پرستار وکیل مدافع مردم برای حفظ حقوق سلامت است

به گزارش گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، عباس عبادی، در هفتمین کنگره ملی اخلاق پرستاری، افزود: اخلاق به عنوان یکی از شاخص های فلسفه سابقه طولانی دارد. بعد از رنسانس و انقلاب صنعتی رویکرد و تعامل بین علوم تجربی و علوم انسانی دچار خدشه شد و مسائل اخلاقی تا حدی به حاشیه رفت، اما از دهه ۹۰ میلادی با بازگشت توجه به علوم انسانی واژه اخلاق دوباره جایگاه مهم خود را در تحقیقات و علوم تجربی به دست آورد.

وی ادامه داد: از آن زمان با توجه به اهمیت اخلاق زیستی در حوزه پزشکی و پرستاری سوالات و چالش های جدید مطرح شد، مسائلی مانند پیوند اعضا، مرگ مغزی، ناباروری مسائل جدیدی در ادبیات علمی به وجود آوردند که البته طرح این مسائل، چالش ها و فرصت های جدیدی در فرهنگ های مختلف از جمله در کشورهای اسلامی به وجود آورد.

رئیس هفتمین کنگره ملی اخلاق پرستاری گفت: هر چه پیش می رویم سوالات و دغدغه های جدیدتری مطرح می شود، یکی از این دغدغه ها پدیده هوش مصنوعی است، پدیده ای که همزمان با اینکه می تواند برای انسان آرامش و آسایش به وجود آورد، ممکن است چالش های جدیدی نیز به وجود بیاورد.

وی افزود: نگرانی های زیادی درباره استفاده از هوش مصنوعی در حوزه سلامت وجود دارد، اینکه غلبه تکنولوژی بر تصمیم گیری های انسان وضعیت ما را چه خواهد کرد، پاسخ به این سوالات و جست و جوی پاسخ این سوالات در چنین محفل ها و کنگره هایی دنبال می شود.

عبادی گفت: مطالعاتی که در این حوزه ها انجام می شود باید به شکل روش مند و استاندارد صورت گیرد و با ادبیات علمی جلو رود. مطالعاتی که با یک سوال و فرضیه شروع می شود و با روش های علمی به نتیجه می رسد.

معاون پرستاری وزارت بهداشت افزود: در حوزه سلامت اولین و بیشترین مواجهه با مردم را پرستاران دارند. بیمار همان خلیفه الله است که در شرایط اضطرار قرار گرفته است، حالا پزشک و پرستار با فردی مواجه هستند که در مسیر تکامل خود با نقصان و مشکل مواجه شده است.

عبادی ادامه داد: انسانی که در حالت عادی صاحب مکنت و جایگاه اجتماعی است، اما در شرایط بیماری گذارش به طبیب و پرستار افتاده است، این انسان خارج از درمانگاه و بیمارستان برای خود فرد مهمی است، اما در این شرایط خودش و همراهانش دچار اضطراب شده اند.

وی ادامه داد: در این شرایط ما به عنوان جامعه پزشکی و پرستاری با ادعای اینکه ما بلدیم از تو مراقبت کنیم، در این جایگاه قرار گرفته ایم، اما و متاسفانه در این مسیر، گاهی نگاه قیم مآبانه به وجود می آید. دیدگاهی که هنوز رگه هایی از آن وجود دارد. در این نگاه پزشکان و پرستاران می گویند ما بهتر از تو صلاح و خیر تو را می دانیم و به همین علت حاضر به گوش دادن نیستند.

معاون پرستاری وزارت بهداشت گفت: در این شرایط خلاء رعایت اصول اخلاقی و تببین و آگاه سازی در مورد رعایت اصول اخلاقی مطرح می شود، زیرا با تنش های اخلاقی مواجه می شویم. پزشک و پرستار گاهی می دانند که کار درست چیست، اما به علت محدودیت های سازمانی قادر به انجام آن نیستند و در این شرایط با مفهمومی به نام حساسیت اخلاقی و شجاعت اخلاقی مواجه می شویم.

وی افزود: سوال این است که من به عنوان پزشک و پرستار که مسئولیت من وکیل مدافع بودن بیمار است، آیا می توانم این تکلیف را به درستی انجام دهم؟ یا خودم جزو نقض کنندگان حقوق بیمار هستم؟ در این زمان با مفهوم صلاحیت اخلاقی در رسیدگی به بیمار مواجه می شویم.

وی گفت: صلاحیت اخلاقی این است که جدا از صلاحیت حرفه ای آیا صلاحیت اخلاقی برای رسیدگی به بیماران را داریم یا خیر. عملکرد اخلاقی مهم است و ما به عنوان مدیران نظام سلامت باید محیط اخلاقی را در مراکز ارائه خدمات سلامت برای گیرندگان خدمت ایجاد کنیم تا احساس بی کسی، به احساس اتکا به افرادی فرهیخته تبدیل شود.

وی گفت: باید به این سوالات پاسخ دهیم، برخی از این پاسخ ها در کتاب ها و مقالات مطرح شده، اما انتشار و ترویج آن اهمیت دارد و باید از سایر علوم برای ترویج و توسعه اخلاق زیستی کمک بگیریم.

معاون پرستاری وزارت بهداشت افزود: امیدوارم بحث ها و گفت و گوهای علمی که در سه روز کنگره اخلاق پرستاری مطرح می شود، به بیانیه ای منجر شود که به ما در سیاستگذاری بهتر نظام سلامت کمک کند. تلاش همه ما این است که در این مسیر طوری رفتار کنیم که کرامت انسان مخدوش نشود و این وظیفه تک تک ما در نظام سلامت است.

گفتنی است، هفتمین کنگره ملی اخلاق پرستاری از 10 تا 12 بهمن به مدت 3 روز در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار می ‌شود.