توقف چراغ قرمز مغز در ۸ درصد از بچه‌ها

 مائده پرویزی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا در مورد بیش‌فعالی کودکان گفت: ADHD مخفف نقص در تمرکز و در واقع همان بیش‌فعالی است. از میان بچه‌هایی که به دنیا می‌آیند، حدود ۵ تا ۸ درصدشان این اختلال را دارند؛ اما شدت و میزان آن در همه بچه‌هایی که درگیر این مشکل هستند، یکی نیست و در واقع جزء اختلال‌های تکاملی به شمار می‌رود.

این فوق تخصص روان پزشکی کودک و نوجوان در توضیح این موضوع ادامه داد: مثلا اینگونه نیست که این اختلال به یکباره در فرد ایجاد شود. در واقع بیولوژیکی بوده و پایه‌های زیستی در مغز دارد. وقتی یکی از پایه‌های مغز دچار نقص شود، این اختلال در فرد به وجود می‌آید. به همین دلیل در این اختلال درمان دارویی ارجح است؛ چراکه این مشکل پایه‌های زیستی و نورولوژیک دارد. 

وی گفت:‌ مناطقی در مغز مسئول تنظیم هیجان، ایجاد مهارت و مسئول ایجاد تکانه‌ها در بچه‌ها وجود دارد که پژوهش‌های جهانی آن را نشان می‌دهد در واقع در بچه‌های بیش‌فعال این مراکز دچار اختلال می‌شوند. 

پرویزی تاکید کرد: شما کلاس درسی را تصور کنید که کودکی به بیش‌فعالی دچار است وقتی معلم سوالی می‌پرسد در این دانش آموز مهارت تمرکز و صبر بسیار پایین است، به همین دلیل نمی‌تواند دستش را بالا ببرد تا سوال را پاسخ دهد و گاهی، چون زودتر و بدون نوبت پاسخ می‌دهد سبب به هم ریختگی کلاس درس می‌شود در واقع باید گفت در این بچه‌ها چراغ قرمز مغز کار نمی‌کند و این مشکلی است که ۸ درصد بچه‌ها در همه دنیا با آن درگیر هستند. 

وی خاطرنشان کرد: این بچه‌ها ویژگی‌های بچه‌های عادی را دارند و گاهی هوش و استعدادشان بسیار بالاتر از بچه‌های عادی است؛ اما مغز آن‌ها قدرت توجه و تمرکز و عملکرد لازم برای توجه را ندارد. برخی فکر می‌کنند این اتفاق برای مسائل درسی است، اما مشکل این بچه‌ها به خاطر عملکرد مغزشان است.

این فوق تخصص افزود: این اتفاق سبب می‌شود که رابطه این بچه‌ها با همسن و سال‌هایشان پایین باشد و اصولا روابط دوستانه آن‌ها به نتیجه نمی‌رسد. در واقع این بچه‌ها نمی‌توانند روابطشان را کنترل و مدیریت کنند. به همین دلیل است که گفته می‌شود مشکل این بچه‌ها تنها در زمان تحصیل و مدرسه نیست و این بچه‌ها باید در تابستان‌ها نیز دارو مصرف کنند.

وی بر این باور است که در کنار دارو، رفتار درمانی هم می‌تواند به این بچه‌ها کمک کند و اصولا به صورت مکمل در کنار دارو برای بچه‌ها تجویز می‌شود در واقع دارو به تنهایی و یا رفتار درمانی به تنهایی فایده ندارد و باید در کنار هم تجویز شوند. 

این روان پزشک کودک و نوجوان به این موضوع اشاره می‌کند که هرچه زودتر درمان دارویی در بچه‌ها آغاز شود نتیجه بهتری نیز حاصل می‌شود؛ زیرا مثلا در دو تا سه‌سالگی رشد مغز نیز آغاز می‌شود و دارو درمانی در این زمان می‌تواند تأثیر بیشتری بر فرد بگذارد. 

به اعتقاد وی حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد از بچه‌های مبتلا به بیش‌فعالی اختلال‌شان تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند. در بزرگسالی پر فعالیتی این بچه‌ها کمتر می‌شود؛ اما کم توجهی و کم تمرکزی در آن‌ها باقی می‌ماند. برخی از بزرگسالان که در برابر دیگران بلافاصله واکنش نشان می‌دهند در بچگی دچار بیش‌فعالی بوده اند که در همان دوران درمان نشده اند. طلاق، اعتیاد، ترک تحصیل در برخی از موارد از عواقب بیش‌فعالی‌هایی است که در خانواده به آن‌ها توجه نشده است. پایین بودن اعتماد به نفس، اضطراب و تغییر مداوم شغل نیز در بزرگسالی این بچه‌ها شایع است. 

پرویزی علت اصلی بیش‌فعالی ناشناخته است، اما مهمترین دلایل بیش‌فعالی سرشتی و وراثتی است و بسته به میزانی که والدین با ان درگیر بوده اند در بچه‌ها هم کم یا زیاد می‌شود. 

وی در پاسخ به این سوال که آیا اعتیاد در پدر و مادر می‌تواند عاملی برای ایجاد بیش‌فعالی در کودکان شود، گفت: ممکن است پدر یا مادر دچار اعتیاد شده باشند و بچه بیش فعال باشد، اما باید به طور حتم در مورد این خانواده گفت که حتما پدر یا مادر در کودکی دچار بیش‌فعالی بوده و درمان نشده است و این ماجرا در کنار هم مدام آسیب‌هایی مانند بیکاری، ترک تحصیل زودهنگام، فقر، طلاق و یا اعتیاد را به بار آورده است و در کل این‌طور به نظر می‌رسد که اعتیاد عامل اصلی بوده که اینطور نیست.