آموزش‌های مهارت زندگی / تعریف مهارت زندگی چیست؟

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا همه ما به گونه‌ای با عنوان مهارت‌های زندگی آشنا هستیم. معمولاً این آموزش‌ها را در رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی، برنامه‌های روان‌شناسی و یا کانال‌های دیگر شنیده و دیده‌ایم. با این وجود شاید کمتر با کاربرد آن آشنا باشید و از فواید آن استفاده کنید. به همین دلیل قصد داریم در این مقاله آموزش مهارت‌های زندگی و نحوه استفاده از آن را به شما آموزش دهیم.

مهارت‌های زندگی چیست؟

کلمه مهارت در معانی متفاوتی استفاده می‌شود. وقتی گفته می‌شود که کسی مهارت انجام دادن کاری را دارد، به این معناست که او تمام توانایی‌های لازم برای انجام درست آن کار داراست. بر اساس این معنی و با توجه به معنای مختلف مهارت، تعریف‌های متفاوتی برای مهارت‌های زندگی بیان شده است.

به‌طور کلی مهارت‌های زندگی آن دسته از مهارت‌هایی هستند که برای بهبود توانایی‌های روانی یا اجتماعی فرد کاربرد دارد و پس از آن تلاش می‌کنند تا فرد بتواند مؤثرتر و بهتر با مشکلات و کشمکش‌های زندگی روبه‌رو شود. ایجاد رابطه بین‌فردی صحیح و مؤثر، انجام درست مسئولیت‌های اجتماعی و تصمیم گیری صحیح در موارد حساس از جمله مواردی است که در مهارت‌های زندگی قرار می‌گیرد. هر چه فرد تسلط بیشتری در این مهارت‌ها داشته باشد، زندگی موفق‌تر و ایده‌آل‌تری در برابر مشکلات و مسائل پیش روی خود خواهد داشت.

اطلاعات بیشتر در ارتباط با آموزش‌های مهارت‌های زندگی

انواع مدل‌های آموزش مهارت زندگی

به‌طور کلی دو مدل آموزش مهارت زندگی برای افراد تدوین شده است:

مدل اول که توسط حوزه سازمان بهداشت جهانی ارائه شده و مبتنی بر آموزش مهارت‌های ده‌گانه است که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم.

مدل دوم که بیشتر به H-4 معروف است، بیشتر بر جنبه آموزش به نوجوانان تأکید دارد. H-4 نام سازمانی در ایالات متحده است که توسط بنیاد ملی غذا و کشاورزی اداره می‌شود. یکی از اهداف این سازمان کمک به جوانان و نوجوانان برای رسیدن به نهایت استعداد آنها با استفاده از مهارت‌های زندگی است تا بتوانند آینده خود را موفق تر و بهتر از آن چه که می‌توانند رقم بزنند. هر چه فرد آموزش‌ها را زودتر دریافت کند، بهتر می تواند آنها را فرابگیرد و در تمامی مشکلات و موانعی که پیش رو خواهد داشت، می تواند از آنها بهره بگیرد.

معرفی مهارت‌های زندگی ۱۰ گانه

این مدل در موارد بسیار زیادی با مهارت‌های ارائه‌شده در مدل H-4 مشترک است.

1- مهارت خودآگاهی

خودشناسی یا خود آگاهی مهم‌ترین و اولین مهارت در این بخش است که پایه و اساس یادگیری همه مهارت‌هاست. انسان می‌تواند با شناخت صحیح خود در بیشتر مواقع بحرانی هیجانات خود را کنترل کند و در نهایت تصمیم صحیح و درست بگیرد. این مهارت موارد زیر را شامل می‌شود:

1. آگاهی از نقاط ضعف و قوت


2. شناخت واقع‌بینانه خود


3. شناخت آگاهی از حقوق و مسئولیت‌ها


4. شناخت ارزش‌ها

2- همدلی

از آنجایی‌که انسان موجودی اجتماعی است و دنیای امروز نیز نیازمند تعامل انسان‌ها با یکدیگر است، این مهارت بسیار اهمیت پیدا کرده است. تعامل انسان‌ها با یکدیگر می‌تواند اختلاف نیز به‌وجود آورد. مهارت همدلی کمک می‌کند تا تفاوت‌های یکدیگر را بپذیریم و بتوانیم در کنار یکدیگر زندگی کنیم. این مهارت شامل موارد زیر است:

1. علاقه داشتن به افراد


2. صبر و حوصله و تحمل دیگران


3. پرخاشگری کمتر در روابط بین افراد


4. هنر پیدا کردن دوست


5. احترام به دیگران

3- مهارت ارتباطی

این مهارت کمک می‌کند تا روابط افراد هر چه بیشتر استحکام داشته باشد و شامل موارد زیر است:

1. ارتباط کلامی یا غیرکلامی صحیح


2. اظهار وجود


3. صحبت با دیگران به طور صحیح


4. کنار گذاشتن خجالت


5. درست گوش دادن

4- مهارت‌های بین فردی

امروز کار گروهی اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده است و به همین دلیل همه افراد باید بدانند که به چه طریقی گروه تشکیل دهند. هر فرد باید بداند که چگونه می‌تواند مرز خود را حفظ کند. این مهارت شامل موارد زیر است:

1. مشارکت و همکاری در گروه


2. اعتماد افراد گروه


3. تشخیص چهارچوب‌های بین فردی


4. پیدا کردن دوست


5. نحوه صحیح شروع و پایان ارتباط

5- مهارت حل مسئله

جهان پر از مسئله و مشکل است و این مهارت به ما می‌آموزد که چگونه می‌توان به این مشکلات غلبه کرده و از آن‌ها یک فرصت ساخت. گاهی فشار مشکلات باعث بروز هیجان می‌شود باید بدانیم چگونه می‌توانیم آن‌ها را کنترل کرده و به آرامی راه حلی مناسب ارائه دهیم. این مهارت شامل موارد زیر را شامل می‌شود:

تشخیص صحیح مشکلات دلایل بروز مشکل و ارائه راهکار کاربردی

6- مهارت تصمیم‌گیری

افراد همواره در حال تصمیم‌گیری‌های مهم هستند. اگر هر فرد بتواند واقعیت را به طور دقیق تحلیل کند و نسبت به ویژگی‌های خود آگاهی درستی داشته باشد، می‌تواند تصمیم مناسب و عاقلانه‌ای نیز بگیرد. این مهارت شامل موارد زیر است:

• تصمیم‌گیری درست بر اساس آگاهی از حقیقت


• تصمیم‌گیری بر اساس تحلیل دقیق شرایط


• تشخیص راه حل‌هایی که مشترک هستند

7- مهارت مقابله با هیجان منفی

همه افراد هیجان منفی را در طول عمر خود تجربه کرده‌اند. این هیجان با وجود آن که خوشایند نیست ولی وجود دارد. داشتن این مهارت کمک می‌کند که در با مقابله با آن‌ها کیفیت زندگی خود را افزایش دهیم که شامل موارد زیر است:

• شناخت انواع هیجانات خود و سایر افراد


• نحوه مقابله با این هیجانات منفی


• نحوه برخورد در موقعیت‌هایی که نمی‌توان تغییر داد

8- روش‌های کنترل استرس

با وجود همه تجهیزاتی که در دنیا وجود دارد، تکنیک‌های کنترل استرس اهمیت بسیار زیادی دارند و هر فردی باید آن‌ها را بداند. استرس بیش از اندازه نابود کننده است و کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. این تکنیک‌ها به فرد کمک می‌کند تا آرامش بیشتری به زندگی خود بدهند.

9- مهارت تفکر درست یا نقدکننده

همه ما در معرض اطلاعات بسیار زیادی قرار داریم که خیلی از آنها صحیح نیستند. داشتن تفکر درست به ما کمک می‌کند بتوانیم اطلاعات درست را از غلط تشخیص دهیم و بهترین آن را انتخاب کنیم. همچنین کمک می‌کند تشخیص دهیم منابع اطلاعاتی همیشه درست نیستند.

10- مهارت تفکر خلاق

تفکر خلاق سبب می شود که نحوه تفکر و نگاه ما نسبت به مسائل مختلف جهت درستی داشته باشد. در بسیاری از موارد اگر فرد کمی خلاقیت به خرج دهد، می تواند مشکلات را به‌راحتی برطرف کند. داشتن تفکر خلاق در همه زمینه‌ها مانند مشکلات خانوادگی، تربیت فرزند، مسائل محل کار و سایر موارد بسیار کارآمد است. علاوه بر آن پیشرفت انسان در همه زمینه‌ها با تفکر خلاق ارتباط بسیار نزدیکی دارد. یعنی فرد علاوه بر آن که می تواند مشکل خود را حل کند، می‌تواند به دیگران نیز برای حل مشکل کمک کند.

چرا باید آموزش‌های مهارت‌های زندگی را یاد بگیریم؟

• ارتقای بهداشت روانی و پیشگیری از بسیاری از مشکلات


• توانمند کردن افراد در حل مشکلات و ارائه راهکار


• یافتن توانایی در تطبیق با تغییرات

این آموزش‌ها برای چه گروه سنی مناسب است؟

حقیقت این است که آموزش‌های مهارت های زندگی برای همه افراد جامعه ضروری است و مربوط به سن خاصی نیست. همه افراد در طول زندگی خود نیاز به انجام تصمیم‌گیری‌های مهمی دارند. پس باید توانایی کنترل استرس و هیجانات منفی را داشته باشند. به همین دلیل همه افراد در هر گروه سنی، باید از این آموزش‌ها برخوردار باشند.

انتهای پیام/4127/پ