اندیشه‌ورزی بر مدار نخبگان(۵)/ حجت‌الاسلام قیوم‌زاده در گفت‌وگو با آنا مطرح کرد؛
تمرکز هیئت اندیشه‌ورز بر رفع معضلات استان مرکزی/ توانمندسازی استادان برای بومی و دینی‌سازی علوم
رئیس هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی با تأکید بر اینکه تمرکز هیئت اندیشه‌ورز بر رفع معضلات این استان است، عنوان کرد که با توانمندسازی استادان به دنبال حکمی‌سازی، بومی‌سازی و دینی‌سازی علوم هستیم.
گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ تیر ۱۳۹۸ حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی، آیین‌نامه اجرایی هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی تعالی علوم انسانی و هنر را به رؤسای استانها، واحدها، مراکز آموزشی و معاونت آموزش‌های عمومی و مهارتی این دانشگاه ابلاغ کرد.
طبق این آیین‌نامه که به جزئیاتی از جمله ارکان، ضوابط و فرآیند اجرایی وظایف هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی اشاره شده است، راه‌اندازی هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی تعالی علوم انسانی و هنر در صدر وظایف معاونت علوم انسانی و هنر دانشگاه قرار دارد تا با ایجاد شبکه گسترده علمی و بهره‌گیری از اعضای هیئت علمی و افراد برجسته، زمینه ایجاد تعامل و همکاری بیشتر در درون خانواده دانشگاه آزاد اسلامی فراهم شود.
بیشتر بخوانید:
بر اساس بندهای این آیین‌نامه؛ مأموریت اصلی هیئت‌های اندیشه‌ورز مساعدت و مشاورت در قلمرو سیاست‌گذاری، گفتمان‌سازی، پایش علمی و تشخیص نیازهای استانی و کشوری، شناسایی ظرفیت‌های علمی استان و ارائه پیشنهادهای عملیاتی در راستای تعالی علوم انسانی و هنر به‌منظور تبدیل دانشگاه آزاد اسلامی به مرجعیت علمی و پیوند علوم انسانی و هنر با نظام و جامعه اسلامی است.
در این آیین‌نامه به وظایف هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی اشاره شده که شامل مواردی ازجمله بازنگری نظام آموزشی و پژوهشی فعلی و تبدیل آن به نظام فعال، پویا و کارآمد از طریق بررسی نقاط قوت و ضعف، شناسایی نیازهای علمی استان و تبیین نظام موضوعات و مسائل بومی، طراحی و ساماندهی محتوایی پایان‌نامه‌ها، رساله‌ها، مقالات و نشریات علمی با هدف مأموریت‌گرایی براساس نظام موضوعات و مسائل واقعی استان، کشف نخبگان باورمند به تعالی علوم انسانی و هنر و حمایت پژوهشی از آنها، ارائه مشاوره به انجمن‌های علمی و... است.
برای تحقق این موضوع استفاده وسیع از ایده‌های نو، مستندسازی، جمع‌بندی تجارب، نظرات خبرگان و افراد خلّاق ضروری به‌نظر می‌رسد، هرچند سرعت تغییرات محیطی و ایجاد نیازهای مقطعی در عصر جدید موجب شده تا اغلب سازمان‌ها از اندوخته‌های فکری پیشینیان بهره بگیرند.
اکنون بیش از دو سال از تشکیل هیئت‌های اندیشه‌ورز در استان‌های دانشگاه آزاد اسلامی می‌گذرد. خبرنگار خبرگزاری آنا در راستای رسالت خبری خود و در سلسله گفت‌وگوهایی با عنوان «اندیشه‌ورزی بر مدار نخبگان» با رؤسای هیئت اندیشه‌ورز در استانها، فعالیت و دستاوردهای این هیئت‌ها را پیگیری و بررسی می‌کند تا رسانه دانشگاه هم به سهم خود به اطلاع‌رسانی و ایفای نقش در تعالی علوم انسانی و هنر بپردازد؛ بنابراین در این شماره گفت‌وگو با حجت‌الاسلام محمود قیوم‌زاده رئیس هیئت اندیشه‌ورز تعالی علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی را می‌خوانیم:
آنا: فعالیت‌های هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی تا چه حد توانسته معاونت علوم انسانی و هنر این دانشگاه و واحدهای زیرمجموعه آن را یاری کند؟
قیوم‌زاده: هیئت‌های اندیشه‌ورز اساساً بازوی علمی، اندیشه‌ای و فکری دانشگاه آزاد اسلامی هستند و در طراحی فعالیت‌های علمی دخالت مستقیم ندارند،؛ اما هیئت اندیشه‌ورز در استانها از جمله استان مرکزی به‌صورت مرتب پیشنهادهای خود را در زمینه‌های مختلف سرفصلی، رشته‌ای، دانشکده‌ای، دانشکده‌های موضوعی، همایشی و پالایش و پیرایش براساس بخشنامه‌های مختلف از جمله بخشنامه مربوط به پیش‌دفاع‌های متمرکز به معاونت علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی ارسال کرده است.
قطعاً دیدگاه هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی در طراحی فعالیت‌های علمی معاونت علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی مؤثر بوده و این نظرات مورد استفاده قرار گرفته است.
چگونگی شکل‌دهی فعالیت‌های هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی
آنا: فکر می‌کنید دیدگاه‌های هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی تا چه اندازه در شکل‌دهی فعالیت‌های هیئت اندیشه‌ورز سایر واحدهای و معاونت علوم انسانی و هنر تأثیر داشته است؟
قیوم‌زاده: بستگی به دیدگاه کارشناسان هیئت‌های اندیشه‌ورز و معاونت علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی دارد؛ اما در سطح کشور به‌عنوان یک هیئت بسیار فعال مطرح بودیم و دیدگاه‌ها و نظرات جمع‌بندی شده اعضای هیئت اندیشه‌ورز به صورت مرتب به معاونت علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی ارسال می‌شد و طبعاً مورد بهره‌برداری هم قرار گرفته است.
هیئت اندیشه‌ورز متشکل از گروه‌ها و مدیران گروه‌های علمی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی است و به‌صورت مداوم هر دو هفته یک بار تشکیل جلسه می‌دهد و مدیر گروه‌های مختلف علمی به‌همراه رؤسای دانشکده‌ها حضور می‌یابند و بعضی وقت‌ها معاونت‌های موضوعی و رئیس دانشکده حضور پیدا می‌کنند.
آنا: هیئت اندیشه‌ورز چقدر در انجام مأموریت‌های اصلی و شناسایی ظرفیت‌های علمی و ارائه پیشنهادهای عملیاتی در راستای تعالی علوم انسانی و هنر موفق بوده است؟
قیوم‌زاده: تا آنجا که مرتبط با وظایف هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی در انجام مأموریت‌های خود کاملاً موفق بوده است؛ چراکه مأموریت اندیشه‌ورزی داشته و کار اجرایی نمی‌کند و اگر ثمره فعالیت اجرایی هیئت اندیشه‌ورز ملموس نیست، ارتباطی با حوزه کاری هیئت اندیشه‌ورز ندارد.
هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی متشکل از ۱۵ عضو اصلی بوده که از گروه‌های مختلف علوم انسانی و شخصیت‌های علمی حتی خارج از دانشگاه در استان مانند رئیس حوزه علمیه، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی در آن حضور دارند، علاوه بر این مدیران گروه‌های علوم انسانی و رؤسای دانشگاه‌ها و برخی معاونت‌ها مانند معاونت آموزشی، فرهنگی و پژوهشی در تصمیم‌گیری‌ها دخیل هستند.
علاوه بر این، هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی دارای کارگروه‌های استانی است به‌عنوان مثال اگر استان مرکزی دارای یک هیئت اندیشه‌ورز بوده، کارگروه، زیرمجموعه و یک هیئت اندیشه‌ورز فرعی هم در ساوه تشکیل داده که واحدهای ساوه، زرندیه و تفرش را پوشش می‌دهد و یک هیئت اندیشه‌ورز فرعی را در خمین تشکیل داده که خمین، محلات، دلیجان و نراق را زیرپوشش دارد؛ بنابراین این هیئت‌های اندیشه‌ورز فرعی هستند که به صورت کامل بخشنامه‌ها و وظایف هیئت اندیشه‌ورز را رصد می‌کنند و پیشنهاد لازم را ارائه می‌کنند.
هیئت‌های اندیشه‌ورز دارای مدیران گروه استانی است، یعنی گروه مدیریت، حقوق، روانشناسی، اقتصاد، هنر و ... دارای یک مدیر استانی هستند که عضو هیئت اندیشه‌ورز است و خود گروهی با اعضای هیئت علمی استان در آن رشته تشکیل داده که با یکدیگر مرتبط بوده و رشته‌ها و سرفصل‌ها را پایش می‌کنند.
هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی متشکل از ۱۵ عضو اصلی بوده که از گروه‌های مختلف علوم انسانی و شخصیت‌های علمی حتی خارج از دانشگاه در استان مانند رئیس حوزه علمیه، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی در آن حضور دارند. به‌عنوان مثال در هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی و رشته‌های مدیریت، روانشناسی، اقتصاد و مدیریت همایش‌ها و کرسی‌های آزاداندیشی برگزار شده و برگزاری این همایش‌ها به دانشکده‌های موضوعی پیشنهاد می‌شود.
ایجاد فضای فرهنگی ـ علمی برای اندیشیدن و حکمی‌سازی
آنا: هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی در چه زمینه‌هایی در مقایسه با سایر واحدها پیشگام بوده است؟
قیوم‌زاده: نخست؛ پیش از اینکه بخشنامه شناسایی نظام موضوعات و مسائل و معضلات استان مرکزی ابلاغ شود، هیئت اندیشه‌ورز استان مرکزی از استانداری، معاونت پیشگیری قوه قضائیه، بهزیستی، کمیته امداد، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی و نیروی انتظامی افرادی را به‌صورت مرتب و مستمر به هیئت اندیشه‌ورز دعوت می‌کرد و مسائل و معضلات در حوزه‌های مختلف مدیریتی، اجتماعی، تربیتی، اخلاقی، حقوقی و فرهنگی را به بحث می‌گذاشت و مسائل و معضلات استان مرکزی را رصد می‌کرد.
رسالت هیئت اندیشه‌ورز فعالیت کار اجرایی نیست و ما اندیشه و اندیشه‌ورزی را منعکس می‌کنیم. فعالیت دوم هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی این بود که در کرسی‌های ترویجی، نقد و مناظره ورود جدی داشت و نخستین استانی بودیم که پیشنهاد حضور هیئت اندیشه‌ورز استان مرکزی را در قالب کرسی‌های ترویجی و آزاداندیشی مطرح کردیم.
سوم اینکه هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی در راستای توانمندسازی استادان و ایجاد فضای فرهنگی ـ علمی برای اندیشیدن و حکمی‌سازی، بومی‌سازی و دینی‌سازی علوم به دنبال برنامه‌ریزی و اندیشه‌ورزی در راستای علم دینی و علوم انسانی اسلامی بود.
در این راستا هیئت اندیشه‌ورز مرتب سخنرانی‌هایی برگزار کرد و افراد و شخصیت‌های کشوری را دعوت کرد که به‌صورت مجازی یا حضوری درباره علم دینی، علوم انسانی دینی و حکمی‌سازی علوم انسانی بحث می‌کردند و افرادی به قم، تهران و مراکزی که با سابقه اسلامی در حوزه علوم انسانی تلاش می‌کردند، می‌روند؛ مانند مرکز الگوی اسلامی ـ ایرانی، مرکز علوم انسانی ـ اسلامی در قم و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و مؤسسه آموزشی امام خمینی(ره) در تهران، حتی اوایل فعالیت هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی با حضور در مؤسسه آموزشی ـ پژوهشی امام خمینی(ره) قم با آیت‌الله مصباح یزدی(ره) دیدار داشتیم.
آنا: با توجه به وظایف محول شده به هیئت در ۸ بند آیین‌نامه ابلاغی چه فعالیت‌هایی (به تفکیک بندها) صورت گرفته و چه موفقیت‌هایی حاصل شده است؟
قیوم‌زاده: هیئت اندیشه‌ورز علاوه بر اینکه به‌صورت مرتب با اعضای اصلی تشکیل می‌شود، اعضای مدعو هم در جلسه حضور می‌یابند و همراه با کارگروه‌ها و گروه‌های تخصصی در زمینه بخشنامه‌های مربوط به مجلات صحبت می‌کنند و مجلات جدیدی را پیشنهاد می‌کنند و در این راستا راه‌اندازی چند مجله هم به نتیجه رسیده است.
بیشتر بخوانید:
نقش هیئت‌های اندیشه‌ورز و کرسی‌های ترویجی در تقویت پژوهش و فناوری
۶ پیشنهاد حجت‌الاسلام خسروپناه برای تحول و تعالی علوم انسانی
وظیفه هیئت‌های اندیشه‌ورز معرفت‌افزایی در جامعه است
هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی در راستای ادغام نشریات پیشنهادهایی داشت و موفق بود. مدیران گروه رشته‌های کاربردی در حوزه مدیریت، مشاوره، روانشناسی و حقوق نیز با سرفصل‌ها و کارگروه‌های مرتبط با اعضای هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی تشکیل جلسه داده و سرپرستانی را در رشته روانشناسی، مشاوره، مدیریت اقتصادی و نارسایی سرفصل‌ها تشکیل دادند و سرفصل‌ها را پالایش کردند و سرفصل‌های جدیدی را پیشنهاد دادند؛ البته ما دانشکده کارآفرینی را پیشنهاد کردیم و برای این دانشکده هم چارت هم نوشته و رشته‌های زیرمجموعه را آماده کردیم و درباره آیین‌نامه‌های آموزشی هیئت اندیشه‌ورز واقعاً موفق بود و پیشنهادهایی در این زمینه ارائه کرد.
همایش «فقر فرهنگی و فرهنگ فقر از دیدگاه نهج‌البلاغه» و همایش بزرگ «حکمت اسلامی و تعالی علوم انسانی» به‌ترتیب ازسوی هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی و معاونت فرهنگی این دانشگاه برگزار شد و دو پنل مهم این همایش توسط هیئت اندیشه‌ورز استان مرکزی شکل گرفت.
طرح آمایش سرزمینی در استان مرکزی هم در دستور کار هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی قرار دارد که با شناخت مسائل استان مرکزی به سامان خواهد رسید.
تعامل هیئت اندیشه‌ورز با مسئولان استان مرکزی
آنا: هیئت اندیشه‌ورز تا چه اندازه در بررسی مسائل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ... استان مرکزی موفق بوده و چه نتایجی حاصل شده است؟
قیوم‌زاده: در بررسی مسائل صددرصد موفق بودیم و مسائل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی استان مرکزی را به‌طور جامع پیگیری کردیم. علاوه بر اینکه در حوزه آموزشی همایش‌هایی مرتبط با مسائل استان مرکزی برگزار کردیم، توسط هیئت‌های اندیشه‌ورز فرعی و مدیران گروه‌ها و اعضای گروه استانی، مدیران کل متعدد در شاخه‌های مختلف فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی از شورای اسلامی شهر، اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی، دادگستری، سازمان بهزیستی، سازمان ملی امور جوانان، کمیته امداد و ... با حضور در هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی مسائل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بررسی شده است.
همایش «فقر فرهنگی و فرهنگ فقر از دیدگاه نهج‌البلاغه» و همایش بزرگ «حکمت اسلامی و تعالی علوم انسانی» به‌ترتیب ازسوی هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی و معاونت فرهنگی این دانشگاه برگزار شد.
توسط برخی از اعضای هیئت اندیشه‌ورز جلساتی در محلات پایین‌دست و مساجد گرفته شده و نتایج آن در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی عیان خواهد شد.پیشگامی هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد استان مرکزی در حل مسائل اجتماعی
آنا: فرآیند اجرایی وظایف هیئت اندیشه‌ورز به چه صورت بوده و آیا مصوباتی از طرف معاونت تأیید و برای اجرا ابلاغ و در واحدهای دانشگاهی عملیاتی شده است؟
قیوم‌زاده: هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی براساس دستورالعمل و آیین‌نامه ابلاغی معاونت علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی مسائل مختلف را در قالب بخشنامه‌ها، سرفصل‌ها، رشته‌ها، دانشکده‌ها، موضوعات همایش، کرسی‌های ترویجی، شناخت نظام مسائل پیگیری می‌کند و در حوزه‌های بومی، حکمی‌سازی علوم، توانمندسازی استادان پیشنهادهای خود را ارائه کرده است. پیشنهادهایی را درباره رشته‌ها، دانشکده‌های موضوعی، کرسی‌های ترویجی و موضوع همایش‌ها نیز به سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی ارسال کرده‌ایم.
استان مرکزی در حوزه شناخت نظام مسائل و معضلات استانی پیشگام بوده است و در این زمینه پیشنهادهایی به سازمان مرکزی ارسال کردیم و مورد موافقت قرار گرفت و واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی ملزم به اجرای آن شدند.
ازسوی دیگر هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی درباره ایجاد یک فضای علمی برای اندیشیدن و رونق‌بخشی به این فضا در کرسی‌های ترویجی و علمی وارد عمل شد و پیشنهاد داد که بعدها سازمان مرکزی این پیشنهاد را به واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی ابلاغ کرد.
علاوه بر این، هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی در زمینه توانمندسازی استادان وارد عمل شد و در زمینه بومی‌سازی علوم و اسلامی‌سازی علوم و علوم انسانی-اسلامی و علم دینی، سخت کار کرد و ابتکار ما این بود که استادان را در قالب اردو خدمت شخصیت‌های بزرگ مانند آیت‌الله جوادی آملی، آیت‌الله مصباح یزدی(ره) و سایر شخصیت‌ها ببریم تا با مباحث مرتبط با حوزه علم دینی آشنا شوند.
آنا: نحوه تعامل و هم‌اندیشی هیئت با مسئولان اجرایی استان و شهرستان‌ها و معاونت‌ها و گروه‌های علمی دانشکده‌ها در حل مسائل و چالش‌ها چگونه بوده است؟
قیوم‌زاده: اساساً مدیران گروه‌های علمی در دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی و حتی برخی شهرستان‌ها در هیئت اندیشه‌ورز تصمیم‌گیر هستند، همچنین گروه‌های هشت‌گانه‌ای را متشکل از مدیر گروه‌های استانی رشته‌های علوم انسانی مانند مدیریت، اقتصاد، هنر، روانشناسی، جامعه‌شناسی، علوم تربیتی، حقوق و مدیر گروه معارف اسلامی تشکیل دادیم؛ بنابراین تعامل با مدیران گروه برای شناخت مسائل و ارائه راهکارهای فرهنگی کاملاً موفق بوده است.
حوزه‌های علمیه و مسئولان استان مرکزی همگام با اعضای هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی در نشست‌های این هیئت شرکت می‌کنند و تعامل علمی بسیار مؤثری وجود دارد. از سوی دیگر اعضای اصلی و مدعو هیئت اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی در راستای رفع معضلات اجتماعی نشست‌هایی را با مسئولان استان مرکزی برگزار کردند و خوشبختانه با مسئولان تعامل اخلاقی ـ عاطفی و علمی صددرصدی داریم.
مسئولان استان کاملاً واقف و آگاه هستند که دانشگاه آزاد اسلامی و هیئت اندیشه‌ورز استان مرکزی توان علمی بالایی دارند؛ بنابراین برای شناخت مسائل و رفع مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی به آنها متوسل می‌شوند.
آنا: و سخن پایانی ...
قیوم‌زاده: امیدواریم تشریح فعالیت‌ها به شناساندن حوزه فعالیتی معاونت علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی استان مرکزی به بخش‌های مختلف جامعه موفق و در راستای تعالی علوم انسانی و بهتر شدن فعالیت‌های هیئت اندیشه‌ورز استانها مؤثر باشد.
انتهای پیام/۴۰۷۸/۴۰۶۲/پ
انتهای پیام/
