۲۶ اسفند در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۲۶ اسفند برابر با ۱۶ مارس را ورق می‌زنیم.

***

ضدعفونی در جراحی

۱۶ مارس ۱۸۶۷ میلادی برابر با ۲۶ اسفند ۱۲۴۵ خورشیدی، نشریه پزشکی لانست مقاله‌ای را از جوزف لیستر، جراح انگلیسی منتشر کرد که اولین مقاله از سری مقالات لیستر در لانست درباره کشف ضدعفونی به‌شمار می‌رفت. او روش جدیدی برای درمان شکستگی‌های سخت، آبسه و غیره ارائه کرده بود و براساس ایده لوئی پاستور مبنی‌بر اینکه میکروب‌های ریزی در هوا وجود دارند که باعث فاسدشدن شیر و گوشت می‌شوند فکر کرد که شاید میکروارگانیسم‌های عامل بروز قانقاریا را بتوان با محلول‌های شیمیایی کنترل کرد. ازآنجاکه استفاده از اسید کربولیک (فنول) به‌عنوان ماده‌ای برای خوشبو کردن فاضلاب شناخته می‌شد، لیستر نتایج استفاده از محلول آن را برای ضدعفونی‌کردن برش‌های جراحی و زخم‌های زیر پانسمان‌ها آزمایش کرد و موفق شد با این روش به‌طور قابل توجهی میزان بروز قانقاریا را کاهش دهد.

حساسیت فصلی

۱۶ مارس ۱۸۱۹ میلادی برابر با ۲۶ اسفند ۱۱۹۷ خورشیدی، دکتر جان بوستوک، پزشک انگلیسی، اولین توصیف بالینی درباره آلرژی را به جلسه انجمن سلطنتی پزشکی و جراحی در لندن ارائه کرد. مقاله بوستوک که در بولتن این انجمن منتشر شد، «مورد تأثیر دوره‌ای چشم‌ها و سینه» نام داشت. درواقع، این شرحی از رنج‌های شخصی او بود که طی فصل یونجه، برخی آن را تب یونجه می‌نامیدند. سال ۱۸۲۸، او مقاله طولانی‌تر و مفصل‌تری ارائه داد که در آن ۲۸ مورد دیگر را باعنوان «درباره آبریزش تابستانی» توضیح می‌داد. برای سال‌های متمادی، پزشکان این مشکل را «آسیب‌های بوستوک» می‌نامیدند. گرده‌های علف‌ها، علف‌های هرز و درختان (همچنین هاگ‌های کپک) از عوامل اصلی ایجاد این نوع حساسیت هستند. در حساسیت فصلی، پوشش بینی متورم می‌شود و همراه با آبریزش است. همچنین عطسه و خارش گلو و کام رخ می دهد. چشم‌ها هم می‌توانند به‌همان‌ترتیب، قرمز و متورم شوند و آبریزش داشته باشند.

آوگوست فن واسرمان

۱۶ مارس ۱۹۲۵ میلادی برابر با ۲۶ اسفند ۱۳۰۳ خورشیدی، آوگوست فن واسرمان، باکتری‌شناس آلمانی که در سال ۱۹۰۶ کشف آزمایش جهانی سرم خون را برای تشخیص دقیق سیفلیس کشف کرد درگذشت. واسرمان با این کشف به گسترش اصول اساسی ایمونولوژی در تشخیص این بیماری کمک کرد. «واکنش واسرمان» در ترکیب با سایر روش‌های تشخیصی، هنوز به‌عنوان شاخص قابل اعتمادی برای سیفلیس استفاده می‌شود که واکنش مثبتی است که هنگام آزمایش خون یا مایع نخاعی بیمار، نشان‌دهنده وجود پادتن‌های تشکیل‌شده در نتیجه عفونت با سیفلیس است (حتی اگر علائم بیماری در زمان انجام این آزمایش قابل مشاهده نباشد). باوجوداین، چند بیماری دیگر ازجمله جذام هم در آزمایش واسرمن واکنش مثبت ایجاد می‌کنند. همچنین، او تلقیحاتی را علیه وبا، تیفوئید و کزاز انجام داد. او دانشجوی رابرت کخ باکتری‌شناس آلمانی بود.

گئورگ زیمون اُهم 

۱۶ مارس ۱۷۸۹ میلادی برابر با ۲۶ اسفند ۱۱۶۷خورشیدی، گئورگ زیمون اهم، فیزیکدان آلمانی به‌دنیا آمد. اهم در سال ۱۸۲۵ به‌طور تجربی نشان داد که رسانای الکتریکی کامل وجود ندارد و همه رساناها مقداری مقاومت بروز می‌دهند. به‌این‌ترتیب، او در سال ۱۸۲۶ قانون معروف اهم را بیان کرد که اکنون به این صورت تعریف می‌شود: «نسبت اختلاف پتانسیل (یا اُفت ولتاژ) بین دوسَر یک جسم (مقاومت) به جریان عبوری از آن به شرطی که دما ثابت بماند، مقدار ثابتی است.»