شکاف در اعتماد اقتصادی به آمریکا: آلمان به بازگشت ذخایر طلای خود میاندیشد

به گزارش خبرگزاری آنا؛ آلمان سالهاست که ذخایر طلای خود را در خاک ایالات متحده نگهداری میکند. این تصمیم، که در دوران پس از جنگ جهانی دوم اتخاذ شد، به عنوان بخشی از بازسازی اقتصادی و تضمین ثبات مالی اروپا تلقی میشد. اما امروز، در حالی که فضای سیاسی در واشنگتن دچار تغییرات قابل توجهی شده و بسیاری از سیاستهای گذشته زیر سوال رفتهاند، این تصمیم بار دیگر موضوع بحثهای گستردهای در سطوح مختلف سیاستگذاری در برلین شده است.
تصمیم نگهداری بخش قابل توجهی از ذخایر طلای آلمان، یعنی حدود ۳۷ درصد معادل ۱۲۳۶ تن، در نیویورک، زمانی به عنوان استراتژیای منطقی مطرح بود که به آلمان امکان دسترسی سریع به نقدینگی دلاری در مواقع بحرانهای اقتصادی را میداد. اما اکنون با ظهور شک و تردیدهای سیاسی و نارضایتی عمومی نسبت به شفافیت خزانهداری ایالات متحده، بهویژه در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، این همکاری به شدت زیر سوال رفته است. ترامپ که حالا با سیاستهای غیرقابل پیشبینی، ترک بسیاری از توافقهای بینالمللی و تضعیف روابط با متحدان تاریخی آمریکا زیربنای سیاسی دولت خود را بنا میدهد، تأثیر زیادی بر گسترش این تردیدها داشته است.
تاثیر سیاستهای ترامپ بر اعتماد متحدان اروپایی
یکی از موارد مهم در جریان ریاست جمهوری ترامپ که نگرانیهایی را برانگیخته است، نحوه برخورد دولت وی با متحدان اروپایی است. ترامپ با اتخاذ سیاستهای خصمانه نسبت به ناتو، اتحادیه اروپا و کشورهایی، چون آلمان، اعتماد متقابل دو طرف را تضعیف کرده و نشان داده است که ثبات اقتصادی و امنیت بینالمللی تا چه حد میتواند تحت تأثیر سیاستهای یکجانبه آمریکا قرار گیرد. این سیاستهای ترامپ نهتنها بر مناسبات تجاری و دیپلماتیک تأثیر گذاشته است، بلکه بسیاری را در آلمان و دیگر نقاط جهان به این فکر واداشته است که آیا ذخایر طلای موجود در خزانههای آمریکا ممکن است قربانی چنین رفتارهای غیرمسئولانهای شود؟
این نگرانیها تنها به رفتارهای سیاسی محدود نمیشود. سیاستهای اقتصادی ترامپعامل دیگری در افزایش شک و تردیدها نسبت به آمریکا است. اتخاذ سیاستهایی که اقتصاد داخلی ایالات متحده را بر سایر کشورها ترجیح میدهد، مانند جنگهای تجاری یا بازنگری در پیمانهای تجاری بینالمللی، نشاندهنده این است که ترامپ حاضر است حتی به ضرر دیگر کشورها اقداماتی انجام دهد که منافع کوتاهمدت آمریکا را تضمین کند. حال اگر به این بحرانها احتمال بروز مشکلات در ذخایر ارزی و طلای آمریکا افزوده شود، کشورهای وابسته به آنها مثل آلمان باید درباره امنیت ذخایر خود پرسشهایی را مطرح کنند.
در این میان، نشانههای اولیه از این عدم اطمینان آغاز شده است، چرا که برخی از شخصیتهای مهم سیاسی آلمان خواستار بازنگری در همکاریهای اقتصادی و ذخیرهسازی در آمریکا شدهاند. ماجرای طرح پرسشها درباره امنیت طلای نگهداری شده در نیویورک از همان سال ۲۰۱۲ و دوره قبلی ریاست جمهوری ترامپ مطرح بود، اما حالا اقدامات جدید ترامپ به این بحثها ابعاد گستردهتری داده است. مارکوس فربر، نماینده پارلمان اروپا از جناح دموکرات مسیحی، به صراحت درخواست کرده است که آلمان باید نظارت دقیقتری بر ذخایر طلای خود در نیویورک داشته باشد و شفافیت بیشتری از سوی فدرال رزرو طلب کند. او و سایر سیاستمداران همحزب، پیشنهاد بازرسی از خزانههای نیویورک را ارائه دادهاند؛ پیشنهادی که با واکنش سرد مقامات آمریکایی مواجه شده است. همین موضعگیریها نشان میدهد که حتی متحدان قدیمی ایالات متحده نیز دیگر به طور کامل به ساختار حمایتی اقتصادی این کشور اعتماد ندارند.
از سوی دیگر، دولتمردان آمریکایی در دوره جدید ریاست جمهوری ترامپ به جای بازسازی اعتماد، همواره با اظهارات و تصمیمات خود بر نگرانیها افزودهاند. این در حالی است که برخی شواهد نشان میدهند مقامات فدرال رزرو، برخلاف انتظار، از شفافیت بیشتر در این زمینه خودداری میکنند. از طرفی نحوه برخورد ترامپ با قراردادها و توافقهای بینالمللی مانند توافقنامه آب و هوایی پاریس یا توافق هستهای ایران این پیام را به شرکای سنتی آمریکا همچون آلمان منتقل کرده است که هیچ تضمینی برای حفظ وضعیت موجود وجود ندارد.
علاوه بر این، اقداماتی که ترامپ انجام داد تا آمریکا را در نگاه دیگران غیرقابل پیشبینی جلوه دهد، باعث شد بسیاری از تحلیلگران اقتصادی در آلمان و سایر کشورهای اروپایی به فکر بازنگری در سیاستهای امنیتی خود باشند. نمونه بارز آن، بازگشت بخشی از ذخایر طلای آلمان از خاک فرانسه در سال ۲۰۱۳ بود. این بازگردانی که در بحبوحه نگرانیهای ناشی از بحران منطقه یورو صورت گرفت، یک گام سمبولیک در راستای بازپسگیری استقلال اقتصادی آلمان محسوب میشد. حالا با توجه به وضعیت مشابه طلای آلمان در نیویورک، صدای منتقدان بلندتر از همیشه شنیده میشود.
چالشهای شفافیت در خزانهداری آمریکا
این قبیل نگرانیها به جایی رسیده که حتی برخی از چهرههای برجسته بینالمللی همچون ایلان ماسک نیز به طور علنی پیشنهاد حسابرسی دقیق از ذخایر خزانههای آمریکا را مطرح کردهاند. اگرچه این اظهارات ممکن است در نگاه اول بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته باشد، اما همزمان با سیاستهای ترامپ و ضعف شفافیت اقتصادی آمریکا، به نوعی بر دامنه شک و تردیدها افزوده است. آیا واقعا حجم طلایی که ادعا میشود در خزانههای نیویورک نگهداری میشود، با واقعیت تطابق دارد؟ یا اینکه این ذخایر تنها جزئی از تصویر اقتصادی غیرشفافی هستند که آمریکا به نمایش میگذارد؟
تاریخ نشان داده است که دولتهای قبلی آلمان نیز در مواقع بحران تحت فشارهای سیاسی حرکتهایی در جهت استقلال مالی انجام دادهاند؛ از جمله بازگشت شمشهای طلا از فرانسه که بسیاری از موافقان آن را در راستای تقویت پایههای اقتصادی کشور تلقی کردند.
منتقدان سیاستهای ترامپ معتقدند که چنین اقداماتی به وضوح نشان میدهد ایالات متحده دیگر آن شریک یکپارچه و باثبات گذشته نیست. به گفته آنها، وجود رئیسجمهوری مانند ترامپ در کاخ سفید به خوبی بیانگر اهمیت حفظ فاصلهای امن از ذخایر خارجی است. آنها همچنین بر این باورند که طلای آلمان، به عنوان یکی از بزرگترین ثروتهای ملی این کشور، باید در سرزمینی نگهداری شود که بتوان بر آن نظارت مستقیم و کامل داشت. بدون چنین نظارتی، آلمان ممکن است در برابر سیاستهایی که ناگهان تغییر میکنند، آسیبپذیر باشد.
بر خلاف ادعاهای مطرح شده توسط مقامات آمریکایی مبنی بر قابل اتکا بودن خزانههای آمریکا، یکی از موضوعاتی که همواره توجه کارشناسان اقتصادی را به خود جلب کرده، عدم وجود حسابرسیهای مستقل و دقیق از حجم واقعی ذخایر این کشور بوده است. منتقدان میگویند فدرال رزرو هیچگاه شفافیت کاملی را در این زمینه ارائه نداده و این حقیقت که متحدان سنتی آمریکا به فکر بازپسگیری ذخایر خود افتادهاند، میتواند گواه روشنی بر کاهش اعتماد جهانی به این نهاد باشد.
اگرچه دولت کنونی آمریکا سعی کرده است اختلافات سیاسی حاصل از دوران ترامپ را کاهش دهد، اما شواهد نشان میدهد که بازسازی اعتماد از دست رفته چندان ساده نخواهد بود. آلمان و بسیاری از کشورهای اروپایی دیگر نه تنها نگاه انتقادیتری به روابطشان با آمریکا پیدا کردهاند، بلکه نوعی بازنگری در سیاستهای اقتصادی خارجی خود را نیز آغاز کردهاند. این تغییر نگرش، که به ویژه در میان شخصیتهای سیاسی آلمان عیان است، نشان میدهد که پیامدهای دوره ترامپ همچنان به عنوان یکی از عوامل اصلی در تدوین سیاستهای آینده اروپا نقش دارد.
در نهایت، آنچه روشن است اینکه سیاستهای تهاجمی ترامپ، به همراه تصمیمات اقتصادی بحثبرانگیز وی، عاملی کلیدی در تشدید شک و تردید نسبت به امنیت ذخایر طلای آلمان در خاک ایالات متحده بوده است. هرچند نظام سیاسی آلمان هنوز به طور رسمی اقدام قاطعی در این مورد اتخاذ نکرده، افزایش فشارهای داخلی و خارجی ممکن است نهایتاً این کشور را به اتخاذ تصمیمی بزرگ وادار کند؛ تصمیمی که ممکن است به معنای بازگشت تمامی ذخایر طلای آلمان به خاک خود باشد.
انتهای پیام/