در گفتگو با دبیران جایزه ملی سیاستگذاری مطرح شد؛
تعامل رسانه‌ها با اندیشکده‌ها باید تقویت شود/ سیاست پژوهی، نوک پیکان پژوهش است
نشست تشریح برنامه‌ها و فعالیت‌های دومین «جایزه سیاستگذاری سال» با حضور دبیر اجرایی و دبیر علمی بخش بینشی و اندیشه‌ای این رویداد در خبرگزاری آنا برگزار شد.
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، در این نشست که با حضور سجاد زوده مهر (دبیر اجرایی جایزه سیاستگذاری سال) و سجاد هجری (دبیر علمی بخش بینشی و اندیشه‌ای جایزه سیاستگذاری سال) برگزار شد در آن علاوه بر تشریح فعالیت‌های این جایزه بر هم اندیشی با رسانه‌ها و استفاده از فضای تخصصی آنها در این حوزه هم تأکید شد.
سجاد هجری دبیر بخش بینشی و اندیشه‌ای جایزه سیاستگذاری سال فعالیت‌های جامعه اندیشکده‌ها و خانه اندیشه ورزان را در راستای سیاستگذاری علمی و جهت دهی غیرمستقیم در حوزه سیاست پژوهی و در امتداد آن فعالیت جامعه اندیشکده‌ها به عنوان واحد رصد و ارزیابی خانه اندیشه ورزان را شناسایی، برجسته سازی و ارزیابی سیاست پژوهی در سطح ملی عنوان کرد و بیان داشت: امیدواریم با توجه به فعالیت تخصصی که خبرگزاری آنا در حوزه تخصصی پژوهش دارد بتوان همکاری‌های خوبی را برای اطلاع رسانی از فعالیت‌های جامعه اندیشکده‌ها و خانه اندیشه ورزان رقم زد. باید گفت که خانه و اندیشکده نقشی واسط میان اندیشگاه‌ها با خیلی از نهاد‌های دولتی و رسانه را ایفا می‌کنند و می‌توانیم این حلقه ارتباطی را با فضای رسانه‌ای و بویژه رسانه تخصصی خبرگزاری آنا ایجاد کنیم.
* سیاست پژوهی، نوک پیکان پژوهش
وی ادامه داد: سیاست پژوهی، نوک پیکان پژوهش در اندیشکده‌ها است و این فضا به پژوهش‌های اندیشه ورزی سیطره و احاطه دارد. این موضوع می‌تواند به اندیشه ورزی جهت دهد. اندیشکده است که می‌تواند مسائل را در جامعه و مردم کشف کند و هویت بخشی کند و به نهاد علم نشان دهد. اندیشکده‌ها برای سیاست گذاری در این خصوص به یک مبانی نظری نیاز دارند و برای این که بتوان در نهاد اندیشه ورزی راهبرد و سیاست داشته باشیم باید این مبانی در اختیار آنها قرار بگیرد. به همین خاطر نظام اندیشه ورزی در جهت دهی نظام علم خیلی نقش موثری دارد.
* رسانه جایگاه اساسی در اندیشه ورزی دارد
هجری در پاسخ به سوال خبرنگار آنا مبنی بر ارتباط اندیشکده‌ها با رسانه‌ها، این طور پاسخ داد: رسانه بسیار جایگاه اساسی در اندیشه ورزی دارد. در چرخه سیاستگذاری ما جایگاه رسانه را در اندیشه به طور اخص درک می‌کنیم. در بحث پژوهشی، اندیشکده‌ها برای شناخت مشکلاتی که در جامعه وجود دارد ناگزیر به رجوع سمت رسانه‌ها هستند که بازتابی از جامعه ومردمان خودشان هستند. این ارتباط دو سویه چنین در هم تنیده است که حتی رسانه‌ها هم با فرصت جذب و اقناع به کمک سیاست پژوه می‌آید تا سیاست مدونی که توسط اندیشکده‌ها تنظیم شده است را برای مردم مشروع کند. با توجه به این مهم هر اندیشکده‌ای نیازمند این است که با رسانه‌ها ارتباط خیلی خوبی را برقرار کند و از رهگذر این فرصت بتواند به نتایج مطلوبی دست پیدا کند.
اندیشکده‌های کشورمان نه تنها نیازمند ایجاد ارتباط خوبی با رسانه‌ها هستند بلکه ضرورت ایجاد و تقویت درک درست نسبت به این موضوع نیز مشهود است
وی ادامه داد: اندیشکده‌های کشورمان نه تنها نیازمند ایجاد ارتباط خوبی با رسانه‌ها هستند بلکه ضرورت ایجاد و تقویت درک درست نسبت به این موضوع نیز مشهود است. از نظر من در آسیب شناسی اندیشکده‌ها می‌توان به دو موضوع عمده اشاره کرد. یکی اینکه هنوز رسالت اصلی خودشان را که نقد قدرت رسمی است متوجه نشدند و مورد بعدی این که اندیشکده‌ها با ادبیات اندیشه ورزی ورسانه‌ها هنوز به اندازه کافی آشنا نیستند. اکنون برای این پرسش که رسانه‌ها چه نقشی را در قبال اندیشکده‌ها ایفا می‌کنند، جواب موثری در زیست بوم اندیشه‌ورزی کشور نیافته است.
هجری در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که چرا نگاه انتقادی و مطالبه گر در رسانه‌ها نسبت به اندیشکده‌ها وجود ندارد، این طور پاسخ داد: شاید یکی از دلایل آن را باید در این جستجو کرد که نظام اندیشکده‌ای ما در حال حاضر و با تمام تلاش‌هایی که برای آنها صورت گرفته هنوز به بلوغ نرسیده است. در تأسیس برای برخی از اندیشکده‌های منطقه باید گفت که از دل رسانه‌ها بیرون آمدند. به عنوان مثال الاهرام در که در پژوهش‌های منطقه‌ای جزو رتبه‌های اول هست از دل رسانه‌ای با همین نام بوجود آمده است و یا اگر در برخی از اندیشکده‌های جهان جستجو کنیم می‌بینیم که رسانه به عنوان ایجاد کننده این اندیشکده‌ها نقش داشته است.
* تفکیک سطوح خروجی فعالیت اندیشکده‌ها از مبانی نظری تا عملیات میدانی در دومین جایزه ملی سیاستگذاری
در ادامه سجاد زوده مهر (دبیر اجرایی جایزه ملی سیاستگذاری و مدیر محتوای جامعه اندیشکده ها) به ارائه توضیحی در خصوص فعالیت‌های این مجموعه پرداخت و گفت: جامعه اندیشکده‌ها به عنوان واحد رصد و ارزیابی خانه اندیشه ورزان از سال ۱۳۹۶ و با رسالت شبکه‌سازی بین اندیشکده‌ها و ایجاد یک نظام رصد و ارزیابی فعالیت‌های اندیشکده‌ای، فعالیت خود را آغاز کرد. به همین منظور این مجموعه خدماتی را به اندیشکده‌ها و مراکز سیاست‌پژوهی ارائه می‌کند.
در گام نخست، تخصصی‌ترین سایت معرفی پژوهش‌ها و اقدامات اندیشکده‌های کشور راه اندازی شد. یکی از دلایل تصمیم گیری نسبت به راه اندازی سایت را می‌توان به مشهود بودن ضغف رسانه‌ای و اطلاع رسانی اندیشکده‌ها عنوان کرد.
همچنین جامعه اندیشکده‌ها خدمات دیگری از جمله فصلنامه، سالنامه، مجموعه‌ای از نشست‌ها همچون «گفتاک»، «اندیش‌گو» و برنامه رادیویی «با اندیشه‌ورزان» و... را به زیست‌بوم اندیشه ورزی کشور ارائه کرده است. یکی دیگر از مهمترین خدمات واحد ارزیابی خانه اندیشه ورزان برگزاری «جایزه ملی سیاستگذاری» است که به صورت دوسالانه برگزار می‌شود.
* اولین دوره جایزه ملی سیاستگذاری
وی ادامه داد: دوره پایلوت این جایزه را سال ۱۳۹۸ با عنوان جایزه «اندیشه‌ورزی و سیاست‌سازی» برگزار کردیم که ۵۰ پروژه و از ۱۶ اندیشکده به آن ارسال شد. در این جایزه از ۵ پروژه برتر تقدیر شد که می‌توان به «طراحی الگو و پیگیری اصلاح قانون صدور چک» اشاره کرد.
آثار دریافت‌شده ۳ مرحله ارزیابی را پشت سر می‌گذارند که اولین مرحله آن به صورت آفلاین وتوسط اعضای شورای علمی جامعه اندیشکده‌ها انجام می‌شود
در سال ۱۴۰۰ که اولین دوره رسمی این جایزه را با عنوان «جایزه ملی سیاستگذاری» برگزار کردیم و در آن سال بیش از ۲۵۰ پروژه از ۵۲ اندیشکده با یکدیگر رقابت کردند که عدد قابل قبولی بود. ایده اصلی آن جایزه، رقابت پروژه‌های اندیشکده‌ای فارغ از حوزه فعالیت و یا سطح اثرگذاری بود.
وی ادامه داد: آثار دریافت‌شده ۳ مرحله ارزیابی را پشت سر می‌گذارند که اولین مرحله آن به صورت آفلاین وتوسط اعضای شورای علمی جامعه اندیشکده‌ها انجام می‌شود. در مرحله بعد، پروژه‌های برتر به صورت حضوری به داوران پتل‌های موضوعی ارائه می‌شود و برترین‌های هر پنل در مرحله پایانی در حضور داوران رتبه بالا از نظر علمی و اجرایی پروژه‌ها به منصه بررسی و ارزیابی قرار داده می‌شوند. برترین پروژه دوره نخست جایزه ملی سیاستگذاری از اندیشکده دیاران با «برزخ بی هویتی در سرزمین مادری» شناخته شد. این پروژه که موضوع آن در خصوص اعطای شناسنامه به فرزندانی بود که از مادری ایرانی و پدری غیر ایرانی متولد شدند و به مرحله اجرا هم رسید، اما بنا به دلایلی این موضوع فعلا متوقف شده است. ۱۵ پروژه شایسته تقدیر نیز در آن جایزه شناسایی شد که از جمله آن می‌توان به پروژه «آینده‌پژوهی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی» از پژوهشکده نوین شهر معنوی ثامن اشاره کرد که به فعالیتی عظیم و مواجهه به ذینفعان بسیار، منجر به جلوگیری از تخریب این بافت تاریخی شد. پروژه شایسته تقدیر دیگر «ارائه مدل ساماندهی و جمع آوری گاز‌های همراه با نفت» از موسسه مطالعات انرژی سبحان بود که در اجرا ره آورد خوبی داشت.
* دومین دوره جایزه سیاستگذاری/ پژوهشگران برتر از امتیاز نخبگی بهره‌مند می‌شوند
زوده مهر به برگزاری دومین دوره جایزه سیاستگذاری در ۱۴۰۲ اشاره کرد و گفت: بعد از برگزاری دوره‌های گذشته و استقبالی که از آن شد در این دوره شاهد ارسال ۵۰۷ پروژه و از ۱۰۷ اندیشکده بودیم. در بررسی اولیه ۴۵۵ پروژه شرایط لازم برای حضور در جایزه را داشتند ومابقی بیشتر مقالات علمی بودند که از مرحله ارزیابی کنار گذاشته می‌شدند. در این دوره تصمیم گرفتیم سطوح فعالیت اندیشکده‌ها به سطوح بینشی و اندیشه ای، استراتژیک و راهبردی، عملیاتی و اجرایی و تولید و توسعه محصول تفکیک کنیم. به این ترتیب ۶۵ پروژه در بخش بینشی و اندیشه ای، ۲۷۸ پروژه در بخش استراتژیک و راهبردی، ۱۵۰ پروژه در بخش عملیاتی و اجرایی و ۱۵ پروژه در بخش تولید و توسعه محصول ارسال شدند. بعد از ارزیابی‌ها در دو مرحله توسط اعضای شورای علمی جامعه اندیشکده‌ها وارائه پروژه‌ها در پنل‌های موضوعی، به ترتیب در بخش بینشی اندیشه‌ای ۴ پروژه، در بخش استراتژیک و راهبردی ۲۰ پروژه، در بخش عملیاتی اجرایی ۱۳ پروژه و در بخش تولید و توسعه محصول ۵ پروژه به مرحله نهایی صعود کردند که در صدد هستیم تا مرحله نهایی را تا پایان اردیبهشت ماه برگزار کنیم.
یکی از مهمترین شروطی که برای ثبت این موسسات در جامعه اندیشکده‌ها داریم استقلال فکری و عملی آنها است
زوده مهر در پاسخ به این سوال که چه نهاد‌هایی در برگزاری این رویداد در کنارتان بودند خاطر نشان کرد: از نهاد‌هایی که در دومین جایزه ملی سیاستگذاری همراه بودند می‌توان به بنیاد ملی نخبگان اشاره کرد. طبق قول‌هایی که دادند قرار شد تا مدیران پروژه‌های برتر از امتیاز نخبگی بهره‌مند شوند و یا طرح‌هایی که به دلیل مسایل مالی به مرحله اجرا نرسیدند بنیاد به عنوان بازوی اجرایی کنارسیاست پژوهان باشد. حتی یکی از اپلیکیشن‌های حمل و نقل هم نسبت به حضور شرکت کنندگان مرحله دوم جایزه، مساعدت‌هایی فراهم کرد.
همچنین وی در پاسخ به این سوال که نسبت بین ارگان‌ها و مراکز پژوهشی آنها به چه صورت است و چه شروطی برای حضور آنها در جامعه اندیشکده‌ها وجود دارد بیان کرد: یکی از مهمترین شروطی که برای ثبت این موسسات در جامعه اندیشکده‌ها داریم استقلال فکری و عملی ان‌ها است. به عنوان مثال مرکز پژوهش‌های مجلس با وجود این که ریاست آن توسط رییس مجلس انتخاب می‌شود، اما به صورت مستقل عمل می‌کند و این استقلال فکری در خروجی‌ها نمود دارد به طوریکه و حتی نسبت به طرح‌ها و لوایح مجلس هم پژوهشگران آنها می‌توانند در مقام منتقد ظاهر شوند و نمایندگان را نسبت به تصمیم درست آگاه کنند. اما پژوهشگاه‌هایی ذیل برخی نهاد‌ها هستند که پژوهشگران آنها با نگاه غیر انتقادی و تایید گرایانه نسبت به تصمیم‌های نهاد بالا دستی خود اقدام به تحلیل می‌کنند که همکاری با این مجموعه‌ها در ماموریت‌های جامعه اندیشکده‌ها تعریف نشده است. گرچه ما با اندیشه ورزان مستقل هم ارتباط داریم که قید «عضویت در اندیشکده‌های دولتی و غیر دولتی» درباره آنها الزامی نیست.
انتهای پیام/
