هفته سوم ژوئیه؛ از «بیماری‌های جدید حیوانات» تا «پرسش قدیمی چندبعدی بودن جهان»

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، مجلات علمی عامه‌فهم برای ارتباط جامعه علمی با مردم عادی بسیار اهمیت دارند. این مجلات می‌توانند پژوهش‌ها و دستاوردهای علمی را به زبانی قابل فهم برای مخاطبان عرضه کنند. از آنجایی که این نشریات به‌سرعت (در فواصل حداکثر ماهانه) به‌روزرسانی می‌شوند، جریانات و پارادایم‌های جدید علمی را در دسترس عموم قرار می‌دهند. در این سلسله گزارش‌ها، مروری بر پرونده‌های جلد مجلات اصلی ترویج علم جهان خواهیم داشت.

بیشتر بخوانید

دنیای مجلات علمی؛

هفته اول ژوئیه؛ از کیسه هوای شاهین‌ها تا پرسش‌های بی‌شمار انسان درباره کیهان

هفته چهارم مه؛ از «معمای تفکر» تا «تصویربرداری تغییرات خورشید طی ۱۱ سال»

هفته دوم مه؛ از آتش‌فشان اسرارآمیز تا ایده شهرسازی

نیچر  

خطر از بغل گوش دوزیستان می گذرد؟

خیلی از ما با بیماری‌های متنوعی که در سال‌های اخیر گریبان انسان‌ها و برخی از حیوانات را گرفته است آشنایی داریم اما در این میان بیماری‌هایی هم هستند که گونه خاصی از جانوران را هدف قرار داده اند و در این شماره مجله نیچر مورد توجه قرار گرفته‌اند. یکی از بیماری‌ها قارچ Chytridiomycosis است که به سرعت در سراسر جهان گسترش‌یافته و حداقل ۹۰ گونه از دوزیستان را درگیر کرده است. این بیماری تا حدی جدی است که ممکن است خطر انقراض را برای انواع گونه‌های دوزیستان در پی داشته باشد. پرونده این شماره مجله نیچر به کار تحقیقاتی که روی قورباغه‌هایی که برای درمان به اسارت درآمدند اختصاص یافته است. مدیریت این بیماری در طبیعت هم‌چنان نوعی چالش بسیار جدی به حساب می‌آید. محققانی که برای درمان دوزیستان تحقیقات مختلفی انجام دادند متوجه شدند که نکته اصلی در روند درمانی دوزیستان مبتلا به این قارچ، دما است. قارچ عامل این بیماری در دماهای بالای ۲۸ درجه سانتی گراد نمی‌تواند رشد کند و عملا از بین می رود. محققان با کمک این نکته توانستند در داخل یک گلخانه گوچیک  که با نورخورشید گرم شده بود دما را به گونه‌ای مدیریت کنند که قارچ‌های بدن قورباغه‌ها دیگر نتواند به رشد و حیات خود ادامه دهند. قورباغه‌هایی از گونه‌های مختلف ترجیح می‌دادند در گرمای این گلخانه بنشینند تا دمای بدنشان افزایش یابد و عفونت‌های قارچی خارج شوند. جالب اینجاست که قورباغه‌هایی که با این شیوه درمان می‌شدند در برابر این بیماری قارچی مقاوم شدند. تحقیقات بیشتر در این زمینه می‌تواند به درمان بیماری‌های مشابه در انسان کمک کند.

ساینس

باز هم خفاش‌ها دردسرساز می‌شوند؟

خیلی از ما خفاش‌ها را با بیماری ویروسی کرونا به یاد می‌آوریم، بیماری سختی که جان انسان‌های زیادی را دو سه سال اخیر گرفت. جالب است بدانید خود خفاش‌ها با بیماری‌های پیچیده‌ای دست‌و‌پنجه نرم  می‌کنند یکی از این بیماری‌ها نوعی قارچ است که باعث می‌شود بینی خفاش به رنگ سفید در‌آید و دچار عفونت شود.

این قارچ به سرعت در بین خفاش‌ها شیوع می‌یابد و تهدیدی برای زندگی خفاش‌ها به حساب می‌آید چون به آرامی به بال و دیگر بافت‌های بدن او حمله می‌کنند و باعث ایجاد مشکلاتی در حرکت و ادامه زندگی می‌شوند. محققان امیدوارند با بررسی پاتوژن‌های این بیماری بتوانند راهی برای جلوگیری از شیوع آن پیدا کنند.

تابه اینجای کار تحقیقات نشان می‌دهد این قارچ سرمادوست است و در طول خواب زمستانی خفاش‌ها به پوست آنها حمله می‌کند.شناخت بیماری‌های حیوانات می‌تواند در تشخیص به موقع ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌هایی که ممکن است در نزدیکی محیط زندگی انسان‌ها باشند تاثیرگذار باشد و باعث شود محققان راهی برای مبارزه با شیوع آن ارائه کنند.

نیوساینتست

راهی برای فهمیدن این‌که جهان چندبعدی است داریم؟

جهانی که در آن زندگی می‌کنیم چه قدر واقعی است؟ آیا ابعادی از جهان وجود دارد که از چشم ما پنهان شده باشد و نتوانیم آن را ببینیم و احساس کنیم؟ این سوالی است که در پرونده این شماره نیوساینتیست به آن پرداخته شده است، موضوعی پیچیده که فیزیکدان‌ها سعی دارند جوانب مختلف آن را بررسی کنند و پاسخی برای این سوال بیابند. ما تمایل داریم جهانمان را سه بعدی تصور کنیم یعنی مکان را با سه بعد روبه رو و پشت سر، چپ و راست، بالا و پایین توصیف کنیم و نهایتا زمان را هم به عنوان بعدی جداگانه در نظر بگیریم. این نوع تصور در زندگی روزمره کمکمان می‌کند و می توانیم جهان پیرامون را تا حدی درک کنیم اما فیزیکدان‌ها مدت‌هاست معتقدند بنابه تئوری های فیزیک ابعاد دیگری هم می توانند وجود داشته باشند. برخی از فیزیکدان‌ها می‌گویند هیچ دلیلی نداریم که بر اساس آن بگوییم جهان فقط سه بعد دارد بلکه ممکن است چهار یا ۱۰ یا تعداد بیشتری بعد داشته باشد. در تحقیقات جدید مبحثی به نام بعد تاریک مطرح شده است که به ذراتی بنیادین اشاره دارد که می توانند معمای ماده تاریک را حل کنند. ذراتی که نیروی گرانشی آنها کیهان را به شکل امروزی در آورده است اما هنوز درباره ماهیتشان به‌طور دقیق اطلاعات نداریم. ممکن است با شناسایی آنها بتوانیم بیش از اکنون درباره سیاهچاله ها اطلاعات به دست بیاوریم.