مدیران کلیدی به دانش مدیریت مجهز نیستند/ کشورهای در حال توسعه رشته مدیریت را جدی نمی‌گیرند

دکتر اعظم رحیمی نیک متولد خرداد 1331 است، تحصیلات دبیرستانی او در رشته ریاضی و آغاز تحصیلات دانشگاهی او از سال 1364 در رشته مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی بوده است. او پس از گذراندن مراحل تحصیلات تکمیلی در سال 1377 در مقطع دکتری مدیریت بازرگانی از واحد علوم و تحقیقات فارغ التحصیل شد.

رحیمی نیک از سال 1372 تاکنون به عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی همکاری می کند. او به دلیل اینکه از سال 1368 تاکنون رئیس هیئت مدیره یک شرکت بین المللی تحقیقاتی، آموزش و مشاوره ای است، ده ها پروژه تحقیقاتی را در سازمان ها و شرکت های مختلف مدیریت کرده است.

عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی معتقد است دانشگاه آزاد موثرترین نهاد پس از انقلاب اسلامی در ارتقای سطح دانش کشور است.

گفت‌وگوی خبرنگار خبرگزاری آنا با «رحیمی نیک» را می‌خوانید:

* لطفا تاریخچه مختصری از رشته تخصصی خود (تاریخ ایجاد این رشته در جهان و ایران) را ارائه فرمایید.

- رشته مدیریت در دنیا بیش از یک قرن است که در دانشگاه ها ایجاد شده و در ایران نیز از سال 1333 به موجب عقد قرارداد بین دانشگاه تهران و دانشگاه کالیفرنیای جنوبی به منظور تربیت مدیران برای اداره سازمان های دولتی و خصوصی (در دانشکده حقوق دانشگاه تهران با همکاری گروهی از اساتید آمریکایی) آغاز به کار کرد.

* سطح علمی این رشته در دانشگاه های ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟

- خوشبختانه سطح علمی این رشته در دانشگاه های کشورمان خوب است و اساتید برجسته ای در این رشته داریم.

* آیا موانعی برای توسعه این رشته در کشورمان وجود دارد؟

- شاید مهمترین مسئله، مشکل و مانع این رشته این است که در کشورهای در حال توسعه خیلی جدی گرفته نمی شود و با اینکه یکی از عوامل اصلی تحقق توسعه پایدار در کشور ما است باز هم شاهد هستیم که مدیران کلیدی سازمان ها به دانش مدیریت مجهز نیستند و برای احراز مشاغل مدیریتی فارغ التحصیلی در این رشته، کمترین اهمیت را دارد.

* پیشنهاد شما برای ارتقای علمی استادان در این رشته چیست؟

- به نظرم اگر اساتید این رشته علاوه بر فعالیت های آموزشی به فعالیت های پژوهشی مورد نیاز کشور بخصوص پژوهش های کاربردی ترغیب بشوند، مهارت های علمی آنان ارتقا خواهد یافت. همچنین برای آنان فرصت های مطالعاتی ایجاد شود تا دچار رکود علمی نشوند.

* نظرتان درخصوص ایجاد رشته گرایش های جدید در مقاطع مختلف این رشته در دانشگاه آزاد چیست؟

- البته رشته مدیریت یک رشته چندنظمی است و به لحاظ ماهیت، شامل اکثر رشته های علوم انسانی و حتی تجربی و ریاضی و هنر می شود به طور مثال مدیریت هنری مدیریت بیمارستانی، مدیریت صنعتی، مدیریت فرهنگی و نهایتاً یک طیف وسیع از رشته ها را در بر می گیرد چرا که همه مجموعه های انسانی(سازمان ها) نیاز به مدیریت دارند و هیچ سازمانی از آن مستثنی نیست، بنابراین رشته و گرایش های جدید در این حوزه به خصوص در مقاطع تحصیلات تکمیلی ضروری است.

* سوابق شما در حوزه تألیف مقالات، کتب و هدایت پایان نامه ها و رساله های تحصیلات تکمیلی چگونه بوده است؟

- این جانب به لحاظ قدمت حضور در دانشگاه بیش از 500 پایان نامه و رساله را راهنمایی، مشاوره و داوری کرده ام و از جمله کتاب های تألیفی این جانب، مدیریت منابع انسانی، رفتار سازمانی، تئوری های نیاز و انگیزش و طراحی الگوی تعالی مدیران و... است.

* به عنوان متخصص در حوزه علم مدیریت آیا با دانشگاه ها و مراکز علمی جهان همکاری داشته اید؟

- بله با دانشگاه های بعضی از کشورها مانند کانادا، فرانسه، اسپانیا، سنگاپور، کره و... در تماس بوده ام و مقالاتی را در کنفرانس های آنها ارائه کرده ام.

* توصیه شما به دانشجویان رشته مدیریت چیست؟

- توصیه اینجانب این است که این رشته را جدی بگیرند و درس بخوانند زیرا این رشته مشکل گشای مسائل و مشکلات کشور عزیزمان ایران است.

* آیا کلاس ها و کارگاه هایی را برای علاقه مندان این علم ترتیب داده اید؟

- بله؛ از سال 71 تاکنون در دانشگاه ها و مراکز علمی بیش از 1000 واحد درسی که حدود شانزده هزار ساعت می شود، ارائه کرده ام و بیش از 100 کارگاه آموزشی داشته ام از جمله ده ها کارگاه برای رؤسا، معاونان و مدیران جدید الانتصاب دانشگاه آزاد اسلامی از طریق دفتر مطالعات منابع انسانی سازمان مرکزی دانشگاه اعم از کارگاه های ملی و منطقه ای.

همچنین در برگزاری کنگره ها، سمینارها، کنفرانس ها و گردهمایی های داخلی و خارجی بسیاری مشارکت داشته و به عنوان عضو کمیته علمی و سخنران و همچنین عضو هیئت مؤسس و عضو هیئت مدیره انجمن های علمی از جمله انجمن علوم مدیریت ایران و انجمن مدیریت بازاریابی کشور نیز فعال بوده ام.

* تا چه حد نتایج تحقیقاتی این رشته قابلیت کاربردی شدن در کشور را دارد و چگونه می توان در سطح مدیریتی از آنها استفاده کرد و موانع اجرایی شدن آن چیست؟

- تحقیقات این رشته صد در صد قابلیت کاربردی شدن در کشور را دارد و اصلی ترین نیاز مدیران است و باعث پیشگیری از آزمون و خطا توسط مدیران خواهد شد و همان طور که قبلاً عرض کردم، مهمترین مشکل این رشته این است که جدی گرفته نمی شود و علی رغم شهرت زیادش تأثیر آن خوب شناخته نشده است.

* تا چه حد مرکز تحقیقاتی، مرکز رشد و شرکت دانش بنیان می تواند در کاربردی شدن این رشته کمک کند؟

- بسیار زیاد تا جائی که شرکت های دانش بنیان در این رشته می توانند به تمامی نیازهای مدیریتی کشور پاسخ دهند.

* و سخن آخر...

- آرزوی توفیق برای مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی که به اعتقاد این جانب مؤثرترین نهاد پس از انقلاب اسلامی در ارتقاء سطح دانش در کشور است را دارم و با توجه به اینکه تمام مقاطع تحصیلی خود را در دانشگاه آزاد اسلامی از سال 1364 تا 1377 گذرانده ام و اولین بورسیه دانشگاه آزاد اسلامی در مقطع دکتری هستم، تشکر و قدردانی خود را نثار مسئولان این دانشگاه بزرگ و بی نظیر در جهان می کنم.