راهنمای جامع برای یافتن انرژی کیهانی (که وجود ندارد!)

خبرگزاری علم و فناوری آنا، محمدامین پورحسینقلی: مریم همیشه از یوگا حرف می‌زند. می‌گوید با انجام حرکات یوگا، به انرژی کیهانی متصل می‌شود و احساس آرامش و روشنگری پیدا می‌کند. حتی ادعا می‌کند که ترتیب قرارگیری سیارات در آسمان بر روی چاکراهای او تاثیر می‌گذارد و با انجام تمرین‌های خاصی می‌تواند این انرژی‌های کیهانی را هدایت کند. او مبتلا به یک بیماری خودایمنی است و گمان می‌کند با اتصال به انرژی کیهانی مداوا خواهد شد. شاید شما هم مثل مریم در اطراف خود افرادی را دیده باشید که از انرژی کیهانی صحبت می‌کنند و معتقدند با انجام تمرینات خاصی می‌توان به این انرژی دست یافت.

بیشتر بخوانید

یادداشت؛

افسانه‌ای به نام رژیم سم‌­زدایی!

همیوپاتی؛ داروی رقیق‌شده در اقیانوس آرام!

شبه‌علم؛ نمونه یک گفتگو

اما انرژی کیهانی دقیقاً چیست؟ آیا واقعاً وجود دارد؟ و اگر وجود دارد، چه تاثیری بر زندگی ما می‌تواند داشته باشد؟ در حقیقت انرژی کیهانی یک باور جذاب اما بی‌اساس است. این مفهوم تعریف دقیق و علمی‌ای ندارد. این عبارت بیشتر در حوزه‌های معنوی و عرفانی به کار می‌رود و برای توصیف یک نیروی نامرئی و فراگیر استفاده می‌شود که گفته می‌شود همه موجودات زنده را به هم متصل می‌کند. برخی از مدعیان انرژی کیهانی، آن را به عنوان یک منبع انرژی نامحدود توصیف می‌کنند که می‌تواند برای درمان بیماری‌ها، افزایش انرژی و حتی دستیابی به توانایی‌های ماورایی استفاده شود. آنها ادعا میکنند این انرژی روی فشار خون و سطح هورمونهای بدن اثر دارد و بیماران را شفا میدهد.

چرا این مفهوم جذاب است؟ بسیاری از افراد به دنبال معنایی فراتر از زندگی مادی هستند و مفهوم انرژی کیهانی به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا به دنیایی نامرئی و اسرارآمیز متصل شوند. برخی افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن یا کسانی که درمان‌های پزشکی برای آن‌ها موثر نبوده است نیز ممکن است به انرژی کیهانی به عنوان یک راه حل امیدوارکننده نگاه کنند. از سوی دیگر انرژی کیهانی به نظر ساده و قابل فهم و در عین حال، حاوی وعده‌هایی جذاب مانند سلامتی، خوشبختی و موفقیت است. اما چرا انرژی کیهانی شبه علم است؟

در فیزیک، انرژی به توانایی انجام کار گفته می‌شود. انرژی به اشکال مختلفی مانند انرژی جنبشی، انرژی پتانسیل، انرژی گرمایی و انرژی الکترومغناطیسی وجود دارد. این اشکال انرژی قابل اندازه‌گیری و تبدیل به یکدیگر هستند. اما مفهوم "انرژی کیهانی" که اغلب به عنوان یک نیروی نامرئی و فراگیر توصیف می‌شود، در چارچوب قوانین فیزیک قرار نمی‌گیرد و قابل توجیه نیست. این انرژی کیهانی تاکنون توسط هیچ آزمایش علمی اثبات‌پذیری تایید نشده است. هیچ شواهد قابل تکرار و مستندی وجود ندارد که نشان دهد انرژی کیهانی می‌تواند بر جهان فیزیکی تأثیر بگذارد و در هیچ آزمایشگاهی ثبت و اندازه گیری نشده است. معتقدان به انرژی کیهانی برای بخشیدن ظاهر علمی به این مفهوم از اصطلاحاتی مانند چاکرا و کوانتوم و فرکانس ارتعاشی استفاده می‌کنند که در واقع معانی مشخصی در زمینه‌های دیگر دارند.

با این اوصاف آیا مریم می‌تواند از طریق یوگا به انرژی کیهانی برسد و بیماریش درمان شود؟ می‌توان گفت یوگا و انرژی کیهانی یک سوءتفاهم است که از ذهن شبه‌علم گرایان به بیرون تراوش کرده است. یوگا یک سیستم باستانی هندی است شامل تمرینات بدنی، تنفس و مدیتیشن. پژوهش‌های علمی نشان می‌دهد یوگا فواید بسیاری برای سلامتی جسمی و روانی دارد و به بهبود انعطاف‌پذیری، کاهش استرس و افزایش تمرکز کمک می‌کند. برخی از مدعیان یوگا ادعا می‌کنند که با انجام تمرینات یوگا می‌توان به انرژی کیهانی متصل شد و از آن برای درمان بیماری‌ها و دستیابی به روشن‌بینی استفاده کرد. سوای اینکه خود عبارت روشن‌بینی عبارتی مبهم است، این ادعاها هیچگونه پشتوانه علمی ندارند و بیشتر بر اساس باورهای ذهنی افراد بنا شده است.

نظر شخصی من این است که مریم به ورزش یوگا ادامه دهد. یوگا یک تمرین بدنی و ذهنی مفید است که فواید بسیاری برای سلامتی دارد. اما ارتباط دادن یوگا به مفهوم مبهم و غیرعلمی "انرژی کیهانی" یک اشتباه است. به جای اینکه به دنبال انرژی‌های نامرئی و فراطبیعی باشیم، بهتر است به علم و دانش تکیه کنیم. علم به ما ابزارهایی می‌دهد تا دنیای اطراف خود را بهتر درک کنیم و به سوالاتمان پاسخ دهیم. مریم اگر به دنبال بهبود سلامت جسمی و روانی خود است یوگا می‌تواند یک انتخاب مناسب باشد. اما او نباید فراموش کند که یوگا یک جایگزین برای درمان‌های پزشکی نیست و برای پیگیری درمان بیماری مزمن خود حتما باید به پزشک مراجعه کرد.