۲۷ اسفند در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۲۷ اسفند برابر با ۱۷ مارس را ورق می‌زنیم.

***

مرد فیل‌نما

۱۷ مارس ۱۸۸۵ میلادی برابر با ۲۷ اسفند ۱۲۶۳ خورشیدی، دکتر فردریک تروز گزارش پزشکی مربوط به بدشکلی‌های حالت فیزیکی چهره مردی به نام جوزف کری مریک را به انجمن آسیب‌شناسی لندن ارائه کرد. پس‌از شغل کوتاهی که جوزف مریک به‌عنوان یک «عجیب‌الخلقه حرفه‌ای» داشت او از سال ۱۸۸۶ تا زمان مرگ یعنی تا سال ۱۸۹۰ به معروف‌ترین بیمار مقیم بیمارستان لندن تبدیل شد. چهره‌ او با کیسه‌های بزرگی از پوستی که شبیه اسفنج متورم مایل به قهوه‌ای بود و از پشت سر و روی صورتش آویزان بود احاطه شده بود. آرواره‌هایش که از شکل عادی خارج شده بودند، گفتار او را به کلمات پراکنده‌ای که به‌سختی قابل درک بود محدود کرده بود و او قادر به نشان‌دادن حالت صورتش نبود. محققان امروزی معتقدند که مرد فیل‌نما از بیماری ژنتیکی بسیار نادری باعنوان سندرم پروتئوس رنج می‌برده که در اثر جهش در ژن AKT1 به‌وجود می‌آید.

ثبت اختراع چینی

۱۷ مارس ۱۷۶۸ میلادی برابر با ۲۷ اسفند ۱۱۴۶ خورشیدی، ویلیام کوک‌وُرثی حق اختراع فرایند تهیه خاک رس سفید (خاک چینی) محلی و تولید چینی سفید (پرسلان) مرغوب را در انگلستان ثبت کرد. این اختراع بسیار مهم بود زیرا او می‌توانست پرسلانِ خمیرِ سخت را قابل رقابت با کیفیت کالاهای نهایی وارداتی از چین تولید کند. او همچنین مواد خام مورد نیاز را در ذخایر محلی خاک رس سفیدٍ به اندازه کافی خالص و سنگ چینی را که اشکالی از گرانیت تجزیه‌شده بود در نزدیکی سنت آستل، کورنوال انگلستان کشف کرد. این کشف حتی نیاز به واردات خاک رس چینی را که قبلا حتما باید از چین یا آمریکا تهیه می‌شد، برطرف کرد. با‌وجوداینکه او فقط ۱۰ سال را صرف راه‌اندازی کارخانه‌اش کرد، سال‌ها آزمایش‌های او برای بهبود فرآیند تولید از خاک رس تا محصول نهایی، صنعت تولید ظروف و مجسمه‌های چینی را در بریتانیا به‌وجود آورد.

آزمایش موفق زیردریایی

۱۷ مارس ۱۸۹۸ میلادی برابر با ۲۷ اسفند ۱۲۷۶ خورشیدی، جان فلیپ هلند، مخترع و مهندس آمریکایی‌ایرلندی اولین زیردریایی کاربردی امروزی را در نزدیکی جزیره استیتن در نیویورک به‌مدت ۱۰۰ دقیقه به نمایش گذاشت. زیردریایی هلند اولین قایق زیر آب نبود، اما به‌عنوان اولین زیردریایی کاربردی امروزی شناخته می‌شود. پس‌از این آزمایش موفقیت‌‌آمیز، هلند به سازنده نخستین زیردریایی‌های نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا و نیروی دریایی پادشاهی بریتانیا تبدیل شد و از این‌رو، اغلب او را با لقب «پدر زیردریایی‌ امروزی» می‌شناسند.

فریدریش ویلهلم بسل

۱۷ مارس ۱۸۴۶ میلادی برابر با ۲۷ اسفند ۱۲۲۴ خورشیدی، فریدریش ویلهلم بسل، اخترشناس و فیزیکدان آلمانی درگذشت. سال ۱۸۰۴ بسل مقاله‌ای را درباره دنباله‌دار هالی نوشت و آن را برای هاینریش البرس، دیگر اخترشناس آلمانی ارسال کرد. البرس به‌قدری مجذوب این مقاله شد که بلافاصله آن را منتشر کرد و بسل را به‌عنوان همکار در رصدخانه لیلینتال آلمان به خدمت گرفت. سال ۱۸۰۸ دولت پادشاهی پروس، بسل را مسئول ساخت اولین رصدخانه بزرگ آلمان در کونیگسبرگ کرد و پس از تکمیل این رصدخانه او را به ریاست آنجا منصوب کرد و او تا زمان مرگ بر این سمت باقی ماند. سال ۱۸۳۸ بسل از اختلافات منظر در محاسبه فاصله ستاره شماره ۶۱ پیکر آسمانی ماکیان (دجاجه) استفاده کرد و به نخستین کسی تبدیل شد که فاصله ستاره‌ای جز خورشید را اندازه‌گیری کرده است. او سپس کارش را با اندازه‌گیری فاصله بیش‌از ۶۰هزار ستاره دنبال کرد. مطالعات او، بستر لازم برای محاسبه دقیق اندازه‌گیری عالم را فراهم کرد.