تحلیل رفتار اضافهکاری در بازار کار ایران
به گزارش خبرگزاری آنا، درک رفتار نیروی‌کار در مواردی که مربوط به تصمیم افراد به انجام اضافهکاری است، در ارزیابی دقیق اثرات سیاستهای اشتغال‌زایی، از اهمیت اساسی برخوردار است؛ با توجه به اینکه موضوع اضافهکاری در تحلیل‌های مربوط به منابع انسانی و نظام بازارکار در اقتصاد کلان، تا حدودی نادیده گرفته شده است.
پژوهشگران در مقاله‌ای با عنوان «تحلیل رفتار اضافهکاری در بازار کار ایران با رویکرد درخت تصمیم» به این موضوع پرداخته است که مطالعه مباحث مربوط به مدیریت بازار کار در ایران، بیانگر وجود شکاف تحقیقاتی در زمینه مدیریت اضافهکاری و موضوعات مربوط به الگوی حاکم بر تصمیم‌گیری نیروی‌کار در خصوص اضافه کاری در اقتصاد ایران است.
بر این اساس اضافهکاری در تحلیل‌های مربوط به منابع انسانی و نظام بازار کار در اقتصاد کلان، نه تنها به کار گرفته نشده، بلکه تا حدودی نیز نادیده گرفته شده است.
سیاستهای رشد اقتصادی در راستای اشتغال‌زایی
به زعم این پژوهش عمدتاً دولت و به تبع آن کارفرمایان دولتی، به ویژه در بخش خدمات، به دنبال ایجاد بستر‌های اشتغال‌زایی به منظور بکارگیری نیروی‌کار بیکار هستند، در حالی که تخصص، کارایی و بهره‌وری نیروی‌کار مغفول واقع می‌شود.
به زعم این پژوهش در سایر بخش‌ها به‌ویژه صنعت، بکارگیری فراتر از حد بهینه نیروی‌کار با هر انگیزهای که صورت پذیرد، اعم از اشتغال زایی و ...، قطعاً بهره‌وری را تحت تاثیر قرار خواهد داد و ورود نیروی‌کار جدید بدون نگاه به بهره‌گیری از حداکثر توان نیروی‌کار موجود، باعث افزایش هزینه بنگاه و نیروی‌کار شامل آموزش، بیمه، مالیات و سایر هزینه‌ها خواهد شد.
در این پژوهش آمده است؛ با توجه به اینکه اشتغال امری پیچیده و چندوجهی است، از این رو سیاستهای معطوف به اشتغال نیز از گستره وسیعی برخوردار هستند. برخی رویکرد های تجربه شده با محور قراردادن سیاستهای رشد اقتصادی، موضوع اشتغال را بررسی نموده‌اند؛ اما تجارب کشور‌هایی که بحران‌های اقتصادی را سپری کرده‌اند، منجر به تغییر این نوع نگرش شده است.
اضافهکاری یا نیروی کار جدید؟
اضافهکاری هم از سمت تقاضا و هم از سمت عرضه نیروی‌کار دارای مطلوبیت است
به گفته این پژوهش اضافهکاری هم از سمت تقاضا و هم از سمت عرضه نیروی‌کار دارای مطلوبیت است. از سمت عرضه حائز اهمیت است، چون افراد معمولا برای کسب درآمد بیشتر و جبران شکاف بین درآمد‌ها و هزینه‌ها، اقدام به اضافهکاری می‌کنند و در وضعیت فعلی اقتصاد ایران به دلیل عدم هم‌خوانی سطح درآمد افراد با تورم، انگیزه انجام کار اضافه و اضافهکاری وجود دارد و این تقاضا در بیشتر بخش‌ها دیده می‌شود.
از سمت تقاضای نیروی‌کار نیز، هم دولت و هم بخش خصوصی -با درصد‌ی بالاتر از بخش دولتی - تمایل دارند تقاضای کار خود را با به‌کارگیری نیروی‌کار موجود، از طریق انجام اضافهکاری و پرداخت دستمزد آن تأمین کنند، زیرا هزینه‌های سربار کمتری دارد.
در ادامه این پژوهش آمده است که تقاضاکننده کار باید تصمیم بگیرد که آیا برای تأمین نیروی‌کار خود، از استخدام نیروی‌کار جدید استفاده کند و یا از ظرفیت نیروی‌کار موجود استفاده کرده و ساعات بیشتری آنها را به کار گیرد؛ اما، این حقیقت وجود دارد که در شوک‌های طرف تقاضا، نادیده گرفتن
رفتار متقابل سمت عرضه کار می‌تواند به طور جدی گمراه کننده باشد.
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد تکنیک درخت تصمیم، رویکردی کاربردی برای پیش‌بینی نیاز‌های بازار کار ارائه می‌دهد و پیاده‌سازی روش‌های داده‌کاوی بر روی داده‌های نیروی‌کار می‌تواند حجم زیادی از داده‌ها در بخش عرضه نیروی‌کار را مدیریت کرده و آنها را به اطلاعات مفید برای بهبود فرآیند تصمیم گیری در بنگاه‌ها تبدیل کند.
طبق مطالعات تجربی صورت گرفته در این پژوهش، وضعیت اشتغال از طریق متغیر‌های سنتی جمعیت‌شناختی و نگرش کاری توضیح داده می‌شود، اما اینکه چه عواملی فرد را ترغیب به اضافه کاری می‌کنند، جای ابهام دارد و به نظر می‌رسد که اشتغال و اضافهکاری شرایط متمایز داشته باشند.
در پایان این پژوهش به این موضوع اشاره شده است که اکثر مشاغل، به دلیل تمایل بیشتر سمت عرضه نیروی‌کار به انجام اضافهکاری، می‌توانند کمبود نیروی‌کار را با انجام اضافه کاری تامین کنند تا اینکه نیروی‌کار جدید استخدام کنند.
این پژوهش به کوشش سمیه سادات نقوی (دکترای اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد)، محمود هوشمند و سید سعید ملک الساداتی (استاد اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد) انجام شده است.
انتهای پیام/
