نجات جسم و روح از گرما
پیشنهاد هایی برای حفظ سلامت جسم و روان در یکی از گرم‌ترین تابستان های نیم قرن اخیر که مصادف با کم آبی هم شده است.
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، پیش‌بینی های هواشناسی امسال خبرهای خوبی برای مان ندارد: «داغ‌ترین تابستان پیش‌روی همه استان‌های کشور است. الگوهای هواشناسی نشان می‌دهد هوا گرم‌تر می‌شود و ایران نخستین تابستان داغ در نیم‌قرن اخیر را تجربه خواهد کرد. میانگین افزایش دمای بلندمدت ایران تا نیمه دهه ۹۰، سالانه 4/0 درجه بود که امسال این عدد به یک درجه می‌رسد. همشهری».
این گرمای کم‌سابقه همراه با کم‌آبی، شرایط را نگران کننده‌تر می‌کند: «در سال آبی 1399-1400، با کمبود ۵۰درصدی بارش نسبت به سال آبی گذشته مواجه هستیم. در تعداد زیادی از استان‌های مرکز فلات ایران و استان‌های شرقی میزان بارش بسیار کاهش پیدا کرده است و استان‌های خراسان جنوبی، کرمان، جنوب فارس، یزد و بخش هایی از اصفهان و سمنان دچار کمبود شدید بارش هستند. دنیای اقتصاد».
حتی اگر این پیش‌بینی‌ها به گوش‌مان نرسیده باشد، از کولری که از اردیبهشت ماه روشن شد و اعصابی که با هربار بیرون رفتن از خانه خط‌خطی می‌شود، می‌دانیم که امسال خورشید شمشیر را از رو بسته است. عده‌ای هم که مثل هر سال وظیفه خطیر تخم‌مرغ شکستن روی کاپوت ماشین و کف حیاط را برعهده گرفته‌اند تا نشان بدهند که گرما در منطقه محل زندگی‌شان بدجوری می‌تازاند ولی از قرار معلوم امسال شرایط در همه کشور یکسان است. حالا که می‌دانیم تابستان سختی در پیش داریم و کولر روشن کردن و فیلم گرفتن از تخم‌مرغ نیمرو کردن هم جواب نمی‌دهد، چه کنیم؟ یک متخصص تغذیه و یک روان شناس به این سوال پاسخ می‌دهند.
یک متخصص تغذیه به رایج ترین سوالات تغذیه‌ای و سبک زندگی درباره راه‌های پیشگیری از گرمازدگی پاسخ می‌دهد
توصیه های پزشکی برای سالم ماندن در تابستان
دکتر شهاب اولیایی | متخصص تغذیه و عضو گروه رژیم شناسان انجمن تغذیه ایران
گرمازدگی یک موقعیت غیرعادی و بحرانی برای بدن است. حالتی است که سیستم تنظیم کننده دمای بدن به دلایل گوناگون دچار اختلال یا از کارافتادگی می‌شود؛ مثلا به این دلیل که طولانی مدت درمعرض هوای گرم بوده‌ایم، مدت زمان زیادی در هوای گرم ورزش کرده‌ایم، دچار تب شده‌ایم یا آب کمی مصرف کرده‌ایم. وقتی این حالت رخ می‌دهد، بدن ما دیگر نمی‌تواند گرمای زیاد خودش را دفع کند و این افزایش دما در نهایت می‌تواند باعث آسیب به اندام‌های مختلف بشود. علایمی که نشان می‌دهد فرد دچار گرمازدگی شده، شامل این موارد است: پوست داغ و خشک، عرق نکردن ، نبض سریع و ضعیف، تنفس کوتاه، افزایش دمای بدن، اسپاسم یا گرفتگی عضلات و گشادی مردمک چشم. این‌ها علایم شایع گرمازدگی هستند اما در موارد دیگر، نشانه‌هایی مثل هذیان‌گویی، استفراغ، تهوع، بی‌حسی و سرگیجه هم دیده می شود. در شرایط گرمازدگی باید تا حد امکان دمای بدن فرد را کم کنیم؛ برای مثال با دستمال آغشته به آب سرد، بدن او را خنک کنیم. پاهایش کمی بالاتر از سطح بدن قرار بگیرند تا خون به مغز برسد. اگر فرد بیهوش است، تا رسیدن اورژانس صبور باشیم و اگر هوشیار است، تشویقش کنیم که آب بنوشد. حالا برای آن که از این وضعیت پیشگیری کنیم، چه کارهایی می‌توانیم انجام بدهیم؟
چه نوشیدنی هایی بنوشیم؟
بهترین نوشیدنی، آب است و باید حواس‌مان باشد که به اندازه کافی آب بنوشیم. وقتی بدن ما هیدراته [به معنی آب رسانی کافی به سلول‌های بدن] باشد، کمتر دچار گرمازدگی می‌شویم. مقدار آب مورد نیاز برای بدن 30 تا 35 میلی‌لیتر به ازای وزن هر فرد است. خب در شرایط گرما، مقدار تعریق به این میزان اضافه می‌شود. یکی از نوشیدنی های خیلی خوب در فصل تابستان شربت خاکشیر است. دانه‌های خاکشیر با جذب آب در خود، آب را در بدن ما نگه می‌دارند. همچنین شربت چهارتخم برای رفع تشنگی و پیشگیری از گرمازدگی بسیار مفید است. آب زرشک هم از دیرباز از نوشیدنی های مخصوص تابستان بوده است که به دلیل طبع سردش، می‌تواند از گرمازدگی پیشگیری کند. شربت آب لیمو، شربت به‌لیمو، آب طالبی خنک، شربت سکنجبین و شربت گلاب از دیگر نوشیدنی‌هایی است که در این فصل توصیه می‌شود.
کدام خوردنی‌ها در فصل تابستان توصیه می‌شوند؟
خیار، کاهو، اسفناج و نعناع ازجمله سبزیجات خنک هستند، میزان آب خیلی خوبی دارند و کمک می‌کنند که آب رسانی کافی به بدن انجام شود. توت‌فرنگی، لیموترش، هندوانه و طالبی هم از میوه‌های مفید در تابستان هستند. یکی از گزینه‌های غذایی خیلی خوب در ایام تابستان آب دوغ خیار است که از دیرباز پای ثابت سفره‌های ماست. این غذا به خوبی به بدن آب می‌رساند، رفع گرمازدگی می‌کند و خوراکی ملایم، آرام‌بخش و خواب‌آور است.
در روزهای گرم چه غذاهایی نخوریم؟
یک سری غذاها هستند که می‌توانند گرمازدگی را تشدید کنند؛ مثل
فست فودها، غذاهای خیلی چرب، سالادهای پُرسس، غذاهای خیلی شیرین، سنگین و پرکالری. حالا که بحث شیرینی و نخوردنی‌ها شد، این نکته را باید اضافه کنم که یادتان باشد به افراد گرمازده نباید شربت های شیرین بدهید. نوشیدنی مناسب برای افراد گرمازده باید خیلی ملایم باشد، چون در این موارد بیشتر میزان آب اهمیت دارد. دوغ ترش هم برای گرمازدگی مناسب است.
آب و یخ برای کبد ضرر دارد؟
استفاده از یخ در آب تنها برای عده‌ای مشکل ساز است؛ کسانی که سینوزیت یا میگرن دارند و افراد مبتلا به بیماری های گوارشی مثل «آشالازی» که نوعی بیماری مری است. اگر دچار این بیماری‌ها نیستید، نوشیدن آب یخ منعی برای شما ندارد ولی یادتان باشد که از یخ زیاد استفاده نکنید. انداختن یک قطعه یخ در یک لیوان پر نوشیدنی، مشکلی برای شما ایجاد نمی‌کند و دمای بدن را هم کاهش می‌دهد. شاید شنیده باشید که بعضی‌ها می‌گویند نوشیدن آب یخ باعث کبد چرب می‌شود اما این مسئله ازنظر علمی مورد تأیید نیست.
دوش آب سرد بگیریم یا نه؟
دوش آب سرد برای افرادی که مشکلات قلبی- عروقی دارند، به بیماری‌های خاص مبتلا یا دچار ضعف هستند، مشکل‌زاست چون شوک ایجاد می‌کند. اگر دچار این بیماری‌ها نیستید و دوست دارید با دوش آب سرد بدن‌تان را خنک کنید، بهتر است آب را کم‌کم سرد کنید و به طور ناگهانی زیر آب سرد نروید.
کی ورزش کنیم؟
بهترین زمان برای ورزش صبح اول وقت است؛ حوالی ساعت 5 تا 7 که هنوز آفتاب خیلی پهن نشده است. گزینه مناسب بعدی برای ورزش در تابستان هنگام عصر است، بعد از غروب آفتاب که هوا رو به خنکی می‌رود. ظهر و عصر وقتی هنوز آفتاب هست، زمان مناسبی برای ورزش نیست چون احتمال گرمازدگی را به شدت بالا می‌برد.
با کولر چه کنیم که اگر خاموش باشد، گرما را نمی‌توانیم تحمل کنیم و وقتی روشن است، بدن درد می‌شویم؟
درباره استفاده از کولر لازم است بدانید که درمعرض باد خنک قرار گرفتن مضر است چون می‌تواند باعث التهاب و اسپاسم عضلات شود. بهترین حالت دمای اتاق، 25درجه سانتی‌گراد است. باد مستقیم و شدید کولر، چه در ماشین و چه در اتاق، ممکن است باعث تحریک سینوس‌ها شود.
یک روان شناس، راهکارهای کاربردی و ساده‌ای برای آسان‌تر گذراندن روزهای گرم و پراسترس تابستان پیشنهاد می‌کند
این روزها باید دنبال سازگاری باشیم نه پیشرفت
دکترشرمین روبن زاده | دانش آموخته روان شناسی از تربیت مدرس
در ابتدا می‌خواهم درباره دو مفهوم «انطباق» و «رضایتمندی» صحبت کنم. انطباق یعنی وقتی در شرایط سختی قرار داریم و با آن شرایط خودمان را سازگار می‌کنیم. ما در این وضعیت شاد و خوشحال نیستیم، فقط سعی می‌کنیم خودمان را با شرایط مشکل سازگار کنیم؛ اما رضایتمندی به معنی احساس خرسندی کلی ما از زندگی است. در وضعیت فعلی که به دلایل مختلف اقتصادی، گرمای بی‌سابقه هوا و شیوع بیماری کرونا روزهای سختی را می‌گذرانیم، باید دنبال انطباق باشیم نه رضایتمندی. چون همه ما با واقعیت بیرونی ارتباط داریم و نمی‌توانیم آن را نادیده بگیریم. پس باید راهکارهایی را پیدا کنیم که چندان اذیت نشویم.
یکی از راهکارها این است که امکانات مان را بسنجیم و براساس آن‌ها برای ایجاد تغییرات کوچک اقدام کنیم. برای مثال آیا می‌توانیم یک استخر بادی کوچک برای بچه‌ها بگیریم که در خانه بتوانند شنا و آب‌بازی کنند؟ آیا می‌توانیم یک سری بازی فکری بخریم و در خانه با هم وقت بگذرانیم؟ با توجه به شرایط اقتصادی چه کارهایی می‌توانیم در خانه انجام بدهیم که وضعیت را تغییر بدهد؟ برخی از ما پیش از این وضعیت اقتصادی بهتری داشتیم و ممکن است درنتیجه آن برخورداری از بعضی تجربه‌های ساده و مفید غفلت کرده باشیم. حالا می‌توانیم آن تجربه‌ها را پیدا کنیم که حتی می‌توانند چیزهای ساده‌ای مثل بازی‌های بی‌نیاز از وسیله مانند ماز و دوز باشد.
خوب است که در غیاب تفریحات سابق، یک سری فعالیت مشترک را به صورت برنامه ثابت دربیاوریم. مثلا یک سریال مناسب برای همه اعضای خانواده پیدا و برایش زمان مشخص کنیم که هفته‌ای یک شب آن را ببینیم. قبلا که به سینما دسترسی داشتیم، انجام تشریفات قبل از شروع فیلم به اندازه خود آن فیلم برای‌مان لذت‌بخش بود؛ چیزهایی مثل خریدن خوراکی و تنقلات. حالا می‌توانیم شب‌های دیدن سریال را با این تشریفات همراه کنیم.
در این روزهای بی‌حوصلگی، ممکن است کارهای مان را به تعویق بیندازیم که همین مسئله باعث استرس می‌شود. برای حل مشکل ابتدا لازم است دلیل این پشت‌گوش انداختن را پیدا کنیم. ما گاهی به این دلیل کارها را به تعویق می‌اندازیم که از نتیجه‌شان می‌ترسیم. در این صورت بهترین راه، مواجهه با این موضوع است که نتیجه مثبت و منفی کارها را در نظر نگیریم. همه ما گاهی در زندگی دنبال پیشرفت هستیم اما همیشه مسئله ما پیشرفت نیست؛ گاهی بهترینِ خودمان بودن کافی است. در روزهای دشوار، بهترین خود بودن، اساسیترین کاری است که می‌توانیم انجام بدهیم.
وقتی شرایط دشوار می‌شود، حال ناخوب اطرافیان می‌تواند اوضاع را سخت‌تر و پیچیده‌تر کند. دو مورد از رایج ترین مشکلاتی را که این روزها ممکن است در اطرافیان تشخیص بدهیم، توضیح می‌دهم. یکی از مشکلاتی که این روزها زیاد دیده می‌شود، وسواس است. نظافت و رعایت کردن پروتکل‌های بهداشتی شامل ماسک زدن و حفظ فاصله فیزیکی لازم است اما اگر تعداد و شدت رفتارهای نظافتی دوروبری های‌تان (شامل چک کردن و تمیزی) افزایش یافته است، نیاز به مداخله مستقیم است و حتما باید از یک متخصص کمک بگیرید. افسردگی، مشکل دیگری است که شاید عزیزان‌تان را این روزها دچار کرده باشد. شناختن نشانه‌های افسردگی به شما کمک می‌کند به موقع از یک متخصص کمک بگیرید. این نشانه‌ها شامل خلق بیش از اندازه پایین، کم غذاخوردن یا پرخوری، زیاد خوابیدن یا کم‌خوابی، افزایش یا کاهش میل جنسی و حوصله نداشتن برای انجام کارهاست. در هر دو صورت باید به متخصص مراجعه کنید.
در صورت مشاهده علایمی که بالاتر گفتیم یا هر نوع علایم دیگری که رفتار شما یا اطرافیان‌تان را از قبل متفاوت کرده است، باید حتما به روان‌شناس مراجعه کنید. این روزها خوشبختانه رواج مشاوره‌های آنلاین، کار را راحت کرده است.
این روزها اگر باید مراقب یک فرد مبتلا به کرونا یا هر بیمار دیگری باشید، به‌دلیل فشار ناشی از مراقبت، زیادی در خانه ماندن و گرما ممکن است بی‌حوصله شوید. درصورت امکان بهتر است مراقبت از عزیزتان را شیفت بندی کنید. نگهداری از بیمار، فقط محدود به مسائل جسمی نمی‌شود، شما باید از نظر روانی انرژی داشته باشید که بتوانید به او روحیه بدهید. بنابراین پیشنهاد می‌کنم برنامه‌های تفریحی، هرچند کوتاه برای خودتان درنظر بگیرید. ما به دلیل گرفتاری های فراوان گاهی حتی فراموش می‌کنیم یک فنجان قهوه یا یک لیوان چای دارچین چقدر می‌تواند به آرامش‌مان کمک کند. با فعالیت های ساده‌ای مثل یک گپ دوستانه تلفنی، برقراری تماس تصویری و دیدن فیلم مورد علاقه‌تان به خودتان کمک کنید. تکرار می‌کنم که این روزها باید به فکر انطباق و سازگاری باشیم، نه پیشرفت.
توصیه های تکمیلی برای شاگرد زرنگ‌ها
اگر تا این قسمت مطلب همراه ما آمده‌اید، معلوم می‌شود از آن شاگرد زرنگ‌هایی بودید یا هستید که پانویس‌ها و قسمت‌های «برای مطالعه» را هم می‌خوانند. درست است که از این بخش، سوال نمی‌آید و شاید خودتان مطالبش را فوت آب باشید ولی خواندنش خالی از لطف هم نیست. سه مورد از توصیه های متخصصان پرونده را با توضیح مختصری تکمیل کرده‌ایم که امیدواریم مفید باشد.
شربت سکنجبین
یک قابلمه آب را روی حرارت بگذارید و شکر (یا عسل) را کم‌کم به آن اضافه کنید. مایع را هم بزنید تا کاملا حل شود. چند ثانیه‌ای شعله گاز را زیاد کنید تا آب، جوش بیاید. بعد شعله را کم کنید و به مایع اجازه بدهید کمی خودش را بگیرد. حالا نعناع های تازه‌ای را که قبلا شسته و آبش را گرفته‌اید، داخل قابلمه بگذارید تا عصاره‌اش خارج شود و شربت را طعم‌دار کند. کمی سرکه انگور اضافه کنید و وقتی شربت به اندازه کافی غلیظ شد، آن را صاف کنید. بعد از خنک شدن شربت، آن را داخل ظرف دردار بریزید و بگذارید در یخچال که خنک شود. هر وقت هوس یک نوشیدنی خوشمزه کردید، مقداری از سکنجبین را در یک لیوان آب بریزید و نوش جان کنید.
شربت گلاب
مقداری آب، شکر و گلاب داخل یک قابلمه بریزید و روی گاز بگذارید. بعد از این که مایع شروع به جوشیدن کرد، شعله را کم کنید تا شربت آرام آرام قوام بیاید. بعد قابلمه را از روی حرارت بردارید و کمی زعفران دم کرده به آن اضافه کنید. پس از خنک شدن شربت در دمای محیط، چند ساعتی در یخچال بگذارید. هنگام مصرف، شربت را با آب به میزان دلخواه مخلوط کنید.
بازی های بی‌وسیله
بازی های بی نیاز از وسیله به تعداد آدم‌های خلاق روی زمین، متنوع هستند. پیشنهادهای ما صرفا برای راه‌اندازی خلاقیت شماست، خودتان می‌توانید بازی‌های جذاب دیگری بسازید. برای بازی «نقاشی پشتی»، به تعداد اعضای خانواده کاغذ و خودکار نیاز دارید. همگی در یک صف بایستید. هر کس باید یک کاغذ روی پشت نفر جلویی بگذارد و شروع کند به نقاشی. نفر جلویی، براساس حرکت خودکار روی پشتش باید تشخیص بدهد که چه چیزی روی کاغذ کشیده شده است و همان را روی کاغذ نفر بعدی پیاده کند.
نتیجه، به طرز مسخره‌ای بامزه از آب درمی‌آید. بازی «وارونگی» برخلاف اسم جدی‌اش، قرار است لحظه‌های مفرحی برای شما بسازد. یک نفر به عنوان طراح بازی، باید چند مورد قابل وارونه شدن روی کاغذ بنویسد. کاغذها را تا بزنید و هرکس قرعه خودش را اجرا کند. موارد قابل وارونه شدن هر چیزی می‌تواند باشد، مثلا؛ «ماه‌های سال رو از آخر به اول بگو»، «این سه تا کلمه رو برعکس بخون»، «از 650 تا 420، پنج تا پنج تابشمار بیا پایین». این بازی برای تمرین دقت و تمرکز بچه‌ها هم مفید است.
منبع: روزنامه خراسان
انتهای پیام/
انتهای پیام/
