تجارت گروه‌های فعال اروپایی در عرصه جرائم سازمان‌یافته

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا از کادراس، گزارش جدید ارزیابی ریسک‌های جهانی مجمع جهانی اقتصاد که در ژانویه سال ۲۰۱۹ منتشرشده است، تفاوتی قابل‌تأمل با گزارش‌های سال‌های قبل دارد. امسال ریسک تجارت غیرقانونی در جایگاه جدیدترین ریسک، تعداد بحران‌های جهانی را به ۲۹ ریسک، افزایش داده است و خود در رتبه دهم جدول ۱۰ ریسک مهم سال ۲۰۱۹ قرارگرفته است. در تعریف مؤلفه‌های این بحران تازه افزوده شده، قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان و انواع جرائم سازمان‌یافته آمده است. یکی از دلایل قرارگیری مؤلفه تجارت غیرقانونی در کنار سایر ریسک‌ها را می‌توان بازگشت فعالیت‌های گروه تروریستی دولت اسلامی عراق و شام (داعش) در منطقه خاورمیانه و سرریزی پیامدهای آن به سایر نقاط جهان دانست. یکی از این پیامدها بی‌شک شتاب افزایش انواع تجارت غیرقانونی در خاورمیانه و منطقه هم‌جوار آن اروپاست.

اروپا قاره‌ای به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین بازارهای مصرف هروئین شرق، کوکائین غرب و حشیش تولیدی منطقه اروپاست. قرارگیری بین دو منطقه اصلی تولید مخدر دنیا – آسیا و امریکای لاتین- و همچنین هم‌جواری با آفریقای سراسر شورش و فقر، اروپای قاره‌ای را به مقصد و ترانزیتی حیاتی و در دسترس برای انواع جرم سازمان‌یافته از قاچاق مواد مخدر و انسان گرفته تا پول‌شویی و جعل و فساد، تبدیل کرده است.

اروپای قاره‌ای از منظر بررسی و دسته‌بندی فعالیت گروه‌های جرائم سازمان‌یافته [۱] را می‌توان به سه منطقه اصلی بالکان، شمال مدیترانه (کشورهای جنوبی اروپا) و نیز منطقه شمال غرب، تقسیم کرد. این نوشته بر آن است که به بررسی انواع گروه‌های جرائم سازمان‌یافته با تمرکز بر قاچاق مواد مخدر در دو منطقه بالکان غربی و شمال غرب مدیترانه بپردازد. دلیل این انتخاب را می‌توان در شباهت مؤلفه‌های ترانزیت و مصرف این دو منطقه باهم دانست. چراکه بخش شمال غربی بیشتر مصرف و توزیع‌کننده مواد مخدر و کمتر ترانزیت است. تمرکز اصلی این نوشته بر شیوه‌های سرمایه‌گذاری درآمدهای ناشی از تجارت غیرقانونی مواد مخدر در این مناطق و مقایسه آن‌ها با یکدیگر است. بدین ترتیب که هرکدام از این مناطق با توجه به موقعیت ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیک، چه نوع جرم سازمان‌یافته و چه شیوه پول‌شویی رایج‌تر است.

به این منظور، کشورهای بالکان به‌عنوان یک مجموعه در نظر گرفته‌شده و منطقه شمال غرب مدیترانه نیز دو کشور ایتالیا و اسپانیا که هرکدام در معرض فعالیت انواع گروه‌های جرائم سازمان‌یافته و ترانزیت مواد مخدر منطقه اروپا هستند، موردبررسی قرارگرفته است.

گروه‌های جرائم سازمان‌یافته

طبق تعریف کنوانسیون جرائم سازمان‌یافته فراملی [۲]، گروه جرائم سازمان‌یافته «یک گروه ساختارمند متشکل از سه نفر یا بیشتر است که برای یک دوره زمانی وجود دارد و با هماهنگی در راستای ارتکاب یک یا چند جرم جدی به‌منظور به دست آوردن منفعت مادی و مالی، اقدام می‌کنند»[۳]. این گروه‌های سازمان‌یافته نیاز به تشکیلاتی بین‌المللی دارند. کنوانسیون جرائم سازمان‌یافته فراملی بیان می‌دارد که این گروه‌ها به‌منظور پوشش فعالیت‌ها و عملکردهای مجرمانه خود، ممکن است که در دو یا چند کشور عملیات مشترک انجام دهند. همچنین جرایمی که این گروه‌ها انجام می‌دهند نه‌تنها در کشوری که انجام می‌گیرد، بلکه در کشورهای دیگر نیز تأثیرات خود را دارد. [۴]

عرصه فعالیت‌های این گروه‌ها بسیار گسترده و وسیع است. این عرصه‌ها شامل قاچاق مواد مخدر، پول‌شویی، قاچاق اسلحه، دزدی بین‌المللی اتومبیل، نزول‌خواری، قاچاق عتیقه‌جات و آثار هنری، سنگواره‌های نایاب و همچنین جرائم زیست‌محیطی همچون تجارت مواد هسته‌ای در بازار سیاه و دفع غیرقانونی زباله‌های خطرناک، قاچاق حیوانات و گونه‌های گیاهی در معرض خطر انقراض، روسپی‌گری و پورنوگرافی (اعم از پورن اینترنتی)، قاچاق مهاجرین غیرقانونی و تجارت اعضای بدن انسان، جرائم رایانه‌ای، کار اجباری و … می‌شود.

یکی از عرصه‌های کلیدی برای همه گروه‌های جرائم سازمان‌یافته، مواد مخدر است. سود سرشار حاصل از قاچاق و فروش مواد مخدر، از میزان کشفیات آن به‌طور تقریبی آن‌هم توسط مقامات گمرک تا حدی قابل تخمین است. بااین‌حال در مورد این موضوع که مواد مخدر بخش عظیمی از درآمد این گروه‌ها را تأمین می‌کند، اتفاق‌نظر وجود دارد. به‌این‌ترتیب که مواد مخدر این گروه‌ها را قادر می‌سازد که سرمایه عظیم و قدرت فرمان و مدیریت به دست آورده و بتوانند این سرمایه را با خریدن مقامات در نهادهای متفاوت دولتی و غیردولتی سرمایه‌گذاری کنند. [۵]

پی‌نوشت‌ها:

[۱] Organized Crimes Groups (OCGs)

[۲] The UN Convention on Transnational Organized Crime (UNTOC)

[۳] United Nations Convention against Transnational Organized Crime (2000، November 15). New York، entry into force 2003. Available at

https://www.unodc.org/documents/treaties/UNTOC/Publications/TOC%20Convention/TOCebook-e.pdf

[۴] Research Report، Global Initiative against Transnational Organized Crime، Organized Crime: A Cross-Cutting Threat to Sustainable Development، Geneva، 2015.

[۵] https://people.exeter.ac.uk/watupman/undergrad/Neilson/activities.html

انتهای پیام/4106/