سهم کاندیداتوری زنان در ادوار مختلف انتخابات مجلس + جدول/ دوره دهم، رکورددار مشارکت سیاسی زنان

مهرو ماهر،گروه اجتماعی-یکی از شاخصه‌های عدالت اجتماعی و دموکراسی حضور زنان در مجلس شورای اسلامی است. زنان به عنوان نیمی از جمعیت کشور باید فرصت و امکانی برای انتخاب و تصمیم گیری موضوعات برای خود را داشته باشند. بر اساس اعلام وزارت کشور، در انتخابات نهم مجلس شورای اسلامی در سال 1390 تعداد 249 زن نامزد انتخابات شدند که از این تعداد تنها 9 زن به مجلس راه ‌یافتند و بررسی‌ها نشان می‌دهد در دوره هفتم انتخابات مجلس در سال 1382، ‌تعداد 828 زن نامزد انتخابات شدند که از میان آنان 12 زن به مجلس راه یافتند، بنابراین در میان 9 دوره انتخابات گذشته مجلس، دوره هفتم زنان بیشتری را در خود جای داد.

البته نباید از نظر دور داشت که حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران در پنجمین روز نام‌نویسی داوطلبان انتخابات مجلس شورای اسلامی، بر «حضور بانوان» در انتخابات تاکید کرد و گفت که این موضوع «برای افکار عمومی جهان نیز بسیار مهم است» و «در انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان همه آن‌هایی که صالح هستند باید حضور یابند و این ترکیب برای ما اهمیت دارد و فرقی نمی‌کند نماینده مجلس آقا یا خانم باشد».

همچنین شهیندخت مولاوردی معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده گفت: «حدود 11 درصد ثبت نام کنندگان نامزدهای انتخاباتی در مجلس شورای اسلامی را زنان تشکیل می دهند و برای ما حضور زنان جهت ثبت نام مهم بود که امیدواریم در مرحله بعدی زنان در مجلس شورای اسلامی حضور جدی یابند».

تصمیم گیری مردان برای زنان با عدالت اجتماعی و دموکراسی تضاد دارد

بر همین اساس کبری روشنفکر، دبیر کارگروه مدیریت و مشارکت اجتماعی، سیاسی معاونت زنان ریاست جمهوری به خبرنگار آنا گفت: با توجه به توصیه‌ و تاکیدات بزرگان،‌ علما، قانونگذاران و مسئولان کشور، حضور زنان در این دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی نسبت به دوره‌های قبل بسیار چشمگیر بود. البته هنوز هم در حد مطلوب نیست اما به هر حال استقبال زنان در این دوره بیش از گذشته بوده است.

وی افزود: در گذشته مطرح می‌شد که حضور نداشتن زنان در انتخابات مجلس شورای اسلامی ناشی از قوانین کشور است در حالی که مشخص شد بر اساس قوانین کشور حضور زنان در مجلس خبرگان نیز هیچ منع قانونی ندارد لذا کسانی که تصور می‌کردند شاید برای حضور در مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری،‌ منع و مشکل قانونی وجود داشته باشد پس از شفاف سازی قوانین نسبت به ثبت نام در انتخابات مجلس اقدام کردند.

عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس گفت: امروزه زنان در حوزه‌های علمی و اجتماعی و همچنین در مسایل آموزش عالی موفقیت‌های بسیاری کسب کرده‌اند و توانمندی ها و ظرفیت خود را در عرصه علمی به خوبی در مجامع داخلی و خارجی نشان داده‌اند که این یک نکته بسیار قابل توجه و مثبت است.

روشنفکر یادآور شد: موانعی از قبیل دلایل فردی و خانوادگی، پشتیبانی نکردن خانواده و بد اخلاقی‌های سیاسی نسبت به مدیریت زنان باعث می شود که زنان کمتر برای کاندیداتوری در انتخابات از خود تمایل نشان دهند و همچنین تمایل جامعه نسبت به انتخاب نامزدهای زن از عوامل پایین بودن میزان موفقیت و انتخاب زنان در جامعه است.

وی افزود: حضور حداکثری زنان در مجلس شورای اسلامی بسیار موثر است و حتی اگر زنان حضور حداقلی و اثرگذار داشته باشند اثرات بسیار مثبتی برای جامعه زنان در پی خواهد داشت و ما انتظار داریم حضور زنان در مجلس دهم موثر و فعال باشد زیرا تصمیم گیری برای زنان کشور بدون حضور خود زنان خطاست و بدون حضور زنان در مجلس، ابعاد تصمیم گیری به طور کامل در نظر گرفته نمی شود و خود بانوان حداقل بهتر می‌توانند برای مسایل مربوط به خود تصمیم گیرند.

روشنفکر تصریح کرد: برخی از قوانین کشور باید اصلاح و بازنگری شود زیرا وقتی رویکرد ما این باشد که بخشی از جامعه می توانند برای همه مردم تصمیم بگیرند با عدالت اجتماعی و رویکرد دموکراسی مخالفت دارد. امیدواریم روزی این مطالبات محقق شود و ما مدعی عدالت اجتماعی در کشور شویم.

وی افزود: با یک بررسی کلی بر روی وضعیت مجالس کشورهای عربی مشخص شد که استقبال و برنامه ریزی برای حضور زنان در مجالس عرب بسیار موفق ‌تر از ایران صورت گرفته است و به نظر می رسد که جهان عرب موفق تر از ایران بوده است.

زنان داوطلب مستقل به احزاب سیاسی بپیوندند

در ادامه این بحث، ژاله فرامرزیان مدیرکل دفتر تشکیلات و بهبود روش‌های وزارت کشور به خبرنگار آنا گفت: مجموعه اقدامات و تبلیغات صورت گرفته در این دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان باعث شد جمعیت بیشتری از زنان در این دوره حضور داشته و ثبت نام کنند، برهمین اساس افزایش قابل توجهی در درصد ثبت نام کنندگان این دوره شاهد بودیم.

وی افزود: بر اساس آمار در سنوات گذشته، منتخبان، ضریب درصدی از شرکت کننده‌ها بوده‌اند و ما امیدواریم که شورای نگهبان و مراجع نظارتی و اجرایی در هموار کردن و تکامل این مسیر کمک و زنان بیشتری را تایید صلاحیت کنند تا ما بتوانیم در یک ضریب بیشتر تعداد داوطلبان تایید شده را در صحنه انتخابات شاهد باشیم. قطعا اگر این تعداد زنان ضریب قابل توجهی را به خود اختصاص دهند این امکان وجود دارد که ما به مشارکت 30 درصدی نزدیک شویم.

فرامرزیان گفت: البته مکانیزم هایی وجود دارد که گروه ها و احزاب فعال در حوزه انتخابات اقداماتی را انجام دهند که یکی از عواملی است که می‌تواند این فرصت را برای بانوان در این دوره فراهم کند که زنان 30 درصد از کرسی ‌های مجلس را به خود اختصاص دهند. امیدواریم با این رویکرد و با این نگاه توسعه یافته، مجلس آینده تشکیل شود که هم به لحاظ جمعیتی، تفکری و جنسیتی مناسب نظام جمهوری اسلامی ایران است.

مدیرکل دفتر تشکیلات و بهبود روش‌های وزارت کشور تصریح کرد: البته اقداماتی برای تحقق این امر از سوی جبهه‌های تفکری و گروه ها و احزاب صورت می‌گیرد. همچنین بخشی از زنان ثبت نام کننده در این دوره انتخابات مجلس دارای رویکرد و موقعیت حزبی هستند اما برخی دیگر از زنان به صورت مستقل و بدون وابستگی به حزب خاص در این انتخابات ثبت نام کردند بر همین اساس زنانی که با گرایش حزبی ثبت نام کردند احزاب با در نظر گرفتن تبعیض مثبت می توانند این ظرفیت را برای زنان قائل شوند که زنان جزو نفرات منتخب احزاب و گروه‌های فکری باشند.

وی افزود:‌ همچنین زنانی که به صورت مستقل در این دوره انتخابات ثبت نام کردند در صورتی که اهداف، برنامه‌ها و تفکرات خود را به حزب خاصی نزدیک می‌دانند می‌توانند از این ظرفیت استفاده کنند، البته منوط به اینکه احزاب و گروه‌ها نیز گذشت داشته باشند و از ظرفیت این زنان مستقل استفاده کنند. بر همین اساس تصور می‌کنم در این دوره از انتخابات مجلس بتوانیم یک حرکت متفاوتی را برای حضور زنان در مجلس شاهد باشیم. واقعیت این است که اگر زنان بخواهند این مسیر را ادامه دهند باید در تشکیلات حزبی ورود قطعی، فعال و اثرگذار داشته باشند.

سهم کاندیداتوری زنان در دوره دهم انتخابات مجلس/ تهران رکوردار ثبت نام زنان در انتخابات مجلس

همچنین در میان داوطلبان انتخابات مجلس دهم حضور زنان از استان‌های مختلف به چشم می‌خورد به طوری که از استان تهران 466 زن، از استان اصفهان 119 و از استان خراسان رضوی 108 زن در این دوره ثبت نام کرده‌اند.

بر اساس این گزارش در استان آذربایجان شرقی ۶۱ نفر از داوطلبان ثبت‌نام کننده در انتخابات مجلس شورای اسلامی زن هستند، همچنین تاکنون ۲۷ داوطلب زن از حوزه انتخابیه کرج، فردیس، اشتهارد و آسارا برای شرکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی ثبت‌نام کرده‌اند.

در استان بوشهر نیز 12 تن کاندیداهای انتخابات بانوان هستند. همین‌طور تاکنون ۵۰ زن برای حضور در دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه شیراز نام‌نویسی کردند.

در استان کرمان از مجموع داوطلبان ۳۰ نفر خانم هستند و به گفته مدیرکل سیاسی و انتخابات استانداری مازندران ۲۵ زن برای حوزه‌های انتخابیه دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در این استان ثبت‌نام کرده‌اند. همچنین استان کهکیلویه و بویر احمد با سه زن در این دوره انتخابات شرکت کرده است که از این میان استان تهران بالاترین و استان کهکیلویه و بویر احمد کمترین تعداد ثبت نام کننده زن را به خود اختصاص داده است.