چرا بوم‌شناسان می‌گویند این اصطلاح همچنان مهم است؟

به گزارش گروه پژوهش و دانش خبرگزاری علم و فناوری آنا، مفهوم «آنتروپوسن» به معنای دورانی است که انسان تأثیرات بازگشت‌ناپذیری بر روی سیاره زمین گذاشته. این تاثیرات در حوزه‌های زمین‌شناسی، اقلیم‌شناسی، آبگیرشناسی، اکوسیستم‌ها و چشم‌اندازها به اندازه‌ای بوده‌اند که برخی اعتقاد دارند دوران تازه‌ای در عمر زمین را رقم زده‌اند.

زمین‌شناسان اخیراً پس از 15 سال بحث، پیشنهاد به رسمیت شناختن آنتروپوسن را به عنوان یک دوره جدید در جدول زمانی زمین‌شناسی رد کردند. اگر مفهوم آنتروپوسن پذیرفته می‌شد، جایگزین دوران هولوسن (Holocene) می‌شد که حدود ۱۱,۷۰۰ سال پیش پس از آخرین عصر یخبندان آغاز شد. بر اساس پیشنهادی کنون آغاز آنتروپوسن در سال ۱۹۵۲ ثبت می‌شد، چنانچه در آن سال پس از آزمایش‌های بمب هیدروژنی، رسوبات پلوتونیوم در دریاچه کرافورد در نزدیکی تورنتو یافت شد.

با وجود رد این مفهوم، اندیشۀ آنتروپوسن همچنان در تحقیقات اهمیتی کلیدی دارد و بر پیوستگی بشر با سامانه‌های زمین‌شناختی تأکید می‌کند. این اصطلاح به عنوان زمینۀ مشترکی برای همکاری در رشته‌های مختلف از جمله هنر، علوم انسانی، علوم اجتماعی و علوم طبیعی عمل می‌کند. به‌علاوه، این مفهوم بر تغییرات بی‌سابقه‌ای تاکید می‌کند که توسط انسان صورت گرفته و مفهوم جدا بودن انسان از طبیعت را به چالش می‌کشد.

بسیاری از محققان آنتروپوسن را مفهومی انعطاف‌پذیر می‌پندارند که از تعاریف محدود مبتنی بر رویدادها یا تاریخ‌های خاص فراتر می‌رود. این دسته از دانشمندان بر این نکته تأکید می‌کنند که انسان‌ها هزاران سال است که بر سیارۀ زمین تاثیر می‌گذارند و آثار مثبت و منفی بر محیط‌زیست داشته‌اند. بدین ترتیب، این اصطلاح ما را تشویق می‌کند درکی دقیق از روابط انسان و محیط پیدا کنیم و به نیاز به تغییر نگرش فرهنگ‌های مسلط نسبت به طبیعت تاکید می‌کند.

مفهوم آنتروپوسن بر اثرات سیاره‌ای و جهانی فعالیت‌های انسانی، اثراتی فراتر از تغییرات اقلیمی، تأکید می‌کند. این مفهوم جنبه‌های مختلفی مانند تغییرات زیستگاه، استخراج منابع طبیعی و تأثیر بر اقیانوس‌ها را در بر می‌گیرد. یادویندر مالاهی (Yadvinder Malhi) پژوهشگر حوزۀ تنوع‌زیستی، اخیراً در مصاحبه‌ای با مجلۀ نیچر تاکید کرده است که این واژه در کشف روش‌های چند بعدی تأثیر انسان بر سیاره، به دلیل مقیاس فعالیت انسانی، مفهومی ضروری است.

هرچند این اصطلاح به دلیل انعطاف‌پذیری آن، ارزش بسیاری در سازه‌های مفهومی دارد، اما برخی از محققان معتقدند که تعریف رسمی می‌تواند وضوح و دقت در استفاده از آن را افزایش دهد. فقدان یک تعریف رسمی منجر به تفاسیر متفاوتی از زمان شروع آنتروپوسن می‌شود که برخی آن را با فرآیندهای هزاران سال پیش مرتبط می‌دانند، در حالی که برخی دیگر بر فعالیت‌های اخیر انسان تمرکز می‌کنند.

در نتیجه، مفهوم آنتروپوسن نقش مسلط بشر را در فرآیندهای اکولوژیکی و زمین‌شناسی برجسته می‌کند و بر نیاز به همکاری میان رشته‌ای و رویکردی جامع برای درک تأثیرات انسان بر روی کره زمین تأکید می‌نماید. علیرغم تصمیم کمیسیون فرعی بین‌المللی چینه‌شناسی کواترنر

در به رسمیت نشناختن این مفهوم، اندیشۀ آنتروپوسن همچنان به شکل‌گیری بحث‌ها در زمینه‌های مختلف ادامه می‌دهد و به درک وسیع‌تری از رابطه بشریت با محیط‌زیست کمک می‌کند.