جاذبههای استان همدان چشمبهراه گردشگران تابستانی
ناهید منصوری، خبرنگار فرهنگی آنا- استان همدان از استانهای کوهستانی، مرتفع، سرد و بادخیز کشور ایران محسوب میشود. مرکز این استان، شهر باستانی همدان است که هرودوت تاریخ بنای آن را در سده هشتم پیش از میلاد در دوران مادها ذکر کرده است. استان همدان به لحاظ تنوع تولیدات صنایع دستی رتبه دوم تنوع تولیدات صنایع دستی کشور را به خود اختصاص داده است. برجستهترین صنعت دستی استان، سفالگری و سرامیکسازی است که مرکز عمده آن لالجین در ۲۵ کیلومتری شهر همدان است. پیشینه سفالسازی در لالجین نزدیک به ۷۰۰ سال برآورد شده است به همین دلیل لالجین به پایتخت سفال ایران معروف است.
آرامگاه باباطاهر
آرامگاه باباطاهر مدفن شاعر و عارف بزرگ قرن چهارم تا ابتدای قرن پنجم است. عمده شهرت باباطاهر به علت دوبیتیهای زیبای این شاعر است. اولین بنای آرامگاه در قرن ششم و در زمان خوارزمشاهیان به صورت برجی هشت ضلعی ساخته شد. البته این بنا چندین بار مورد بازسازی قرار گرفته و در آخرین بار در سال 1344 به همت انجمن آثار ملی بنای جدیدی ساخته شده است که این اثر در سال 1376 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بنای آرامگاه برجی هشت ضلعی با هشت ستون است که عمده نمای آن با سنگ گرانیت است. در داخل آرامگاه 24 دوبیتی از باباطاهر بر روی سنگها حکاکی شده است. از سوی دیگر بنای دیگری به نام آرامگاه باباطاهر در شهر خرمآباد و در نزدیکی قلعه فلکالافلاک قرار دارد، به دلیل اینکه برخی از دوبیتیهای باباطاهر به زبان لری است و در گویش لری به بزرگان، بابا میگویند، برخی معتقدند آرامگاه واقعی باباطاهر در خرمآباد است. به هر حال هر دو بنا با نام آرامگاه باباطاهر شناخته میشوند.
غار علیصدر
غار علیصدر بزرگترین مسیر قایقرانی در غارهای آبی جهان را دارد. ارتفاع غار از سطح دریا ۲۱۰۰ متر است. در دسته غارهای آبی قرار دارد و عمق آب زلال آن در برخی از قسمتها به 17 متر نیز میرسد. از دوران صفویه کانالکشیهایی برای استفاده از آب آن انجام شده بوده است و اهالی روستاهای اطراف به عنوان ذخیرهگاهی برای آب از آن استفاده میکردهاند. در سال 1342 این غار توسط کوهنوردان همدانی مورد اکتشاف قرار گرفت و تا سال 1352 که که عبدالله حاجیلو شخصا با توجه به وجه اجتماعی و محبوبیتی که داشت اقدام به تعریض دهانه آن از نیم متر به 5 متر و ارتفاع 3 متر کرد. حاجیلو و دیگر کوهنوردان همراه او در معرفی و ایجاد شرایط مناسب برای ورود همگان به غار علیصدر نقش مهمی داشتند. پس از تعریض دهانه غار و ساخت سکوهای سیمانی ابتدای غار، برق سراسری نیز به آنجا رسیده و مهمانسرایی نیز در نزدیکی غار تاسیس شد. این غار مجموعهای از تالارها و گذرگاههای آبی عریض است که امکان دسترسی با قایق به آن امکانپذیر است. این غار آهکی زیبا چشماندازهای منحصربهفردی را در پیش چشم بینندگان قرار میدهد. دمای داخل غار حدود 16 درجه سانتیگراد و دمای آب آن 12 درجه سانتیگراد بوده و تقریبا در تمام فصول سال یکنواخت و فاقد رنگوبو است.از نقطه نظر شیمیایی جزو آبهای بیکربناته کلسیک است و به دلیل وجود املاح آهکی فراوان در آب غیرقابل خوردن است. در آب این غار هیچگونه حیات جانوری وجود ندارد. این غار آهکی که منشأ آب آن چشمه و نزولات جوی است که به داخل غار نفوذ میکنند، دارای استالا کتیتهایی (چکنده) زیبایی در سقف غار است. در کف غار در قسمتهایی آب وجود ندارد استالاگمیتهایی (چکیده) با اشکال متنوع و جذاب دیده میشوند. این غار از طریق فرسایش در توده سنگهای آهکی در فرآیندی طولانی ایجاد شده است. غارهای سراب و سوباشی به ترتیب 7 و 11 کیلومتر با غارعلیصدر فاصله دارند و یکی از منابع تامینکننده آب غار علیصدر، غار سراب است. راه دسترسی و امکانات رفاهی پیرامون غار مناسب است. این مجموعه تفریحی شامل یک باب مهمانسرا، ده دستگاه ویلای چوبی یک و دو خوابه، شانزده دستگاه سوئیت اقامتی، پنجاه دستگاه چادر صحرایی، رستوران، بازارچه خرید مواد خوراکی و صنایع دستی، نمازخانه، سرویس بهداشتی، پارکینگ و فضای سبز است.
آرامگاه بوعلی
آرامگاه بوعلی، آرامگاه و بنای یادبودی از حکیم و فیلسوف نامدار ایرانی شیخ الرئیس بوعلی سینا است. این عالم بزرگ در سوم صفر سال 373 هجری قمری در روستای افشنه از توابع بخارا به دنیا آمد و پس از کسب دانش و خدمات ارزندهای که بویژه در طب داشت، در اول رمضان 427 هجری قمری دارفانی را وداع گفته و در همدان به خاک سپرده شده است.
بنای اولیه آرامگاه در دوران قاجار ساخته شده بوده و در سال 1330 به همت انجمن آثار ملی ایران، طراحی بنا توسط مهندس هوشنگ سیحون صورت گرفته و بنای آرامگاه تجدید میشود. معماری این بنا تلفیقی از معماری پیش از اسلام و بعد از اسلام است و تا حدی شبیه به برج گنبد کاووس در استان گلستان است که البته تفاوت کلی آن با برج کاووس در ایجاد ستونهایی به جای دیوار برج است. در بنای این آرامگاه از 12 ستون استفاده شده که احتمالا مؤید 12 رشتهای است که بوعلی سینا در آن تبحر داشته است. زادروز وی در ایران به عنوان روز پزشک نامگذاری شده است.
سراب گیان نهاوند
این کوهها در امتداد کوههای زاگرس هستند. این چشمه از چشمههای پرآب به شمار میرود و برای شرب و کشاورزی در منطقه استفاده شده و مازاد آن به رودخانه گاماسیاب میریزد. پیرامون این سراب را جنگلی طبیعی با وسعت 100 هکتار در برگرفته که شامل درختانی چون بلوط، چنار، زالزالک (گویچ)، گردو، بید، زبان گنجشک، گوجه وحشی، داغداغان، آلوچه، مو، انجیر، ون، گلابی و بادامک وحشی است. دارای 310 هکتار جنگل است و از مهمترین گونه درختان بلوط و چنار به شمار میرود. در کنار روستای گیان تپه باستانی گیان وجود دارد که اشیای باستانی زیادی از آن بدست آمده و در موزه ملی قرار دارد. از مراکز مهم گردشگری نهاوند محسوب میشود.
ارگ تاریخی نوشیجان
قدمت این محوطه باستانی به دوران مادها بازمیگردد که در دوران هخامنشیان و اشکانیان نیز مورد استفاده بوده است. سه لایه تاریخی در این مکان در کاوشهایی که از سال 1346 صورت گرفته مشخص شده است. ارگ نوشیجان یکی از نیایشگاههای مهم مادها بوده است. مجموعه مربوط به دوره ماد در این بنای تاریخی شامل اتاقها، انبارها، آتشکده غربی، آتشکده مرکزی، تالار ستوندار، حصار دژ و تونل است که تمامی این بناها از خشت خام و به ابعاد استاندارد 40*22 سانتیمتر با ضخامت 12 سانتیمتر ساخته شده است. این اثر باستانی دارای پایگاه دائمی بوده و بازدیدکنندگان میتوانند از راهنمایی آنان در این مکان استفاده کنند. این اثر در سال 1346 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
روستای ورکاته
از ویژگی خاص این روستا میتوان به استفاده از سنگ در ساختمانهای آن اشاره کرد که مناظر زیبایی را در معماری آن ایجاد کرده است. از آثار تاریخی این روستا میتوان به قلعه مهری خانم و اصطبل او اشاره کرد که در اواخر دوره قاجار ساخته شده است. منظور از مهری خانم، که اهالی روستا بدینگونه از او یاد میکنند، زنده یاد مری لیلی قراگوزلو است. خانم مری لیلی دختر نقی خان قراگوزلو ارباب روستا بوده است که خدمات زیادی در پرورش اسب و معرفی گونههای اسب عرب انجام داده است. ساختمان قلعه دارای پلان چلیپایی با زیربنای 330 متر مربع و در دو طبقه ساخته شده است. در حال حاضر متروکه است. اصطبل آن در فاصله 2 کیلومتری جنوب روستا قرار داشته و دارای مساحت 1650 متر مربع است که با استفاده از لاشه سنگهای گرانیتی ساخته شده است و از آثار دیدنی روستا به شمار میرود.
حمام حاج آقا تراب
قدمت این بنا به دوران قاجار بازمیگردد. بانی ساخت آن مرحوم حاج میرزا محمد تقی که از خیّران شهر بوده است، و این حمام به نام پسر وی معروف شده است. از دو بخش زنانه و مردانه (دو قلو) تشکیل شده بوده و دارای معماری، گچبریها و نقاشیهای زیبایی است. این حمام امروزه به موزه مردمشناسی تبدیل شده است. یکی از بخشهای جالب آن نمایش سنت حنابندان است. این بنا در سال 1355 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کوهستان الوند
این کوهستان زیبا با قلههایی چون الوند، کلاغ لان، دائم برف، یخچال و قزل ارسلان از جاذبههای طبیعی استان همدان است. این کوهستان زیبا بستری مناسب برای بسیاری از فعالیتهای طبیعتگردی است که از مهمترین آنها کوهنوردی است. از دیگر فعالیتهای طبیعتگردی در این کوهستان میتوان به پیست اسکی تاریک دره اشاره کرد. این پیست در فاصله 15 کیلومتری از همدان در مسیر تله کابین گنجنامه قرار دارد. این پیست دارای مدرسه اسکی، 3 تله اسکی-تله سیژ، پارکینگ، رستوران، هتل، درمانگاه، پایگاه قهرمانی و پیست اسکی روی چمن است. از دیگر مراکز گردشگری واقع در این کوهستان میتوان به دهکده تفریحی، فرهنگی و ورزشی گنجنامه اشاره کرد. این دهکده که یک منطقه نمونه گردشگری است، در فاصله 5 کیلومتری همدان در مسیر گنجنامه قرار دارد. این مجموعه طیف گستردهای از فعالیتها را در برگرفته است که از آن جمله میتوان به صخره نوردی، بانجی جامپینگ( پرش از روی سکو)، پل معلق، تله کابین و تیرول اشاره کرد.
روستای خاکو
باغهای فراوان، مراتع و ییلاقات از مهمترین و زیباترین جاذبههای طبیعی این روستا محسوب میشود.
هگمتانه
هگمتانه پایتخت شاهنشاهی مادها و پایتخت تابستانی هخامنشیان و اشکانیان بود. این شهر کهن، نخستین پایتخت ایران بوده و به همراه آتن در یونان و رم در ایتالیا، از معدود شهرهای باستانی جهان است که همچنان زنده و مهم است. یونانیان هگمتانه را اِکباتان میخواندند که یونانی شده هگمتانه است. هرودوت این شهر را ساخته دیااکو دانسته است. هرودوت مجتمع شاهانه شامل قصر، خزانهداری و اقامتگاه نظامی که بر روی تپهای ساخته شده بودند را توصیف میکند و میگوید که این مجتمع توسط هفت دیوار متحدالمرکز که هر دیوار داخلی از دیوار بیرونی بلندتر بود و بر آن اِشراف داشت، ساخته شد. با وجود دو سده درگیری در سرزمینهای مادی مرکز زاگرس، آشوریان هیچگونه گزارش روشنی از هگمتانه ارائه ندادهاند و ممکن است که آنها هرگز در شرق الوند پیشروی نکرده باشند. سنتهای قدیمی دیگری، منشأ شهر هگمتانه را به سمیرامیس افسانهای یا به جمشید نسبت میدهند.
تکوک (ریتون) طلایی بز کوهی هگمتانه از آثار باستانی دوره هخامنشی است که در هگمتانه کشف شده است. این ریتون به شکل سر یک بز کوهی ساخته شده است. تکوک طلایی بز کوهی هگمتانه در موزه ایران باستان نگهداری میشود.
گنجنامه
سنگنبشتههای گنجنامه، نوشتارهایی از دوران داریوش و خشایارشای هخامنشی است که بر دل یکی از صخرههای کوه الوند در فاصله ۵ کیلومتری جنوب غرب همدان و در انتهای درهٔ عباسآباد حکاکی شدهاست.
کتیبهها هر کدام در سه ستون ۲۰ سطری به زبانهای پارسی باستان،بابلی و عیلامی قدیم نوشته شدهاند.
متن پارسی باستان در سمت چپ هر دو لوح جای گرفتهاست و پهنایی معادل ۱۱۵ سانتی متر دارد. متن بابلی در وسط هر دو کتیبه نوشته شده و متن عیلامی در ستون سوم قراردارد. این کتیبهها از دیرباز نامهای گوناگونی را بر خود گرفتهاست، از جمله، سنگ نبشته، نبشت خدایان، دادمهان یا دادبهان، تنبابر، کتیبههای الوند، جنگ نامه و گنجنامه، که دو نام جنگ نامه و گنجنامه در سدههای اخیر بیشتر کاربرد داشته است.
انتهای پیام/