برای نخستین‌بار در کشور؛
فناوری بذر پیاز اصلاح‌شده تجاری‌سازی شد
فعال حوزه فناوری با اعلام این خبر که فناوری بذر پیاز اصلاح‌شده برای نخستین‌بار در کشور تجاری‌سازی شد، عنوان کرد: با این کار از خروج ارز و محصولات وارداتی ناسازگار جلوگیری می‌شود.
گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ پرویز حسابی مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان و فارغ‌التحصیل رشته باغبانی از دانشگاه تبریز در زمینه اصلاح ژنتیکی بذر فعالیت می‌کند که پس از فناوری هسته‌ای محرمانه‌ترین تکنولوژی محسوب می‌شود.
اصلاح ژنتیک بذر برای مقابله با محصولات تراریخته اهمیت فراوانی دارد؛ چراکه محصولات تراریخته دارای عوارض زیادی هستند و فرد را به انواع بیماری‌ها ازجمله سرطان مبتلا می‌کنند.
فناور جوان استان آذربایجان شرقی محصولات پیاز، هویج و کدو آجیلی را به‌عنوان نمونه محصولات گیاهی مورد اصلاح ژنتیک قرار داده تا در مقابل تراریخته انسان‌ها را از بیماری دور کند.
بذر اصلاح‌شده در واقع بذری است که به‌لحاظ ژنتیکی نسبت به بذر‌های هم‌قطار خود برتری دارد و این برتری ممکن است بر اثر مهندسی ژنتیک و یا لقاح غیرطبیعی والدین باشد یا روش‌های دیگر؛ بنابراین فناور جوان استان آذربایجان شرقی برای مقابله با تراریخته به اصلاح ژنتیک بذور روی آورده است.
بذر اصلاح‌شده باید اغلب ویژگی‌های مطلوب کشاورز و مصرف‌کننده را داشته باشد. در مقابل محصولات تراریخته طبیعی نیستند و طبیعت قادر نیست آنها را به وجود بیاورد؛ بنابراین دانشمندان معتقدند که به‌دلیل غیرطبیعی بودن این محصولات و دخالتی که در ژن آنها صورت گرفته، مصرف‌شان در آینده عوارض زیادی به همراه دارد.
خبرنگار خبرگزاری آنا در راستای مأموریت این رسانه به عنوان دیده‌بان پیشرفت علم، فناوری و نوآوری برای بررسی جزئیات فعالیت شرکت دانش‌بنیان توسعه کیمیا دانه خاورمیانه (مستقر در پارک علم و فناوری استان آذربایجان شرقی) و اصلاح ژنتیک بذر گفت‌و‌گویی را با پرویز حسابی مدیرعامل این شرکت ترتیب داده است که در پی می‌آید:
**تولید بذر باکیفیت و اصلاح‌شده سبزی و صیفی
آنا: درباره شرکت و زمینه کاری آن توضیح دهید.
حسابی: شرکت سال ۱۳۹۷ برای تولید بذر باکیفیت و اصلاح شده سبزی و صیفی ثبت شد. تمام سرمایه شرکت در سال‌های اولیه (اکنون در حال انجام مراحل پژوهشی و اصلاح بذر هستم) به صورت شخصی تأمین شده است.
برای کشت و تولید بذر و انجام آزمایش‌های لازم در مزرعه نیاز به اراضی کشاورزی است که در این مورد مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی مساعدت زیادی کرده است.
تمام مراحل اجرای پروژه شخصی انجام شده و مراحل تولید بذر زیرنظر مؤسسه کنترل و گواهی بذر و نهال کشور و با مجوز آنها انجام می‌شود.
آنا: از چه زمانی فعالیت خود را آغاز کردید و تاکنون چه موفقیت‌هایی در مسیر طی شده حاصل شده و چه دستاوردهایی داشته‌اید؟
حسابی: موضوع اصلاح ژنتیکی بذر پس از فناوری هسته‌ای در دنیا محرمانه‌ترین تکنولوژی است و منابع و کتاب‌ها فقط به توضیح کلیات پرداخته‌اند و ورود به جزئیات کار نیاز به آزمایش‌ها، تحقیقات خاص و جداگانه دارد.
تنوع ژنتیکی در گیاهان موجب شده تکنیک‌های مورد نیاز با توجه به گیاه مربوط متفاوت باشد.
اکنون در سه گونه گیاهی پیاز، هویج و کدو آجیلی در حال فعالیت هستیم که بذر پیاز به مرحله تولید تجاری وارد شده است؛ اما درباره سایر بذور هنوز به مرحله تولید وارد نشده‌ایم.
با توجه به نبود بذر مناسب و یکنواخت از نظر ژنتیکی در بازار، تولیدکنندگان پیاز قرمز نمی‌توانند محصول کیفی و یکنواختی تولید کنند. یکنواختی به‌خصوص در خواب زمستانی و شکل «سوخ» پیاز آذرشهر و رنگ پوسته بسیار مهم بوده، میزان ماده خشک بالاتر نیز برای کارایی صنعتی لازم است.
روش استفاده شده همان فرم تغییر شکل یافته در کشورهای اروپایی سال‌های متمادی در تولید ارقام پرمحصول پیاز و برای تولید لاین‌های اینبرد و دورگ‌گیری استفاده شده است.
بذور موجود در بازار دارای خلوص ژنتیکی نیستند و بخش مهمی از بذور سبزی و صیفی مصرفی وارداتی است.
**آغاز طرح تولید بذر هیبرید پیاز از طریق تأمین هزینه‌ها
آنا: محصول شرکت چه نیازی از نیازهای مردم و کشور را رفع می‌کند؟
حسابی: اکنون بخشی از طرح تولید بذر هیبرید پیاز از طریق تأمین هزینه‌ها و با هدایت دانشگاه تبریز آغاز شده است که امیدوارم این روش موفق شده و به الگویی برای پیشبرد طرح‌های پژوهشی شرکت تبدیل شود.
عمده بذر مصرفی کشور از خارج وارد می‌شود و علاوه بر وابستگی، معمولاً محصولات با ذائقه و آب و هوای ما سازگار نیستند و نیاز به بررسی‌های سازگاری دارند؛ بنابراین با تولید بذر در کشور علاوه بر جلوگیری از وابستگی می‌توان با هدایت محصولات به سازگاری با آب و هوا و ذائفه مردم هزینه تولید توسط کشاورز را نیز کاهش داد.
آنا: نواقص و کمبودها در راه تجاری‌سازی محصولات فناور را چه می‌دانید؟
حسابی: مهم‌ترین مشکل در مسیر محصولات فناور کشور نبود بازار متخصص است. متأسفانه بازار غیرمتخصص و رهاشده فقط به دنبال جذب حداکثر درآمد خود از طریق سرکوب قیمت تولیدکننده و واردات بوده و به نقش خود در بازاررسانی محصولات عمل نمی‌کند. اکثر تولیدکنندگان عمده در کشور مجبور به ایجاد شبکه توزیع اختصاصی شده‌اند، همچنانکه مصرف‌کننده در برابر بازار بی‌دفاع است، تولیدکننده نیز چنین است.
آنا: آیا حمایت لازم را از سوی دانشگاه، مراکز و نهادهای مربوط با مأموریت خود داشته‌اید و انتظارتان از مسئولان چیست؟
حسابی: حمایت‌ها از سوی دانشگاه و نهادها به صورت وابسته به مدیر بوده است و تشکیلات لازم هنوز ایجاد یا بالغ نشده‌اند. برخی مسئولان با ابتکار خود اقداماتی قائم به شخص انجام می‌دهند؛ اما ساختارهای دولتی لازم، چابک و آگاه به شرایط اینگونه شرکت‌ها، دارای جایگاه تعریف شده در مراحل اولیه تشکیل هستند.
آنا: برای رشد و شکوفایی مراکز رشد در دانشگاه‌ها چه پیشنهادی ارائه می‌دهید؟
حسابی: باید به شرکت‌های فناور مراجعه کرد و منتظر مراجعه فناور نبود. از سویی مشکلات فنی آنها را مدنظر قرار داد و از طریق ایجاد کارگروه‌های تخصصی سعی در حل مشکل کرد و این موضوع در قالب پایان‌نامه‌ها و با جذب حمایت شرکت‌های فناور ممکن می‌شود.
آنا: و سخن آخر...
حسابی: باید دنبال تولید محصولات با مزیت رقابتی در سطح منطقه باشیم، محصولاتی که می‌توانیم با قیمت پایین‌تر نسبت به تولیدکنندگان، آنها را در منطقه تولید و محصولاتی که هزینه تولید آنها برای کشور بالاست را وارد کنیم. این موضوع با ایجاد روابط صحیح سیاسی و اقتصادی با کشورهای منطقه ممکن است.
داشتن مزیت رقابتی به خودی خود ایجاد نمی‌شود و کار دشوار پژوهش و نوآوری دائمی، فهم درست امکانات و نیازهای منطقه، کلید حل مسائل کشور و پیشرفت شرکت‌هاست.
گفت‌و‌گو از حسین بوذری
انتهای پیام/
منبع: خبرگزاری آنا
