چگونه استفاده از فناوری چرخه خواب ما را مختل کرده است؟

به گزارش آنا؛ تا همین چند سال پیش، خوابیدن آیینی ساده داشت؛ خاموش کردن چراغ، بستن چشم‌ها و سپردن خود به دنیای آرام رویا. اما حالا، درست همان لحظه‌ای که باید به خواب برویم، انگار چیزی ما را وادار به ماندن می‌کند. گوشی را برمی‌داریم تا نگاهی به پیام‌های آخر شب بیندازیم، شاید یک ویدیوی کوتاه ببینیم یا سری به شبکه‌های اجتماعی بزنیم. لحظه‌ها پشت هم می‌گذرند و ناگهان متوجه می‌شویم که خواب، از ما فاصله گرفته است. این تغییر ناگهانی در سبک زندگی ما، چه تأثیری بر سلامت خوابمان گذاشته است؟

مطالعات نشان می‌دهد که نور آبی ساطع‌شده از صفحه نمایش گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و لپ‌تاپ‌ها تولید ملاتونین هورمون تنظیم‌کننده خوابرا کاهش می‌دهد. این یعنی بدن ما دیگر نمی‌فهمد که زمان خواب فرا رسیده است. در نتیجه، به جای فرو رفتن در خواب عمیق، در وضعیتی معلق میان خواب و بیداری می‌مانیم؛ خوابی که شاید ساعت‌ها طول بکشد، اما کیفیت لازم را ندارد.

علی ناصری، متخصص اختلالات خواب، در این باره می‌گوید: «استفاده مداوم از وسایل دیجیتال قبل از خواب، یکی از دلایل اصلی بی‌خوابی در سال‌های اخیر است. این مشکل فقط به دیر خوابیدن ختم نمی‌شود، بلکه کیفیت خواب را هم تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. فرد صبح روز بعد با احساس خستگی از خواب بیدار می‌شود، حتی اگر ساعت خواب کافی داشته باشد.».

وی ادامه می‌دهد:«اما مسئله فقط نور آبی نیست. محتوا‌هایی که در فضای مجازی می‌بینیم، ذهن را فعال نگه می‌دارند. بررسی بی‌پایان اخبار، پاسخ دادن به پیام‌ها و تماشای ویدیو‌های کوتاه، مغز را در حالت تحریک نگه می‌دارند، در حالی که برای خوابیدن، باید وارد مرحله‌ای از آرامش ذهنی شویم.»

تحقیقات نشان داده‌اند که استفاده از گوشی در رختخواب، احتمال بروز بی‌خوابی مزمن را افزایش می‌دهد. برخی افراد، حتی اگر تلفن همراه کنارشان باشد و از آن استفاده نکنند، باز هم دچار اضطراب ناشی از احتمال دریافت پیام یا اعلان‌های جدید می‌شوند. این اضطراب باعث افزایش سطح کورتیزول هورمون استرس می‌شود و خواب راحت را دشوارتر می‌کند.

زندگی در عصر دیجیتال، خواب ما را از یک فرآیند طبیعی و بی‌دغدغه به یک چالش تبدیل کرده است. اما راه حل چیست؟ شاید لازم باشد آیینی جدید برای خوابیدن تعریف کنیم: کنار گذاشتن تلفن همراه حداقل یک ساعت قبل از خواب، خاموش کردن اعلان‌ها و استفاده از روش‌هایی مثل مطالعه کتاب‌های کاغذی یا تمرین‌های آرام‌سازی ذهن.