نزدیک ترین راه مبارزه با فساد

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، مدت‌هاست کشور ما با مفهوم فساد در امور و حوزه‌های گوناگون دست‌و‌پنجه نرم می‌کند؛ یکی از مهم‌ترین آن ها فساد مالی و اقتصادی است که امروز نه تنها اعتماد مردم را نشانه گرفته بلکه مثل موریانه‌ای به جان اقتصاد کشور هم افتاده است که دیدن دادگاه های مفسدان بزرگ اقتصادی نشان از تلاش بی وقفه قوه قضاییه برای مقابله با فساد دارد. با این حال به گفته کارشناسان از راه های  پیشگیری از فساد، شفافیت با استفاده از دولت الکترونیک و وضع قوانین موثر است که می تواند سد راه فساد شود. برای این که نقش دولت الکترونیک را بهتر توضیح دهیم بد نیست بدانید، دولت الکترونیک می تواند کاری کند که فضای مدیریت کشور شبیه به اتاقی شیشه ای شود که عملکردها را برای همگان نشان می دهد به همین دلیل در این فضا چاره ای جز صداقت و درستی وجود ندارد. پس هر چه به سمت دولت الکترونیک پیش برویم هر نوع پنهان‌کاری و عملکرد در سایه را غیرممکن و دشوار می کنیم که همین دشواری قطعا باعث کاهش فساد خواهد شد. جدا از آن چه درباره نقش دولت الکترونیک در شفاف‌سازی و مبارزه با فساد نوشته ایم از تلاش دستگاه های مختلف و قوانین وضع شده موثر که به کمک شفافیت آمده اند هم یاد کرده ایم.

 نقش دولت الکترونیک در مقابله با فساد

دلیل عمده تأکید بر راه‌اندازی دولت الکترونیک تسریع در خدمات‌رسانی به مردم، کاهش هزینه‌ها و جلوگیری از دخالت افراد در سیستم اداری و تخلف و فساد است. هر جایی که فساد وجود دارد نشان می‌دهد که افراد بیشتری در روند انجام کارها با امضاهای طلایی دست دارند بنابراین در برنامه توسعه پنجم و ششم به راه‌اندازی دولت الکترونیک تأکید شده است. وقتی دستگاه‌های اجرایی به دولت الکترونیک و مرکز ملی تبادل داده‌ها که بر بستر شبکه ملی اطلاعات شکل گرفته است، متصل شوند نقش افراد در روند انجام کارها و امضاهای طلایی کاهش یافته و در پی آن فساد مالی و اداری چه در درون و بیرون دستگاه‌ها نیز روند نزولی به خود می‌گیرد. بسیار واضح است که اتصال دستگاه‌ها به دولت الکترونیک باعث شفافیت و مانع فساد می‌شود. البته دولت الکترونیک هم از انجام سلیقه ای امور و هم از مدیریت های جزیره ای در ادارات جلوگیری می کند.

سامانه های فعال شده با هدف مقابله با فساد

همان طور که گفتیم یکی از راه های مقابله با فساد استفاده از دولت الکترونیک است که با حذف امضاهای طلایی می تواند هم در تسریع امور کمک کند و هم از فساد جلوگیری کند در ادامه به چند نمونه از سامانه هایی که برای کمک به کم شدن فساد راه اندازی شده اند اشاره می کنیم.

سامانه شفافیت مجتمع ویژه جرایم اقتصادی:

در این سامانه در کنار معرفی مجتمع رسیدگی به جرایم اقتصادی، مستندات، دستورالعمل، احکام و محکومیت های مالی اشخاص هم وجود دارد. به گفته قاضی مسعودی بخشی از این سایت لینک اطلاعاتی است که از دستگاه‌های مختلف از جمله گمرک و اداره مالیات باید دریافت شود. همچنین نام اشخاصی که ممنوع المعامله و ممنوع الخروج و دارای سوابق هستند در این سامانه موجود است که در دسترس قضات قرار می‌گیرد و به رسیدگی سرعت می بخشد.

سامانه گزارشگری فساد:

گزارشگری فساد یا همان سوت زنی یک از موضوعاتی است که برای مقابه با فساد اهمیت زیادی دارد. امروزه یکی از کارآمدترین سازوکارهای نظارتی، دخیل کردن مردم در فرایند مبارزه با فساد است. در همین زمینه سازمان بازرسی کل کشور به راه اندازی سامانه ای اقدام کرد تا مردم بتوانند حتی به صورت ناشناس در این سامانه درباره فسادهای احتمالی که در اداره یا نهادهای مختلف وجود دارد گزارش بدهند. البته در بیشتر کشورها برای فسادیاب جایزه ای هم در نظر گرفته می شود تا مردم را به کشف فساد ترغیب کند.

 سامانه جامع تجارت:

همین چند روز پیش یعنی 9/9/99 این سامانه عملیاتی شد و درباره آن گزارشی در تاریخ 10/9 در همین صفحه نوشتیم. گفته شده با عملیاتی شدن این سامانه پس از این هر کالایی از زمانی که توسط بازرگان خریداری می شود تا لحظه ای که به دست مصرف کننده می رسد در این سامانه قابل ردیابی است و دیگر شاهد گران فروشی، احتکار، کم فروشی، قاچاق کالا و ... نخواهیم بود. البته دیگر با این مشکل هم مواجه نمی شویم که بازرگانی ارز بگیرد و کالایی وارد نکند یعنی همان بلایی که برخی از بازرگانان سر ارز 4200 تومانی آوردند. با این حال شنیده ها حاکی است که این سامانه هنوز ایرادهایی دارد و به طور کلی مورد بهره برداری قرار نگرفته است.

 پنجره واحد فیزیکی کسب و کار:

درباره این پنجره واحد هم دیروز در همین صفحه مطالبی را نوشتیم. پنجره واحدی که توانسته صدور مجوز کسب و کار را از 72 روز به 72 ساعت برساند. البته این پنجره واحد فیزیکی است و سامانه ای هنوز در کار نیست که امیدواریم این اتفاق هم به زودی عملیاتی شود تا بشود از داخل خانه و با استفاده از دولت الکترونیک مجوز کسب و کار دریافت کرد. در واقع پنجره واحد فیزیکی کسب و کار یک ساختمان است که تمام دستگاه‌هایی که برای شروع کسب و کار باید مجوز بدهند، در آن مستقر می‌شوند تا متقاضی شروع کسب و کار بتواند تمام کار‌های لازم را در همان یک ساختمان پیگیری کند.

سامانه تدارکات الکترونیکی دولت:

برگزاری مناقصه، یکی از اصلی‌ترین روش‌های بستن قراردادهای دولتی است. به این صورت که دولت نیاز خود را مطرح می‌کند و از میان واجدان شرایط، گروهی که ارزان‌ترین قیمت را داده باشد به عنوان برنده مناقصه انتخاب می‌شود و قرارداد با او بسته می‌شود. با توجه به فسادهایی که ممکن است در فرایند مناقصات دولتی پیش آید، اگر همه مراحل مناقصه شفاف باشد، علاوه بر این که جلوی فساد گرفته می‌شود، فرصت‌های اقتصادی نیز به صورت عادلانه به اطلاع همه مردم می‌رسد. در این زمینه هم سامانه ای طراحی شده که متاسفانه فراخوان های سال 1399 در آن وجود ندارد.

 دیگر سامانه ها

سامانه‌های شفافیت دیگری هم مانند سامانه نسخه الکترونیکی مراکز درمانی،  سامانه جامع و هوشمند بخش تعاونی کشور، سامانه شفافیت صندوق سرمایه‌گذاری تعاون، سامانه شفافیت صندوق بازنشستگی کشوری، سامانه شفافیت بهزیستی و سامانه دریافت گزارش بر خط دریافت‌کنندگان تسهیلات اشتغال پایدار روستایی. البته سامانه های دیگری هم در نهادهای دیگر وجود دارد که تنها به بخشی از آن ها اشاره کرده ایم.

وضع قوانین موثر

برخلاف کشورمان که در مبارزه با فساد، عمده نیرو و انرژی افکار عمومی، مسئولان و حتی رسانه‌های جمعی به سمت برخورد قضایی (محاکمه و مجازات متخلفان) متمرکز شده است و این بار را بر دوش قوه قضاییه می گذارنداما در سطح جهان علاوه ‌بر قاطعیت تام و تمام در برخورد قضایی با متخلفان، توجه بسیار ویژه‌ای به پیشگیری از فساد با شفافیت و وضع قوانین موثر صورت گرفته است. البته در کشور ما هم به این مسئله توجه شده است. می توانیم به قانون نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس و شفافیت در هزینه های انتخاباتی هم  اشاره کنیم. البته به دستور رئیس قوه قضاییه هم قرار است تمامی  آرای محاکم در منظر و نگاه صاحبنظران و نخبگان و پژوهشگران قرار گیرد.

منبع: روزنامه خراسان

انتهای پیام/