آخرین فرصت برای دیدن سوچینشان-اتلس با چشم غیرمسلح

خبرگزاری آنا- مریم فخیمی: از اواخر شهریور خبر ظهور دنباله‌داری جدید در آسمان منتشر شد. منجمان از زمستان منتظر این مهمان جدید بودند. مهمانی آسمانی که خبرساز شد و اکنون مردم عادی هم پیگیر خبرهای مربوط به آن هستند.
سوچینشان اتلس، مهمان جدید آسمان پاییز است و بعد از دنباله‌دار هیل‌باپ، درخشان‌ترین دنباله‌دار سه دهه اخیر است که با چشم غیرمسلح نیز دیده می‌شود‌. دنباله‌داری با نام علمی C/2023 A3 که در دی سال 1402 توسط منجمان رصدخانه زیجین‌شان چین کشف و چندی بعد توسط سامانه هشدار نهایی برخورد سیارک به زمین (با نام اختصاری اتلس) نیز شناسایی و به عنوان «دنباله‌دار شگفت‌انگیز 2023-2024» معرفی شد.

دنباله‌داری جذاب
این گلوله برفی کثیف که از مناطق بسیار دور، سرد و مرده منظومه‌شمسی آمده، تا مدتی همراه ما خواهد بود. دنباله‌دار سوچینشان به دلیل درخشش بالا و دوره بازگشت طولانی‌مدت خود، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این دنباله‌دار فرصتی منحصر به فرد برای رصدگران نجومی فراهم می‌آورد تا از نزدیک با این پدیده‌ آشنا شوند.
سوچینشان‌اتلس از اواخر شهریور توسط ابزارهای نجومی رویت شد. این دنباله‌دار از 6 تا 10 مهر کمی قبل از طلوع آفتاب در ارتفاع اندکی از نیمه شرقی آسمان مشاهده می‌شد  و سپس به علت قرارگرفتن در معرض تابش خورشید، تا مدتی از دیده پنهان شد.

این دنباله‌دار مجددا از 21 مهر به آسمان بازگشت. اما اکنون بعد از غروب می‌توان آن را رصد کرد و مشاهده این جرم جذاب در آسمان تاریک عصرگاهی آسان‌تر است. از 21 مهر تا اوایل آبان می‌توانید این دنباله‌دار را با دوربین دوچشمی یا دوربین عکاسی درنیمه غربی آسمان مشاهده کنید. در طی روزهای اخیر، برخی از منجمان آن را با چشم غیرمسلح نیز دیده‌اند.

توضیح تصویر: دنباله‌دار اتلس از 20 تا 30 مهر (11 تا 21 اکتبر) در غرب آسمان با غروب آفتاب و تا ساعتی بعد از آن قابل مشاهده است.
نکاتی برای رصد سوچینشان
توجه به این نکات می‌تواند در رصد سوچینشان‌اتلس به شما کمک کند.

1. مطمئن شوید که در زمان درست به مکان درستی نگاه می‌کنید. دنباله دار سوچینشان اکنون پس از غروب خورشید در غرب آسمان در ارتفاع پایین قابل مشاهده است. می‌توانید از نقشه‌های آنلاین آسمان برای پیدا کردن دنباله‌دار استفاده کنید. وبسایت www.heavens-above.com یا اپلیکیشن stellarium به شما برای رصد آسمان کمک می‌کند.
2. شما به یک آسمان تاریک و بدون مانع نیاز دارید. همزمان با غروب خورشید و تاریک‌تر شدن آسمان امکان رصد این دنباله‌دار فراهم می‌شود. با توجه به اینکه سوچشنشان در ارتفاع کمی از افق قرار دارد، وجود ساختمان، کوه، تپه و درختان مانع دید شما خواهند شد. پس سعی کنید مکانی مرتفع با افقی باز برای رصد انتخاب کنید.
3. اگرچه رصدگران با چشم غیرمسلح دنباله‌دار را به شکل ابر و هاله مشاهده کرده‌اند اما شاید پیدا کردن آن برای شهروندان عادی آسان نباشد. می‌توانید از گوشی همراه خود به این منظور استفاده کنید. حالت شب یا کم نور را انتخاب کرده با تکیه دادن به یک جسم ثابت لرزش دست خود را کنترل کنید. سعی کنید پس از غروب خورشید چند عکس از سمت غرب بگیرید. شاید بتوانید اینگونه دنباله‌دار را در تصاویر خود پیدا کنید.
4. بعد از اینکه دنباله‌دار را پیدا کردید، از دوربین دوچشمی یا چشمان خود برای جستجوی بهتر آن منطقه در آسمان استفاده کنید. ممکن است بتوانید دم آن را هم با چشم خود ببینید.

بیشتر بخوانید

حقایق نجومی ۲۶؛

در جست‌وجوی سیاره نهمِ منظومه شمسی

تغییرات بدن انسان در مأموریت‌های فضایی

چرا کهکشان راه شیری را می‌ببینیم وقتی داخلش هستیم؟! +فیلم

محاسبه مدار دنباله‌دارها
طبق محاسبات، مدار دنباله‌دارسوچینشان‌اتلس به دور خورشید هر 80660 یکبار کامل می‌شود. به این معنی که این دنباله‌دار حدود 80 هزار سال پیش به آسمان زمین آمده بود، در دورانی که انسان‌های باستانی در غارها سکونت داشتند. شاید از خود بپرسید ستاره‌شناسان چگونه می‌توانند زمان ظهور یک دنباله‌دار پیشبینی کنند.
محاسبه مدار دنباله‌دارها فرآیندی پیچیده و زمان‌بر است که نیاز به مشاهدات دقیق و تحلیل‌های ریاضی دارد. با استفاده از روش‌های مختلف و جمع‌آوری داده‌های کافی، می‌توان مدار دنباله‌دار را به دقت تعیین و رفتار آن را در آینده پیش‌بینی کرد. در حال حاضر ابزارها و روش‌های متنوعی برای جمع‌آوری داده‌های موقعیت دنباله‌دارها وجود دارد که شامل نرم‌افزارهای شبیه‌سازی، تلسکوپ‌ها، دوربین‌های دیجیتال و روش‌های مشاهده مستقیم است. این ابزارها به دانشمندان کمک می‌کنند تا اطلاعات دقیقی از دنباله‌دارها به دست آورند. با استفاده از تصاویر دیجیتال ثبت شده از نقاط مختلف آسمان، موقعیت دنباله‌دار مشخص می‌شود.
برای تعیین مدار دنباله‌دار، به مشاهدات متعددی نیاز است. هر چه تعداد مشاهدات بیشتر باشد، دقت محاسبات افزایش می‌یابد. در واقع، مشاهدات باید در طول یک بازه زمانی طولانی انجام شوند تا بتوان مسیر دقیق دنباله‌دار را تعیین کرد. پس از جمع‌آوری داده‌ها، از روش‌های ریاضی برای محاسبه مدار استفاده می‌شود. یکی از این روش‌ها، استفاده از قانون سوم کپلر است که به ما امکان می‌دهد دوره مداری دنباله‌دار را بر اساس نیم‌قطر بزرگ آن محاسبه کنید. برای محاسبه دقیق مدار، باید پارامترهای مداری مانند خروج از مرکز مداری،زمان حضیض، نیم‌قطر بزرگ مشخص شود. این پارامترها کمک می‌کنند تا شکل و مسیر مدار دنباله‌دار مشخص شود. در نهایت با استفاده از داده‌های جمع‌آوری‌شده و محاسبات انجام‌شده، می‌توان مدل‌هایی برای پیش‌بینی موقعیت‌های آینده دنباله‌دار ایجاد کرد. این مدل‌ها به دانشمندان کمک می‌کنند تا رفتار دنباله‌دار را در آینده پیش‌بینی کنند.

تصاویری از دنباله‌دار سوچینشان‌اتلس که توسط منجمان ایرانی ثبت شده

عکاس: محمد رحیمی، کوه صفه اصفهان

عکاس: حسین نصری، ارتفاعات جنوبی مشهد

عکاس: امین گل‌سرخی، قم

عکاس: علی امیرذهنی، تبریز

عکاس: محمدگوهری، عجب‌شیر

عکاس: اسحاق صدیقی، شهرستان اوز، استان فارس

.