کفه هزینه-فایده آمریکا در مکانیسم ماشه چگونه به نفع ایران سنگین شود؟/همراهی عملی بروکسل با واشنگتن علیه جمهوری اسلامی

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا-حسین ارجلو؛ آمریکا نیمه‌شب 20 سپتامبر بر اساس سازوکار مندرج در مکانیسم ماشه اعلام خواهد کرد که تحریم‌های تعلیق‌شده ذیل قطعنامه 2231 مجدداً اعمال خواهند شد و هر فرد حقیقی و حقوقی که وارد همکاری به‌ویژه تجارت سلاح با ایران شود، هدف تحریم‌ها قرار خواهد گرفت. «مایک پمپئو»، وزیر خارجه آمریکا 31 مرداد سال جاری نامه‌ای به «دیان تریانسیا دیجانی»، رئیس فعلی شورای امنیت سازمان ملل مبنی بر اینکه ایران به تعهداتش در برجام عمل‌ نکرده، ارائه کرد. بخش مهم این نامه ناظر به بازگرداندن تحریم‌ها مطابق بندهای 11 و 12 قطعنامه 2231 بود و آمریکا تأکید کرد که طبق بند 10 این قطعنامه، واشنگتن یکی از شرکت‌کنندگان در توافق هسته‌ای بوده و مجاز به این درخواست و اعمال مجدد تحریم‌هاست. در این خصوص گفتنی است که؛

1. «سید عباس عراقچی»، معاون امور سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان در جلسه‌ای با حضور اصحاب رسانه اعلام کرد که برجام، هفت منفعت راهبردی دارد و این منافع به اطلاع سران نظام نیز رسیده است. هرچند هیچ‌گاه در خصوص ابعاد این منافع، گزارشی اعلام نشد؛ اما تردیدی نیست که این فواید قطعاً به موضوعات اقتصادی و معیشتی مرتبط نیست. برنامه اقدام جامع مشترک، از ابتدا هیچ سودی به کشور نداده و بلکه باعث افزایش فشارها شده است. با اقدام آمریکا، حفظ برجام هیچ‌وجه منطقی نخواهد داشت چراکه تعهدات یک‌سویه ایران به اهرمی برای کنترل مؤلفه‌های قدرت کشورمان و حتی به مستمسکی برای مداخله در امور داخلی جمهوری اسلامی تبدیل‌شده است.

بیشتر بخوانید:

الیوت آبرامز: تحریم‌های سازمان ملل روز شنبه باز خواهند گشت

پمپئو: مطمئن هستم آمریکا می‌تواند ظرف یک هفته مکانیسم ماشه را فعال کند/تکرار اتهامات ضدایرانی

2. به‌جز چند اظهارنظر از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی در خصوص پایان دادن به همه تعهدات هسته‌ای ایران و خروج از «ان.پی.تی»، تقریباً هیچ موضع‌گیری قاطعی از سوی دستگاه دیپلماسی در مورد تبعات بازگرداندن دوباره تحریم‌ها اتخاذ نشد. «فدریکا موگرینی»، مسئول سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اندکی پیش از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در اردیبهشت 97 اعلام کرد از رئیس‌جمهور کشورمان تضمین گرفته که حتی اگر ترامپ از برجام خارج شد و تحریم‌ها را مجدداً اعمال کرد، ایران همچنان در برجام بماند! از شواهد و قرائن پیداست که دولت، پاسخ به اقدام غیرقانونی آمریکا را در هماهنگی با اروپا، به نتیجه انتخابات آمریکا گره زده است که در این صورت، چیزی جز ارسال پیام ضعف به حریف و انفعال مضاعف نخواهد بود. افزون بر این، گستاخی اخیر ترامپ مبنی بر اینکه ایران برای مذاکره رغبت نشان داده و کاخ سفید هم به دستگاه‌های اجرایی پیام داده که تا بعد از انتخابات منتظر باشند، حاکی از آن است که برنامه‌ای برای پاسخ پشیمان کننده به آمریکا در دستور کار نیست.

نکته اینجاست که حتی اگر «جو بایدن»، برنده انتخابات شود، وی وعده کرده که از رهگذر بازگشت به برجام، ایران را در موضوعات حقوق بشری همچون ماجرای نوید افکاری و نسرین ستوده، پاسخگو خواهد کرد. از سوی دیگر، حزب دموکرات در سند 80 صفحه‌ای سیاست‌های کلان خود، در خصوص برجام تصریح کرده: «ما معتقدیم برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بهترین روش برای قطع تمامی مسیرهای حرکت ایران به سمت سلاح هسته‌ای، به نحو قابل راستی‌آزمایی است. خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام ما را از متحدانمان جدا و راه را برای ازسرگیری حرکت ایران به سمت قابلیت ساخت سلاح هسته‌ای باز کرد... دموکرات‌ها از تلاش‌های جامع دیپلماتیک برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران و پرداختن به سایر فعالیت‌های تهدیدکننده این کشور اعم از ستیزه‌جویی منطقه‌ای، موشک‌های بالستیک و سرکوبگری داخلی حمایت می‌کنند». درنتیجه، بایدن نیز همان سیاست ترامپ را به شکلی دیگر دنبال می‌کند و لذا چشم دوختن به ریاست جمهوری بایدن، تکرار خطاهای راهبردی گذشته به شمار می‌آید.

جو بایدن، رقیب دموکرات ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا

3. تحریم‌های تسلیحاتی اروپا بر صدور فناوری موشکی و تسلیحات متعارف به کشورمان تا سال 2023 برقرار است. همچنین تا سال 2025 محدودیت در حوزه غنی‌سازی طبق بند موسوم به «غروب برجام» ادامه خواهد یافت. سیاست واشنگتن در فعال کردن «اسنپ بک» نشان داد که تضمینی برای عدم تکرار این سناریو از سوی کاخ سفید و کشورهای اروپایی در دیگر مواقف برجامی برای کسب امتیاز از ایران همچون دوره گذشته و بی‌اعتنایی به تعهداتشان وجود ندارد. برجام در حال حاضر، مجموعه‌ای از الزامات برزمین‌مانده اروپا و آمریکاست که به قیمت بسیار گزافی به کشور فروخته‌شده و جمهوری اسلامی همچنان با این ابزار پرهزینه، در حال تهدید شدن است.

4. ترامپ در حدود دو ماه باقی‌مانده به انتخابات، به‌شدت نیازمند تحرکات نمایشی در عرصه دیپلماتیک برای بهره‌برداری انتخاباتی است و برای اعمال تحریم‌های سابق علیه ایران، معطل چراغ سبز و این و آن نمی‌ماند. کاخ سفید با توسل به قوانین داخلی خود ازجمله «کاتسا» (قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم‌ها)، ابزار کافی برای تحت‌فشار قرار دادن شرکت‌ها و اشخاص حقیقی و حقوقی که با ایران همکاری می‌کنند را در اختیار دارد. از این‌رو، پروپاگاندای واشنگتن در شورای امنیت، صرفاً تبلیغاتی و برای مؤثر جلوه دادن راهبرد فشار حداکثری است.

5. آمریکا و اروپا تا زمانی که پیشرفت‌های چشمگیر دانشمندان ایرانی در حوزه هسته‌ای را مشاهده نکردند، حاضر به گفتگو با ایران نشدند. غرب در دهه 80 شمسی، حتی فعالیت یک سانتریفیوژ آزمایشگاهی را برنمی‌تافت اما پس از کلید خوردن فعالیت 19 هزار سانتریفیوژ، غنی‌سازی 20 درصدی، ذخیره 10 تنی اورانیوم غنی‌شده و ابداع در طراحی و تولید نسل جدید سانتریفیوژها، دقیقاً به‌منظور ایجاد مانع و توقف این فرایند وارد چرخه مذاکره با جمهوری اسلامی شد. اصرار برای حضور در برجام به هر قیمتی، باعث شده تا به فرض پذیرش منطق سمی مذاکره که ترامپ و برخی هواداران داخلی غرب از آن دم می‌زنند، توان چانه‌زنی کشورمان تقلیل یابد و خطوط قرمز نظام همچون موضوعات دفاعی و منطقه‌ای، در صدر مطالبات حریف قرار گیرد.

مذاکرات هسته‌ای ایران با اروپا در سال 1382 آغاز شد اما با بدعهدی اروپا به سرانجام نرسید.

6. دل بستن به اروپا برای ضربه زدن به آمریکا، در عمل غیرممکن است زیرا اروپا علیرغم مخالفت لفظی با بازگشت تحریم‌ها، عملاً برای پیاده شدن تحریم‌ها با واشنگتن همراهی خواهد کرد؛ کما اینکه این رویه را تاکنون دنبال کرده. بیانیه شب گذشته تروئیکای اروپایی با این محتوا که اعمال مجدد تحریم‌ها «فاقد تأثیر قانونی» است، نه از موضع نگرانی برای کشورمان بلکه از ناحیه دغدغه بروکسل برای تضعیف ساختارها و چارچوب‌های حقوقی شورای امنیت قابل واکاوی است چون ادامه چنین روندی در آینده می‌تواند منافع آن‌ها را تهدید کند.

واقعیت این است که با وجود مخالفت ریاکارانه اروپا، تحریم‌های آمریکا با همکاری قاره سبز و احتمالاً دیگر طرف‌های توافق هسته‌ای به مرحله اجرا در خواهد آمد و اجرای قطعنامه‌های تحریمی دوباره از سر گرفته خواهد شد. بر همین اساس، ابراز شادمانی از مخالفت اعضای شورای امنیت و عدم وجاهت کاخ سفید برای فعال کردن مکانیسم اسنپ بک، چیزی از اصل ماجرا کم نمی‌کند و مجموعه‌ای از پاسخ‌های بازدارنده، فوری و قاطع است که کفه هزینه –فایده غرب را به نفع ایران سنگین خواهد کرد.

انتهای پیام/4106/پ