهش دهد یا اینکه کلا به قیمت ناچیزی، امتیاز کتابم را بخرد.»
نویسنده آثاری همچون «خلبان کوچولو»، «سنگ‌اندازان غار کبود»، «آواز نیمه شب»، «پرواز درناها»، «هشت پهلوان پیر و هفت پسر جوان» و ... گفت: «جایی گفتم که گذراندن شتر ازسوراخ سوزن آسان تر ازانتشار کتاب کودک و نوجوان برای نویسندگان جوان است. این ناشران اغلب بررس‌های ثابتی دارند که اغلب پای ثابت ممیزی و داوری کتاب کودک در ارشاد و موسسه های دولتی هم هستند و آن ها تعیین می کنند چه کتابی چاپ یا چاپ نشود. ناشران همین چند نفر را راضی نگه می دارند تا با بقیه هر جور که خواستند تا کنند.»
انتهای پیام/
