در گفتگو با آنا تشریح شد؛
چالش‌های حوزه گیاهان دارویی؛ از خوددرمانی تا کارآفرینی‌های کاذب
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی شکل‌گیری کارآفرینی کاذب را یکی از مشکلات عرصه گیاهان دارویی دانسته و می‌گوید: «عطاری‌ها حق تجویز داروی گیاهی ندارند، برخی افراد هم به‌شکل خوددرمانی از داروها استفاده می‌کنند.»
گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ جشنواره بانوان کارآفرین، آینده‌پژوه و نوآور ایرانی مهر گذشته در تهران برگزار و زهرا جعفری عضو هیئت‌علمی گروه علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک با اعطای لوح سپاس مورد تجلیل قرار گرفت.
جعفری دکتری گیاه‌شناسی داشته و 15 سال است که به‌عنوان عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی اراک فعالیت دارد. او توانسته با فعالیت‌های خود در حوزه طب سنتی و مکمل با آگاهی در کارگاه‌هایی که برگزار کرده مخاطبان خود را نسبت به خوددرمانی و عوارض آن آگاه کند.
جعفری در گفتگو با خبرنگار آنا، درباره دلایل انتخابش در جشنواره بانوان کارآفرین برگزیده، آینده‌پژوه و نوآور ایرانی اظهار می‌کند: «فعالیت تحقیقاتی من در زمینه گیاهان دارویی است که در این بخش هشت کتاب تألیف کرده‌ام که ازجمله این کتاب‌ها کاربرد گیاهان دارویی برای درمان سرطان‌ها به شکل کاربردی بین طب سنتی و طب مدرن است.»
وی که به‌دلیل فعالیت‌های پژوهشی و تألیف‌هایی که در حوزه طب سنتی داشته در این زمینه توانمند شده است، می‌گوید: «یکی از علت‌های موفقیت من در کارآفرینی را باید در جلسه‌های متعدد در ارتباط حلقه‌های علمی که با دانشجویان داشتم، جستجو کرد؛ زیرا بعد از آموزش‌هایی که به آنها دادم، دانشجویانم در زمینه نشر کتاب‌ها توانستند صاحب‌نظر شوند و با من این کتاب‌ها را بنویسند.»
جعفری با بیان اینکه یکی از اولویت‌های خود را آموزش قرار داده است، اظهار می‌کند: «برای آگاه‌سازی و آموزش اقشار مختلف مردم در کارخانه‌های مختلف ازجمله کارخانه آلومینیوم، کارگاه‌های آموزشی برگزار کردم و شرکت‌کنندگان در این کلاس‌ها با آموزش‌هایی که دیدند در این زمینه صاحب‌نظر شدند.»
برگزیده چهارمین جشنواره بانوان کارآفرین، آینده‌پژوه و نوآور ایرانی می‌افزاید: «برگزاری چند دوره آموزشی مزاج‌شناسی در کتابخانه آستان قدس رضوی از دیگر فعالیت‌های بنده بود که شرکت‌کنندگان در این کلاس‌ها کاربردی بودن گیاهان دارویی را فراگرفتند.»
برخی بدون توجه به عوارض به پخش گیاهان دارویی اقدام می‌کنند
عضو هیئت‌علمی گروه علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک با توجه به اینکه یکی از مشکلاتی که در این عرصه گیاهان دارویی وجود دارد، شکل‌گیری کارآفرینی کاذب در این رشته است، یادآور می‌شود: «کسانی که در این حوزه فعال هستند، تحصیلات آکادمیک ندارند و بدون توجه به عوارض گیاهان دارویی به توسعه و پخش آن اقدام کرده‌اند و افرادی که مصرف‌کننده هستند، دچار عوارض و بیماری‌های جانبی می‌شوند.»
جعفری کانون مساجد مختلف در شهرهای اراک، تهران و قم را از دیگر مکان‌هایی عنوان می‌کند که دوره‌های آموزشی برای افراد برگزارشده و کسانی که در این کانون‌ها حضور پیدا می‌کردند در زمینه طب سنتی و مکمل صاحب‌نظر بودند؛ اما کاربرد‌های اشتباه داشتند که به آنان آموزش درست داده شد.
وی طرح‌های پژوهشی با محور قراردادن گیاهان دارویی را یادآور شد و اظهار می‌کند: «پژوهش و تحقیق از دیگر فعالیت‌های بنده در حوزه گیاهان دارویی بود که این پژوهش‌ها صرفاً به تئوری ختم نمی‌شود؛ بلکه روند آزمایش طوری است که باید اثر گیاهان دارویی را بر روی حیوانات آزمایشگاهی بسنجیم که مراحل مختلفی دارد و طی فرایندی انجام‌شده و نتایج این تحقیقات به شکل مقاله در نشریات علمی منتشرشده است.»
استاد دانشگاه آزاد اسلامی، اراک ایجاد بینش درست بین مردم را از دیگر اهداف خود ذکر کرد و می‌گوید: «ازجمله هدف‌های من در این دوره‌های کارآفرینی، ایجاد دید صحیح نسبت به فعالیت بانوان در این حوزه بود؛ چراکه اکنون در کشور، بانوان، تولید‌کننده گیاهان دارویی هستند؛ اما در فراوری و اینکه در چه موردی اجازه دارند، استفاده کنند، اطلاعات درست ندارند.»
جعفری فقدان ارتباط بین پزشکان و عطاری‌ها را از دیگر آسیب‌های ذکرشده در این حوزه دانسته و می‌افزاید: «بین این دو طیف ارتباطی کاملی شکل نگرفته مثلاً در جشنواره گیاهان دارویی مطرح شد که عطاری‌ها حق ندارند بدون مجوز داروهای گیاهی را تجویز کنند و این مهم وظیفه پزشک متخصص است.»
به گفته وی، افراد باید تفاوت بین گیاهان دارویی و داروی گیاهی را بدانند که داروی گیاهی حتماً باید زیر نظر پزشک مصرف شود و در کتاب‌ها و تحقیقاتی که داشته تأکید بر این بوده که خوددرمانی توسط افراد انجام نشود.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک با بیان اینکه ضروری است متخصصان گیاه‌شناسی و متخصصان طب سنتی و مکمل در کنگره‌های پزشکی حضور پیدا کنند، خاطرنشان می‌کند: «در یکی از کنگره‌هایی که برای بیماری بانوان بود، تنها زیست‌شناسی بودم که حضور داشتم و در این زمینه نیز باید توجه کرد.»
دوری از داروهای شیمیایی پرعوارض
جعفری بیان می‌کند: «در کنگره مورد اشاره اثر ضد سرطانی سیب را مطرح کردم و هدفم این بود که گیاهان و میوه‌هایی که به‌طور عادی مصرف می‌کنیم، اثرات دارویی و پزشکی آن را به مخاطب و مصرف‌کننده آموزش دهیم و اطلاع‌رسانی و از داروهای شیمیایی پرعوارض دوری‌کنیم و با آگاهی از گیاهان دارویی استفاده کنیم.»
وی با بیان اینکه آگاه‌سازی افراد برای جلوگیری از خوددرمانی از مهم‌ترین اهداف و اقدامات بنده در حوزه فعالیت‌هایم است، می‌گوید: «اقبال مردم به طب سنتی روند رو به رشدی داشته به‌طوری‌که بعد از آغاز فعالیت دانشکده طب سنتی برای تحصیل تخصصی پزشکان این اقبال دوباره شکل‌گرفته است و شاهد رشد تعداد زیادی از متخصصان طب سنتی در جامعه هستیم.»
استاد دانشگاه آزاد اسلامی اراک می‌افزاید: «به‌عنوان یک متخصص گیاه‌شناسی وظیفه‌ای که در این روند دارم، این است که بیماران را به این سمت هدایت و بیمار را نسبت به تفاوت گیاه دارویی و داروی گیاهی مطلع کنیم.»
تفاوت گیاه دارویی و داروی گیاهی
جعفری تفاوت بین گیاه دارویی و داروی گیاهی را یادآور شده و اظهار می‌کند: «زنجبیل یک گیاه دارویی است. برای تولید داروی این گیاه اسانس آن را در آزمایشگاه می‌گیریم و با الکل مخلوط و یک ماده خاص از آن را تجزیه و با ماده یک گیاه دیگر ترکیب می‌کنیم.»
وی ادامه می‌دهد: «درنتیجه این فرایند این فرآوری تبدیل به قرص و شربت می‌شود که برای دیابتی‌ها در شرایط خاص استفاده می‌شود، حال اگر بیمار بدون توجه به جوانب امر اقدام به استفاده کند ممکن است که عوارض جانبی شدید داشته باشد.»
این پژوهشگر دانشگاه آزاد اسلامی در پاسخ به این پرسش که تاکنون از پژوهش‌ها چه دستاوردی داشته است، می‌افزاید: «در رابطه با افزایش حافظه، خوشبختانه با پژوهشی که داشتیم توانستیم عصاره گیاهی برای افزایش حافظه تولید کنیم که در مقایسه با اثر داروی شیمیایی ریتالین جایگزین مناسبی است و جواب خوبی از این محصول گرفتیم.»
به گفته جعفری، محصول دیگری که در روند این پژوهش به دست آورده دم‌نوش گیاهی برای استفاده بانوان یائسه بوده که طرح پژوهشی آن تکمیل‌شده و نتیجه آزمایشگاهی آن روی بانوان اراکی نتیجه داده است.
وی در پاسخ به پرسش خبرنگار آنا درباره داروهای افزایش میل جنسی و افزایش یا کاهش وزن که در رسانه‌ها تبلیغ می‌شود، اظهار می‌کند: «یکی از بیماری‌هایی که با عنوان مرگ خاموش با آن مواجه هستیم پدیده کبد چرب در انسان‌هاست و جالب است بدانید افرادی که به شکل خوددرمانی از داروهای افزایش میل جنسی، کاهش وزن و یا افزایش وزن استفاده می‌کنند، مستعد کبد چرب هستند و این همه‌گیری به‌اندازه‌ای است که شاهد افزایش ازدیاد پیوند کبد چرب میان افراد جامعه هستیم.»
این محقق دانشگاهی خاطرنشان می‌کند: «برای آگاهی از اینکه این محصولات مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دارند، اکنون همه با داشتن موبایل اندرویدی می‌توانند هلو‌گرام این محصولات را کنترل کنند.»
داروهای گیاهی داروخانه‌ها توسط وزارتخانه کنترل و بازرسی می‌شود
جعفری می‌افزاید: «از سوی دیگر مصرف‌کننده دارو باید حتماً دارو را از داروخانه تهیه کند؛ چراکه داروهای گیاهی که در داروخانه‌ها فروخته می‌شود به‌شدت توسط وزارتخانه کنترل و بازرسی می‌شود و اینکه یک نفر چقدر برای بدن خود ارزش قائل است خود می‌تواند در تهیه داروی گیاهی مؤثر و مهم باشد.»
وی استقبال رئیس جدید دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک از طرح‌های دانش‌بنیان را ستودنی دانست و ابراز امیدواری کرد که این روند ادامه‌دار باشد.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک با بیان اینکه هدف ما این است که به کارآفرینی در این حیطه شکل درستی بدهیم، خاطرنشان کرد: «از دیگر اهداف بنده این است که درس‌ها از حد تئوری خارج‌شده و به‌صورت عملی شاهد فعالیت بیشتر دانشجویان در عرصه علمی باشیم.»
گفتگو: داوود دهقانی محمودآباد
انتهای پیام/4117/4062/
انتهای پیام/
