چگونه ویروس نهفته آبله مرغان منجر به مرگ خاموش مغز می‌شود؟

به گزارش خبرنگار گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، بیشتر افراد زمانی که در کودکی با آبله مرغان درگیر می‌شوند به ویروس واریسلا زوستر یا VZV هم مبتلا می‌شوند، این ویروس بعد از سال‌ها در یک سوم از افراد فعال شده و باعث ایجاد زونا می‌شود که به آن هرپس زوستر نیز می‌گویند.

اکثر افراد با بثورات دردناکی که VZV برای زونا ایجاد می‌کند، آشنا هستند. طیف گسترده‌ای از عوارض ممکن است در این ویروس رخ دهد؛ حتی بدون علائم پوستی قابل مشاهده. یکی از شدیدترین آن‌ها، سکته مغزی است؛ به ویژه سکته ایسکمیک. این سکته مغزی وقتی خون‌رسانی به مغز به دلیل باریک شدن شریان‌ها یا مسدود شدن توسط یک لخته مختل شود، اتفاق می‌افتد.

**خطر سکته مغزی در افراد مبتلا به زونا۸۰ درصد بیشتر است

خطر سکته مغزی در افراد مبتلا به زونا تقریبا ۸۰ درصد بیشتر از افراد بدون بیماری است و این خطر تا یک سال پس از برطرف شدن بثورات همچنان در سطح بالایی قرار دارد. این خطر در افرادی که بثورات روی صورت خود دارند دو برابر و برای افراد زیر ۴۰ سال سه برابر می‌شود. مکانیسم پشت خطر سکته مغزی عمدتا ناشناخته است. برخی از محققان پیشنهاد کرده‌اند که عفونت مستقیم شریان‌ها ممکن است علت آن باشد؛ با این حال برخی از ویژگی‌های عفونت VZV نشان می‌دهد این تصور کاملی نیست. عفونت‌های رایج VZV، التهاب‌های مزمنی هستند که فراتر از محل عفونت اصلی گسترش می‌یابد که می‌تواند برای هفته‌ها تا ماه‌ها پس از اینکه ویروس دیگر قابل تشخیص نیست و احتمالا دوباره خفته است، باقی بماند.

در تحقیقی که اخیرا منتشر شده، دانشمندان دریافته‌اند که فعال‌سازی مجدد VZV باعث تشکیل کیسه‌های سلولی یا اگزوزوم‌ها می‌شود. این کیسه‌های سلولی حامل پروتئین‌هایی هستند که به لخته شدن خون و التهاب کمک می‌کنند. افزایش این پروتئین‌ها ممکن است منجر به افزایش خطر سکته شود.

اگزوزوم‌ها وزیکول‌های کوچک یا کیسه‌های پر از مایع هستند که در داخل سلول‌های سراسر بدن ساخته می‌شوند. آن‌ها مانند کیسه‌هایی هستند که محموله‌هایی مانند پروتئین‌ها و اسید‌های نوکلئیک را از سلول به بافت‌های دور منتقل می‌کنند. اگرچه اگزوزوم‌ها برای عملکرد‌های بیولوژیکی ضروری مانند ارتباط بین سلول‌ها حیاتی هستند، اما اگزوزوم‌ها می‌توانند نقش کلیدی در پیشرفت بیماری داشته باشند و اهداف دارویی برای بسیاری از بیماری‌ها محسوب شوند.

بیماران مبتلا به زونا اگزوزوم‌هایی ایجاد می‌کنند که حامل پروتئین‌های دخیل در لخته شدن خون هستند که خطر سکته را در آن‌ها افزایش می‌دهد، به این ترتیب محققان اگزوزوم‌ها را از خون ۱۳ بیمار در زمان درگیری با زونا جدا کرده و آن‌ها را با اگزوزوم‌های جدا شده از اهداکنندگان سالم مقایسه کردند. هنگام تجزیه و تحلیل محتویات این اگزوزوم‌ها، آن‌ها دریافتند بیماران مبتلا به زونا ۹ برابر بیشتر از بیماران سالم دارای پروتئین‌های لخته کننده هستند. علاوه بر این، آن‌ها متوجه شدند اگزوزوم‌های بیماران زونا سه ماه پس از بثورات اولیه هنوز سطوح بالایی از این پروتئین‌ها را دارند. دانشمندان پلاکت‌های افراد سالم را در معرض اگزوزوم‌های بیماران زونا یا افراد سالم قرار دادند و دریافتند که قرار گرفتن پلاکت‌ها در معرض اگزوزوم‌های زونا باعث می‌شود به هم بچسبند و با انواع دیگر سلول‌های خونی تجمیع شوند. این یافته‌ها نشان می‌دهد اگزوزوم‌ها ممکن است مکانیسمی بالقوه برای افزایش خطر سکته مغزی توسط ویروس واریسلا زوستر برای بیماران مبتلا به زونا باشد.

بیشتر بخوانید:

بهترین راه درمان زونا در کودکان و بزرگسالان چیست؟

آسیب‌پذیری ۲۵۰ هزار کودک در برابر سرخک

**واکسن آبله مرغان خطر ابتلا به زونا را کاهش می‌دهد

شینگریکس، یک واکسن تایید شده است که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای پیشگیری از زونا ساخته شد. این واکسن برای افراد ۱۸ سال به بالا با نقص ایمنی در دسترس است. افرادی که در معرض بالاترین سطح خطر سکته مغزی هستند، زیر ۴۰ سال سن دارند و واجد شرایط استفاده از شینگریکس نیستند. گروهی از این افراد احتمالا در دوران کودکی برای آبله مرغان واکسینه نشده بودند، زیرا واکسن آبله مرغان تنها در سال ۱۹۹۵ در آمریکا تایید شد و در آن زمان میزان جذب آن توسط بزرگسالان بسیار کم بود. در حالی که واکسیناسیون با واکسن آبله مرغان به طور قابل توجهی خطر ابتلا به زونا را کاهش می‌دهد، اما همچنان امکان فعال شدن مجدد عفونت پنهان و ایجاد بیماری وجود دارد.

در حالی که مطالعه دانشمندان شواهد بالقوه‌ای مبنی بر اینکه زونا می‌تواند باعث افزایش خطر سکته مغزی در طول عفونت و بلافاصله پس از آن شود، ارائه می‌دهند؛ تحقیقات بیشتری در مورد مدت زمان ادامه این خطر مورد نیاز است. آن‌ها در حال انجام مطالعات بعدی برای ارزیابی مدت زمانی هستند که بیماران پس از رفع عفونت زونا ممکن است در خطر بیشتری برای تشکیل لخته خون باشند. این مطالعه همچنین بررسی خواهد کرد که آیا اگزوزوم‌ها می‌توانند به عنوان نشانگر زیستی برای نظارت بر خطر سکته مغزی پس از زونا استفاده شوند یا خیر.

به هر حال؛ دانشمندان ابراز امیدواری کرده‌اند که این یافته‌ها ممکن است یک هدف بالقوه برای توسعه درمان فراهم کرده و موجب ترغیب افراد شود تا برای زونا واکسینه شوند.

انتهای پیام/۱۱۰/