ویژگی‌های دانشگاه موصل تحت نظر داعش:
تعطیلی فلسفه، ادبیات و باستان‌شناسی، کشته شدن استادان مخالف و اصرار بر رشد پزشکی
دقیقا دوسال پیش، دومین شهر بزرگ عراق، موصل، مورد تهاجم نیروهای داعش قرار گرفت. اما از آن زمان دانشگاه شهر اغلب اوقات باز باقی مانده است.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا به نقل از بی‌بی‌سی ورلد، باز ماندن این دانشگاه، سوالاتی درباره استفاده‌ای که داعش از این دانشگاه می‌کند به همراه داشت. سوال اصلی د ر واقع این بود که آیا آن‌ها از این دانشگاه برای توسعه سلاح، از جمله سلام‌های شیمیایی استفاده می‌کنند یا نه.
شبکه‌های سری از دانشجویان و استادان موصل هم در این مدت وجود داشتند که تلاش می‌کردند بقیه دنیا را از وضعیت دانشگاه تحت کنترل داعش و البته شرایط وخیم شهر موصل، آگاه کنند.
بنیاد نجات دانشگاهیان که در نیویورک تاسیس شده، بخشی از موسسه بین‌المللی آموزش است که در این مدت به آن‌ها کمک کرده است. این دومی سابقه نجات دانشگاهیان اروپایی از دست نازی‌ها را هم دارد.
آن‌ها به صورت گمنام، شهری پر از خشونت و ترس، با اعدام‌های عمومی، رفت‌وآمد ماشین‌های پلیس، شکنجه، حملات هوایی، قحطی‌های شدیدتر و ممنوعیت ارتباطات توصیف می‌کنند.
زندگی روزانه همراه با نمایش ترسناک کنترل است. در یکی از موارد، فردی که از خرید برمی‌گشت از سوی اعضای داعش متوقف شد و عابران دیگر هم مجبور به ماندن و تماشا کردن مراسم گردن زدن عمومی شدند.
البته خطر حملات هوایی ائتلاف آمریکا هم وجود دارد. آن‌ها هفته گذشته 32 بار به موصل یا اطراف آن حمله کرده‌اند.
دانشگاه زیر نظر داعش چگونه عمل می‌کند؟
منبع داخل موصل گفته است: «زندگی زیر نظر داعش یک معنی دارد: ترس مطلق». فرهنگ جاسوسی، خیانت، اخاذی، تحقیر و نتایج مرگبار آن به وجود آمده است.
این منبع گفته: «برای آن‌ها خیلی آسان است که کسی را بکشند. دادگاه‌های آن تنها در چند دقیقه می‌توانند رای صادر کنند و اعدام فورا اجرا می‌شود. برخی از دانشجویان با آن‌ها همکاری و جاسوسی ما را کردند.» این منبع زمان اشغال دانشگاه به دست داعش، در ژوئن 2014 را شاهد بوده است.
حوزه‌هایی مئل ادبیات و فلسفه ممنوع شده است و هر چیزی که به نظر برسد برای مخالفت با ایدئولوژی مذهبی آن‌ها نماسازی کرده مورد تهاجم واقع می‌شود.
منبع داخلی در موصل گفته: «آن‌ها کتاب‌ها را در کتابخانه مرکزی سوزانند و سایت‌های باستان‌شناسی را از بین بردند. از همان ابتدا، داعش فکر می‌کرد که هر کتابی که باعث پیشرفت اسلام نشود بی‌معنی و بی‌ارزش است.»
هر استاد یا دانشجویی که ارتباط‌هایی با غرب داشت یا به دولت عراق وفادار بود جانش را از دست داد.
دانشگاه به سمت موضوعاتی حرکت کرد که تلاش‌های جنگ‌افروزانه این رژیم را تقویت کند. جنگجویان خارجی از برخی از ساختمان‌ها برای اسکان استفاده می‌کنند.
علوم فیزیکی به اولویت دانشگاه تبدیل شد و داعش آموزش پزشکی، داروسازی، پرستاری و دندانپزشکی را تشویق کرد که جای خالی پزشکانی را پر کند که از شهر فرار کرده‌اند.
زبان‌های خارجی هم از جمله حوزه‌های تشویق شده بوده است، هم به این دلیل که راهی برای همکاری با اعضای خارجی این گروه فراهم می‌کند و هم برای پشتیبانی از تلاش‌های تبلیغاتی.
حتی رشته‌های ورزشی و تربیت بدنی هم تغییر کرد و تمرینات آن‌ها با به شکل تمرینات جنگجویان و با درس‌های به شکل نظامی بازتعریف شد.
قطع ارتباطات
موصل شهری تحت محاصره است و نیروهای کرد و ارتش عراق در نزدیکی آن قرار دارند. منابع داخل موصل گفته‌اند که واکنش داعش به محاصره، کنترل روبه افزایش تهاجمی بر ارتباطات و هر حرکت دیگر بوده است. آن‌ها قوانین محدودکننده دسترسی به اینترنت را بیشتر و بیشتر می‌کنند. خانه به خانه در می‌زنند و آن‌ها را بازرسی می‌کنند. کپی مدارک و برگه‌های هویتی را می‌خواهند و دسترسی آن‌ها به حساب‌های اینترنتی را هم کنترل می‌کنند. اگر تغییری در اطلاعات این افراد پیدا کنند آن‌ها در خطر مرگ خواهند بود.»
به گفته منابع، مردم هم‌چنان از شبکه‌های اجتماعی برای گرفتن اطلاعات استفاده می‌کنند اما عدم تمایل آن‌ها به این که چیزی در این شبکه‌ها منتشر کنند رو به افزایش است.
به دانشگاهیان هشدار داده شده است که اگر نقشه‌های فرار همکاران خود را فاش نکنند باید منتظر مجازات باشند. داستان‌هایی وجود دارد که از راننده‌ها برای رد شدن از روی کسانی که قصد فرار داشته‌اند استفاده شده است.
آیا از دانشگاه برای توسعه سلاح استفاده شده؟
نگرانی‌های درباره آزمایشگاه‌های دانشگاه وجود داشت که از آن‌ها برای توسعه سلاح، به خصوص سلاح‌های شیمیایی و بیولوژیکی استفاده شود.
در ماه مارس، نیروی هوایی آمریکا به دانشگاه حمله کرد و این حمله باعث به وجود آمدن حدس‌هایی درباره هدف آن‌ها شد.
ادعاهایی وجود داشت که دانشکده مهنمدسی برق، کانال‌های ارتباطات، بازرسان نظامی و ایستگاه رادیوی تبلیغاتی داعش هدف قرار گرفته‌اند. گفته می‌شد رئیس سابق دانشکده علوم محاسباتی در میان کشته‌شدگان است. با این وجود درباره این که دانشگاه ظرفیت توسعه سلاح را داشته باشد شک وجود دارد.
منبع داخل موصل گفته: «همه چیز از قبل وجود داشت. سلاح و مهمات از جاهای دیگر دنیا آورده شده بود. چرا آن‌ها باید نگران بازسازی سلاح‌ها باشند؟»
گزارش‌هایی هم وجود داشت که داعش تحقیقات سلاح و ابزارهای حساس را از دانشگاه به مناطق مسکونی بوده است اما منابع می‌گویند این تاسیسات از مدت‌ها پیش وجود داشته است: «من این موضوع را از زمانی که داعش شهر را گرفت دیده‌ام. بشکه‌های مشکوک و مهمات هر روز از یک خانه به خانه‌ای دیگر برده می‌شوند.»
دیگرانی هم هستند که می‌گویند تاسیسات تحقیقات نظامی ناشناخته باقی مانده است: «هیچ کس نمی‌داند. همه آزمایشگاه‌های فیزیک و شیمی و حتی ابزارهای کشاورزی سری نگه داشته شده است.»
گرسنگی
«داعش جنگجویانش را در جنگ و کنترل راه‌ها را از دست می‌دهد، شهر تحت محاصره است و منابع آن‌ها هم در حال تمام شده است. شهر گرسنگی می‌کشد.» این را یکی از افراد داخل موصل به صراحت گفته است. تصویری از مدیریت با فشار بیشتر و پول رو به اتمام و خوشنت بیشتر در موصل به وجود آمده است.
«اعدام‌های در منظر عموم و سنگسار هر روز اتفاق می‌افتد. سخت است که این نگاه را داشته باشی که همسایگان این شهر به منزله جزیره‌های جداگانه و بی‌ارتباطی هستند.»
ادعاهایی درباره اعدام‌های مخوف نظیر انداختن قربانیان در اسید هم به تازگی به وجود آمده‌اند.
یکی از ساکنان موصل گفته: «مشکل این است که شما با داعش، نادانی و فقط مواجهید. مردم در شرایط ناامیدکننده‌ای هستند و آمادگی دارند معیارهای این وضعیت تاثیربرانگیز را برگزینند. این به معنای پیوستن به داعش و کار کردن برای آن‌ها است، چرا که آن‌ها به نان احتیاج دارند.»
نیروهای محلی داعش اغلب مردان جوانی از مناطق روستایی توصیف می‌شوند که به درآمد منظم احتیاج دارند و ممکن است پیش از آن هم از فرقه‌گرایی نیروهای امنیتی عراق آزار دیده باشند.
ساکن موصل گفته: «بسیاری از آن‌ها حالا آمادگی دارند که داعش را ترک کنند اما می‌دانند که فورا کشته خواهند شد.»
بسیاری از رهبران و اعضای شوراهای شهر کشته شده‌اند. دانشگاهیان و روحانیونی که مقابل داعش ایستادند زندانی یا کشته شده‌اند و جایشان را هواداران داعش گرفتند. کنترل مساجد شهر هم با رژیم داعش است.
زنان محرومیت‌های مشخصی را تجربه می‌کنند که گشت‌های پلیس هم حق اعمال آن‌ها را دارند.
جنگجویان غیرعراقی که در بازرسی‌ها حضور دارند به عنوان کسانی توصیف شده‌اند که «به اندازه کافی شست‌وشوی مغزی شده و ساده‌لوح هستند که باور کنند خلافت واقعیت دارد. آن‌ها سعی می‌کنند رفتار مثبتی داشته باشند و با کودکان مهربان‌اند.»
تبلیغات پدیده محوری این رژیم است. پرچم‌های سیاه در امکان عمومی و همسایگی مکان‌هایی که داعش برون‌داد رسانه‌ای دارد نصب شده‌اند: «این مکان‌ها مثل دکه‌هایی از دی‌وی‌دی یا نمایشگر‌های ال‌سی‌دی است که ایدئولوژی آن‌ها و این که آن‌ها چطور افراد را می‌کشند پخش می‌کند. آن‌ها دی‌وی‌دی‌های مجانی به بچه‌ها می‌دهند. مردان جوان و افراد نادان اینجا جمع می‌شوند که این جنگجویان خشن را تماشا کنند.»
فرهنگ خشونت
«فرهنگ خشونت به هر دو صورت عمل می‌کند. مردم را از انجام هر کاری در تقابل با داعش منع می‌کند و نسلی از جنگجویان خشن و نادان به وجود می‌آورد.» اعدام‌های در منظر عام در حالی انجام می‌شود که «آن‌ها می‌دانند کودکان حضور دارند و می‌خواهند آن‌ها تماشا کنند. خانواده‌های پای‌بندی به ارزش‌ها و اخلاق از این اعدام‌ها خجالت‌زده می‌شوند و می‌روند» اما ترس باقی ماندن میراث این رفتارها وجود دارد: «جامعه نیازمند توان‌بخشی روانی خواهد بود درست مثل بازسازی ساختمان‌ها.»
زمانی که نیروهای داعش رسیدند
ساکن موصل گفته: «درست مثل یک سونامی روانی بود. ما نمی‌دانستیم چه کار باید بکنیم». نیمه شب، نیروهای داعش پیشروی کردند. مردم سعی کردند به سمت کردستان عراق فرار کنند. وحشتناک بود. من به دیوار خانه‌ای تکیه کردم، صدای شلیک‌ها و فریادها را می‌شنیدم. خودم را باخته بودم و روبه‌رویم ناکجاآباد بود. این تراژیک‌ترین و فراموش‌نشدنی‌ترین مهاجرتی بود که در عمرم شاهد بوده‌ام. تعداد زیادی از مردم، ماشین‌ها، بچه‌ها و هر چیزی که بتوانید تصورش را بکنید سعی می‌کردند فرار کنند.»
منتظر حمله
موصل شهری است که منتظر حمله است. یکی از ساکنان گفته: «فرهنگ ترس و شکنجه جایش را در مردم باز کرده‌است. مردم به کندی در حال مردن‌اند.»
هشدارهایی از قبل وجود داشته که ممکن است داعش از حملات هوایی خشمگین شود و دیواری انسانی از مردم مقابل نیروهای دیگر ایجاد کند. اقداماتی برای تخلیه فوری شهر از شهروندان انجام شده اما حدس‌ها بر این است که مبارزه تلخی در پیش خواهد بود.
ساکن این شهر گفته: «موصل آخرین مامن آن‌ها و آخرین شهر در دست آن‌ها است. آن‌ها تا آخرین نفر خواهند جنگید.»
رئیس موسسه بین‌المللی آموزش، آلن گودمن گفته که تماس‌های آن‌ها با دانشگاهیان موصل داستانی دلخراش را نشان می‌دهد: «خودتان را جای آن‌ها بگذارید. ما شنیده‌ایم که همه در مناطق تحت کنترل داعش همیشه در حال ترس‌اند.» مارک آنگلسون، رئیس بنیاد نجات دانشگاهیان هم گفته: «به استادان دانشگاه هیچ انتخابی داده نشده است. یا باید تایید کنند یا کشته می‌شوند.»
انتهای پیام/
