خطای شناختی ناشی از هیجان، در انتخاب رئیس‌جمهور هم رخ می‌دهد/ نامزدها روی فهم مردم ایران حساب باز کنند

به گزارش خبرنگار حوزه رادیو و تلویزیون گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، طاهر عطاران در برنامه تلویزیونی «سلام تهران» که 20 خرداد از شبکه پنج سیما پخش شد، با بیان اینکه قضاوت بدون شناخت درست از چیزی موج خطای شناختی می‌شود، گفت: قضاوت همه‌چیز به‌خصوص افراد، بدون شناخت از آن‌ها خلاف نظام طبیعت است. وقتی چیزی را نمی‌شناسیم، ارزشش را از بین می‌بریم. به‌طور مثال وقتی بیرانوند را نمی‌شناسیم، او را رفتگر می‌کنیم. این اتفاق ایجاد خطای شناختی می‌کند.

این پژوهشگر اجتماعی در میز روانشناسی برنامه «سلام تهران» ضمن برشمردن انواع الگوی خطای شناختی، بیان داشت: سه الگوی خطای شناختی ممکن است داشته باشیم. ناتوانی‌های شناختی، سوگیری‌های شناختی و یا خطاهای شناختی. برعکس موضوعی که در ابتدا گفتم هم ممکن است رخ دهد؛ بدین معنا که برای یک چیز بی‌ارزش، ارزشی عجیب و غریب ایجاد کنیم. مثال می‌زنم. هیچ‌کس حاضر نیست یک گوساله را به عنوان رئیس جمهور انتخاب کند؛ اما در کمال تعجب چنین اتفاقی در طول تاریخ افتاده.

وی چنین ادامه داد: زمانی که حضرت موسی(ع) برای30 روز به کوه طور می‌رود تا الواح مقدس تورات را بیاورد. این 30 رو به 40 روز تبدیل می‌شود. شخصی به نام سامری در این ایام پیدا می‌شود و کاری با بنی اسرائیل می‌کند که گوساله را نه به عنوان رئیس جمهور بلکه به عنوان خدا بشناسند و بپرستند. ممکن است بگوییم که آن‌ها مربوط به دورانی در گذشته بودند و ناتوانی‌ها یا سوگیری‌های شناختی داشتند. اما چنین اتفاقاتی امروزه هم می‌افتد. وقتی انتخاب‌های ما برمبنای شناخت نباشد، هیجانات برما غلبه می‌کند. حجم قابل توجهی از انتخاب‌های ما برپایه هیجان شکل می‌گیرد. اگر این هیجانات کنترل نشود ممکن است ما را به دردسر بی‌اندازد.

این پژوهشگر اجتماعی با اشاره به اینکه انتخاب ترامپ بر اثر غلبه هیجانات بر مردم آمریکا صورت گرفت، خاطرنشان کرد: مردم آمریکا تحت تأثیر موج‌های هیجانی ترامپ را که فردی قمارباز است با حدود 7/72 میلیون رأی به ریاست‌جمهوری خود برمی‌گزینند. مکرون هر سه ماه حدود 36 هزار یورو در حدود 900 میلیون تومان هزینه گریم خود می‌کند. قبل از مکرون هم این اتفاق افتاده. پس شاهد این هستیم که امروزه هم افرادی علاوه بر یک سری خطاهای عجیب و غریب، توسط مردم به‌عنوان رئیس‌ جمهور پذیرفته می‌شوند. این اتفاق زمانی‌ می‌افتد که هیجان بر شناخت غلبه می‌کند. خیلی افراد از همین غلبه هیجان بر شناخت در کسب و کار هم استفاده می‌کنند. می‌گویند که اگر در 10 ثانیه اول مشتری را جذب کنی، جنبه‌های شناختی او تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

عطاران با بیان فهم شناختی بالای مردم ایران، گفت: ملت ما به لحاظ شناختی در انتخاب‌هایشان در تمام زمینه‌ها بسیار فهیم هستند. اما بسیار باید حواس‌مان به جریان‌های هیجانی باشد. در بحث انتخابات ریاست جمهوری پیش رو، اگر برهیجانات خود غلبه نکنیم و به شناخت درست نرسیم؛ ممکن است بلایی که سر بنی‌اسرائیل آمد، سر ملت ما هم بیاید.

این پژوهشگر اجتماعی در پایان با اشاره به اینکه در هیجانات می‌توان شخصیت واقعی نامزدهای انتخاباتی را شناخت، یادآور شد: من به نامزدهای انتخاباتی توصیه‌ می‌کنم که روی فهم مردم خیلی حساب باز کنند. ملت ما شناخت بالایی دارند. پس نامزدها سعی نکنند از ابزارهای سامری مثل بداخلاقی و وعده‌های پیش پا افتاده برای فریب مردم استفاده کنند و حواس‌شان باشد که دست به خودتخریبی بزنند. بعضی از بداخلاقی‌های اتفاق‌ افتاده از سوی یک‌سری از نامزدها را ما حتی برای یک فرد عادی نمی‌پسندیم چه رسد به یک رجل سیاسی. این افراد در بحث‌های انتخاباتی این روزها، در معرض امتحان هستند و به خوبی در موج‌های هیجانی شخصیت خود را نشان می‌دهند. امام علی علیه‌السلام می‌فرمایند وقتی هیجان بر فرد غلبه می‌کند، تازه خود را نشان می‌دهد.

انتهای پیام/4104/