۱۲ اسفند در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۱۲ اسفند برابر با ۲ مارس را ورق می‌زنیم.

***

هاینریش البرس

۲ مارس ۱۸۴۰ میلادی برابر با ۱۲ اسفند ۱۲۱۸ خورشیدی، هاینریش ویلهلم ماتیاس البرس، پزشک و اخترشناس آلمانی درگذشت. او دانشمندی است که هنگام طبابت در شهر برمن، مدار دنباله‌دار ۱۷۷۹ را محاسبه کرد و در سال‌های ۱۸۰۲ و ۱۸۰۷ به‌ترتیب دو ریزسیاره پالاس و وستا و پنج دنباله‌دار دیگر را کشف کرد. البرس روشی برای محاسبه سرعت ستاره‌های درحال‌سقوط ابداع کرد. او همچنین به‌دلیل تناقض البرس معروف است که می‌پرسد: «چرا آسمان شب تاریک است اگر ستاره‌های درخشان زیادی اطرافمان وجود دارند که آن را روشن کنند؟»

جُردن کارسون مارک 

۲ مارس ۱۹۹۷ میلادی برابر با ۱۲ اسفند ۱۳۷۵ خورشیدی، جردن کارسون مارک، دانشمند کانادایی‌آمریکایی که به‌عنوان رئیس بخش نظری آزمایشگاه علمی لس‌آلاموس (N.M.) در توسعه سامانه‌های تسلیحاتی مختلف ازجمله بمب‌های گرماهسته‌ای مشارکت داشت درگذشت. او در سال ۱۹۴۵ در لس‌آلاموس به‌عنوان همکار در پروژه منهتن شروع به کار کرد و در سال ۱۹۴۶ به جمع کارکنان پیوست و سال بعد از آن، تا زمان بازنشستگی‌اش در سال ۱۹۷۳ سرپرست بخش T شد. در دهه ۱۹۶۰، بسیاری از کارهای تسلیحاتی جابه‌جا شد و بخش T برای همکاری با آژانس‌های خارجی و صنایع خصوصی تقسیم شد.

بوریس بوریسوویچ گلیتسین

۲ مارس ۱۸۶۲ میلادی برابر با ۱۲ اسفند ۱۲۴۰ خورشیدی، بوریس بوریسوویچ گلیتسین، فیزیکدان و زلزله‌شناس روسی به‌دنیا آمد. او کسی است که روش‌ها و ابزارهای علمی را برای رصد زلزله و اکتشاف مواد معدنی توسعه داد. مطالعات اولیه او در فیزیک مولکولی، فیزیک ریاضی و الکترومغناطیس بود، از سال ۱۸۹۹ علایق او به زلزله‌شناسی معطوف شد و سال ۱۹۰۶ اولین لرزه‌نگار الکترومغناطیسی موثر را اختراع کرد و به بهبود آن ادامه داد. این دستگاه آونگی داشت که حامل سیم‌پیچی از سیم عایق بود که اطراف یک هسته مغناطیسی که روی زمین ثابت شده بود پیچیده شده بود. جریان کوچکی که در سیم‌پیچ در اثر حرکت نسبی ناشی‌از لرزش زمین ایجاد می‌شد، ازطریق یک قلم ثبت‌کننده روی کاغذ ترسیم می‌شد. بخشی از گوشته زمین در عمق ۴۰۰ تا ۸۰۰ کیلومتری که امواج لرزه‌ای به سرعت در آن حرکت می‌کنند، در بزرگداشت او، لایه گلیتسین نامیده می‌شود.

لئونارد کولبروک

۲ مارس ۱۸۸۳ میلادی برابر با ۱۲ اسفند ۱۲۶۱ خورشیدی، داروساز انگلیسی و محقق پزشکی که درمان موثری برای تب نفاسی پیدا کرد و درمان سوختگی را بهبود بخشید، به‌دنیا آمد. تب نفاسی ناشی‌از عفونت پس‌از زایمان یا سقط جنین قرن‌ها زنان را با درد شدید شکم یا حتی مرگ مبتلا کرده بود. در باور قدیمی ایرانی و فرهنگ‌های دیگر، آل یا زائوترسان که موجودی افسانه‌ای است که اگر زن زائو را تنها بگذارند، سراغش می‌آید و به او آزار یا آسیب می‌رساند نماد تب نفاسی است. سال ۱۹۳۲ گرهارد دماک دانشمند آلمانی دارویی به نام پرونتوسیل را که داروی ضدباکتری از گروه سولفانومید است کشف کرد. کولبروک نتایج استفاده موفقیت‌آمیز این دارو را در برابر عفونت استرپتوکوک در آزمایش‌های روی موش و چند مورد انسانی خواند. سال ۱۹۳۶، کولبروک نتایج کارآزمایی بالینی خود را درباره درمان تب استرپتوکوکی نفاسی با پرونتوسیل منتشر و عصر جدیدی از درمان شیمیایی ضدمیکروبی را آغاز کرد. درطول جنگ جهانی دوم، او بر استفاده از سولفونومیدها در ارتش نظارت داشت و کنترل عفونت در سوختگی‌ها را بررسی می‌کرد.