زبان دنیا را نمی‌شناسیم/ چرا جبهه واحد ضد استکبار توسط دانشجویان محقق نشده است؟

به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاه و سیاست گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، تشکیل جبهه واحد دانشجویان جهان اسلام به‌عنوان قشر فرهیخته و نخبه کشورهای اسلامی برای حرکت، جهت‌دهی و هدایت اقشار عمومی جامعه در راستای تعالی، رشد و پیشرفت کشورهای هدف از یک سو و مقابله به سلطه و گردن‌کشی‌های جبهه استکبار و اختلاف افکنی در میان مسلمانان از سوی دیگر خبرگزاری آنا را برآن داشت تا در سلسله مباحثی به واکاوی چگونگی شکل‌گیری «امت واحده» و بررسی نقش دانشجویان، انجمن‌ها و تشکل‌های دانشجویی در این مسیر بپردازد.

از 16 آذر 1332 که خاستگاه جریان سازی جنبش دانشجویی محسوب می‌شود، تاکنون این جریان نقش مؤثری توأم با فراز و فرود در تاریخ تحولات ایران داشته است.

کنشگری دانشجویان با مبارزات علیه استبداد پهلوی به‌خصوص در دهه 1340 تا 1350 آغاز شد. پس از انقلاب نیز به‌عنوان بدنه دانشگاهی تصمیم‌گیر در مسائل حساس نقش ایفا کردند. اداره مسئولیت‌های مهم دولتی و حکومتی، اداره جنگ و تسخیر لانه جاسوسی ازجمله موفقیت‌های جنبش دانشجویی در ایران محسوب می‌شود.

بعد از جنگ با روی کار آمدن دولت‌های متعدد نیز با مطالبه‌گری‌ها در عرصه‌های مختلف نقش مؤثری در تحولات اجتماعی-سیاسی کشور داشته‌اند به‌طوری‌که جنبش دانشجویی نه‌تنها کنشگر بود بلکه به‌عنوان بازیگری قدرتمند در معادلات شناخته شده است. جریان سازی و اتخاذ مواضع صریح در برهه‌های حساس کشور همچون کوی دانشگاه، فتنه 88، تحلیلی برای مسائل کلان اداره کشور، دفاع و تلاش برای تحقق آرمان‌ها و... از جمله نشانه‌های این جریان به‌شمار می‌رود.

همچنین از دیگر عرصه‌های مهم فعالیت جنبش دانشجویی ایران حضور مؤثر در عرصه بین‌المللی است. با نگاهی به تاریخ واقعه 16 آذر 1332 می‌توان دریافت که کنش دانشجویان در آن واقعه به دلیل سفر نیکسون معاون رئیس‌جمهور وقت امریکا به ایران یک مقوله بین‌المللی علیه سیاست‌های استکباری ایالات‌متحده بود. اهمیت این موضوع را می‌توان در مطالبه رهبر معظم انقلاب برای تشکیل جبهه واحد ضد استکبار در دیدار دانشجویی ماه رمضان 1395 از دانشجویان دانست.

فعالیت در عرصه بین‌الملل توسط دانشجویان ایران از قبل انقلاب آغاز و پس از آن نیز با تشکیل جمهوری اسلامی قوت گرفت و در بسیار از موارد توانسته‌اند جریان سازی کنند. تشکیل مجمع تقریب مذاهب اسلامی و برگزاری سالانه اجلاس وحدت اسلامی و تربیت نیروهایی با ملیت‌های مختلف از دیگر کشورها با مبانی اندیشه انقلاب اسلامی و موضع‌گیری‌های صریح و به‌جا در موضوعات مختلف ازجمله مسئله کشتار مسلمانان کشمیر، یمن، شیخ زکزاکی در نیجریه و سایر مسائل مهم جهان اسلام از نمونه‌های فعالیت دانشجویان ایرانی در عرصه بین‌المللی است.

اما برخلاف موفقیت‌هایی که در این زمینه کسب‌شده، با فراز نشیب‌هایی نیز همراه بوده است به‌طوری‌که دانشجویان فعال بین‌الملل مشکلات عدیده‌ای بر سر راه خود دارند.

نگاه امنیتی به‌جای دید فرهنگی

یکی از ثمرات مهم انقلاب اسلامی علاوه بر نفی استکبار و ابرقدرت‌ها، حمایت از مظلومین جهان و صدور انقلاب در قالب فرهنگ اسلامی است و در دهه اول انقلاب که باورهای ایدئولوژیک و انقلابی، نقش پررنگ‌تری داشت، این پارادوکس عمیق‌تر به نمایش درآمد. در سایه همین تفکر بود که دیپلماسی فرهنگی کشور در قالب راهبردهایی نظیر معرفی ایران و فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی به‌عنوان یکی از تمدن‌های بزرگ جهان، ارائه تصویری خالص و مبتنی بر اندیشه اسلامی و تلفیق فرهنگ ایرانی با اندیشه اسلامی که عمدتاً در مفاهیم شیعی متبلور است، به جهان معرفی شد.

اما برخلاف ظاهر آن‌ یکی از گلایه‌های دانشجویان فعال در عرصه بین‌المللی، نگاه امنیتی برخی نهادهای متولی دیپلماسی ایران به‌جای دید فرهنگی است.

وحید عبدالله دبیر واحد بین‌الملل اتحادیه دفتر تحکیم وحدت در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا دراین‌باره اظهار داشت: در جنگ نرمی که علیه ما شکل‌گرفته است و مطالبه رهبری از ما هم مقابله در این عرصه است. ما  نتوانستیم در کشورهای غرب یا حتی کشورهای منطقه که همسایگان ما هستند آنگونه که شایسته است فرهنگ انقلاب اسلامی را گسترش دهیم  و از سوی دیگر در داخل ایران نیز فرهنگ خود را حفظ نکردیم.

وی ادامه داد: یکی از علت‌های مهم این اتفاق نگاه امنیتی نهادهای دیپلماسی ایران به این قضیه است، متأسفانه دید فرهنگی زیادی در عرصه بین‌الملل دولت‌های ما وجود ندارد و بیشتر موارد سیاسی، امنیتی در دستور کار قرار دارد. درصورتی‌که رایزن‌های فرهنگی ایران بیش از این‌ها می‌توانند در اشاعه فرهنگ انقلاب اسلامی و درنهایت تشکیل جبهه واحد ضد استکبار کمک کنند اما نه‌تنها تا الآن کمکی از سوی آن‌ها به دانشجویان ایرانی محصل در خارج از کشور نشده بلکه گاهاٌ سنگ‌اندازی هم کرده و از آن به‌منزله دخالت در روابط بین دو کشور نیز یاد می‌کنند.

نبود بستر و محتوای کافی برای فعالیت

یکی از مواردی که می‌تواند کمک شایانی در تربیت نیروهای متناسب با تراز انقلاب اسلامی ایران و ترویج مبانی آن در جهان غرب و دیگر کشورهای اسلامی که دولت‌های آن‌ها همسو با استکبار هستند، بکند تأسیس مدارس، مراکز آموزشی و ارائه محتوا کافی به دانش آموزان و دانشجویانی که نسل بعدی مدیریت آن کشورها بر دوش دارند، است.

شهاب نوروزیان دبیر اسبق اتحادیه انجمن اسلامی اروپا در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا دراین‌باره گفت: ما می‌توانیم از طریق تأسیس مدارس ایرانی در کشورهای اروپایی اصلاً نه در اشاعه فرهنگ انقلاب اسلامی بلکه در زدودن چهره خشنی که از اسلام ساخته‌اند مؤثر باشیم که متأسفانه هیچ تلاشی از سوی ایران نمی‌شود، ولی درعین‌حال وهابی‌ها در این زمینه بسیار فعال هستند.

وی ادامه داد: همچنین متأسفانه مشکل دیگری که ما در اروپا با آن مواجه بودیم بحث عدم محتوای لازم برای کار فکری در غرب بود، دانشجویانی که در این زمینه فعال هستند، از محتوای کافی برخوردار نیستند. متأسفانه از طرف ایران و سفارت‌خانه هم تلاشی جهت اعزام سخنران به کشورهای اروپایی نمی‌شود. سفارت‌خانه‌های ما بهجای تلاش برای اشاعه فرهنگ انقلاب اسلامی بیشتر درگیر کارهای روزمره اداری شده‌اند.

زبان دنیا را نمی‌شناسیم

در جهان امروز یکی از راه‌های ارتباط‌گیری با دیگر کشورها و اثرگذاری در فرهنگ مردم آن‌ها دیپلماسی عمومی و شناختن زبان، فرهنگ و آداب‌ورسوم روزمره آن‌ها است. به‌طوری‌که از طریق دیپلماسی اقتصادی و علمی می‌توان برای کشور درآمدزایی و ارتباط‌گیری کرد. کشور چین نمونه موفق این روند است که امروزه هم توانسته از طریق دیپلماسی اقتصادی در فرهنگ دیگر کشورها نیز نفوذ کند و متناسب با نیاز آن‌ها دست به تولید بزند. این فضای خالی و کمبود کار در این نوع دیپلماسی‌ها علی‌رغم پتانسیل بالا در منابع و فناوری در ایران احساس می‌شود.

همچنین مردم جوامع غربی بسیار مصداقی و نقطه سنج هستند، شاید اگر بخواهیم برای ارتباط‌گیری و تأثیر گذاشتند بر روی آن‌ها بحث عدالت اقتصادی را مطرح کنیم چندان نمی‌توانیم در آن موفقیت قابل‌توجهی کسب کنیم؛ یکی از راه‌هایی که تا الآن از سوی جامعه ایران مورد غفلت واقع‌شده تقویت دیپلماسی علم و اقتصادی است و همچنین شناختن فرهنگ و زبان جوامع هدف و کارکردن بر روی آن و درنهایت برای ارتباط‌گیری باید به‌صورت مصداقی وارد عمل شد.

عدم ارتباط مناسب دانشجویان فعال کشورهای اسلامی

یکی از مواردی که می‌تواند در شکل‌گیری جبهه واحد ضد استکبار کمک کند جریان سازی دانشجویان در کشورها از طریق شبکه‌سازی‌های صورت گرفته است؛ اما متأسفانه این اتفاق شاید در ظاهر افتاده باشد اما در باطن همچنان جای ضعف دارد که علل مختلفی برای این اتفاق وجود دارد.

مهدی هاشم زاده مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه تقریب مذاهب در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا دراین‌باره گفت: یک جوی در بین کشورهای منطقه وجود دارد که باعث می‌شود همکاری لازم را با دانشجویان بین‌الملل نداشته باشند. حتی سابقه داشته است که دانشجوی یکی از کشورهای منطقه در اجلاس وحدت مذاهب اسلامی شرکت کرده اما کشورش بعد از اجلاس اجازه ورود به وی را نداده است.

وی ادامه داد: شاید در ظاهر نام بسیاری از تشکل‌های بین‌المللی به چشم بخورد اما می‌بینیم فعالیت چندان مؤثر و استمرار در برگزاری جلسات ندارند. ما به شبکه‌سازی نیاز داریم که دانشجویان بتوانند با دارا بودن یک لیدر با محوریت ایران جریان سازی کند که همچنان به علت برخی محدودیت‌ها و کم‌کاری دانشجویان این اتفاق رخ نداده است.

جمهوری اسلامی ایران با دارا بودن ظرفیت بالا در اماکن آموزشی و محتوای کافی در مبنای هدف خود می‌تواند بستری را برای گردهمایی و هم‌افزایی دانشجویان جهان اسلام و دیگر دانشجویان از کشورهای غربی فراهم کند و با ارائه محتوا و مخاطب شناسی درست به دانشجویان ایرانی محصل در خارج از کشور به تشکیل جبهه واحد ضداستکبار کمک شایانی کند.

همان‌گونه که در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی رهبران مذهبی دیگر کشورها با الگوبرداری از انقلاب اسلامی توانستند به ترویج اسلام و اشاعه انقلاب اسلامی در کشورشان کمک کنند در حال حاضر نیز می‌شود با استراتژی‌های جدید و مناسب در جنگ نرم کنونی اسلام ناب را گسترش داد؛ که این مستلزم سیاست‌های درست و به‌جای نهادهای بین‌المللی و ایجاد بستر مناسب برای فعالیت دانشجویان در این عرصه است.

*گزارش از محمدامین اسکندری

انتهای پیام/4133