اجاق: روزنامه‌نگاری علم در کشور به دلایل مختلف وضعیت مناسبی ندارد/ مهم‌ترین گام تأسیس رشته دانشگاهی ژورنالیسم علم است

سیده زهرا اجاق در گفتگو با خبرنگار حوزه رسانه گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، در خصوص تعریف روزنامه‌نگاری علم اظهار کرد: برای تعریف روزنامه‌نگاری علم ابتدا باید علم را تعریف کنیم که از نظر من این تعریف نه تنها علوم پایه یا فنی، بلکه علوم اجتماعی را نیز در برمی‌گیرد و آنچه روزنامه‌نگاری علم به آن می‌پردازد تولید خبر و گزارش از نوآوری‌هایی است که در علم انجام می‌شود.

وی در خصوص وضعیت ژورنالیسم علم در کشور گفت: روزنامه‌نگاری علم در کشور به چند دلیل وضعیت مناسبی ندارد یکی این‌که اساساً ما رشته دانشگاهی در این حوزه نداریم تا بتوانیم روزنامه‌نگار علم تربیت کنیم و کسانی هم که در این حوزه فعالیت می‌کنند از روی علاقه یا ناچاری به این حرفه مشغول هستند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی ادامه داد: تعداد فعالان این حوزه آنقدر محدود است که برخی از آنها با نام‌های مستعار برای رسانه‌های دیگر می‌نویسند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی با بیان این‌که رویکردهای مختلفی در ارتباطات علم وجود دارد ولی روزنامه‌نگاران علم ما از مدل سنتی و قدیمی تبعیت می‌کنند و به‌ندرت به مدل تعاملی نیاز پیدا می‌کنند، گفت: حال با توجه به این‌که همین روزنامه‌نگاران هم آموزش‌های لازم را دریافت نکرده‌‌اند و بعضاً حوزه‌شان را نیز به‌خوبی نمی‌شناسند خود عاملی برای تولید اخبار فیک و جعلی در این حوزه می‌شوند.

اجاق ضمن اذعان به این موضوع که روزنامه‌نگاری علم در کشور در مسیر افزایش آگاهی و فهم مخاطبانش گام برنمی‌دارد، از راهکارهایی برای رشد ژورنالیسم علم سخن به میان آورد و افزود: در گام نخست باید از وزارت علوم گرفته تا فرهنگ عمومی جامعه نسبت به علم نگاه مثبتی داشته باشیم.

وی پژوهش و تولید محتوا در روزنامه‌نگاری علم را از الزامات دیگر رشد و توسعه روزنامه‌نگاری علم در کشور دانست و اذعان کرد: پس از طی شدن این فرآیند مهم‌ترین گام تأسیس رشته دانشگاهی در این خصوص است.

این فعال حوزه روزنامه‌نگاری علم در پاسخ به این سؤال که چطور روزنامه‌نگاری علم در کشور می‌تواند پیشرفت کند درحالی‌که بسیاری از این آثار وارد عرصه تولید و یا کاربردی نمی‌شود، گفت: ارتباطات و روزنامه‌نگاری علم جایی است که اتفاق خوبی نسبت به کاربردی کردن آن می‌تواند رخ دهد که رسیدن به این هدف نیازمند این است که ابتدا شما افرادی را داشته باشید که در این حوزه فعالیت کنند و پس از آن به‌دنبال آن باشیم تا فرهنگ کاربردی را در حوزه علم پیاده‌سازی کنیم.

اجاق ادامه داد: البته پیش‌شرط چنین فرهنگی این است که ما در حوزه علم کسانی را داشته باشیم تا از پژوهش‌های علمی حمایت کنند و پس از آن می‌توانیم اجتماعی را ایجاد کنیم تا افراد در آن به تعامل بپردازند و در این‌صورت این احساس نیاز برای پژوهشگران و روزنامه‌نگاران این حوزه ایجاد می‌شود تا اقدامات انجام‌شده را شناخته، معرفی و نقد کنند.

وی با اشاره به این‌که یکی از عوامل عدم برقراری ارتباط میان پژوهشگران و روزنامه‌نگاران علم این است که در جریان ساده‌سازی علم بعضاً مطلب علمی اعتبار خود را از دست داده و به انحراف کشیده می‌شود، گفت: این مشکل بخشی از ذات کار روزنامه‌نگاری علم است که ناشی از عدم شناخت کافی ژورنالیست‌ها از حوزه‌های مختلف علم است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی راه‌حل رفع چنین مشکلی را در دانشگاه‌ها دانست و افزود: در حال حاضر روزنامه‌نگاری علم در دنیا این‌گونه شکل می‌گیرد که افرادی که در مقطع کارشناسی ارشد وارد رشته روزنامه‌نگاری علم می‌شوند در مقطع کارشناسی در رشته‌های زیست‌شناسی، زمین‌شناسی، میکروبیولوژی و ... تحصیل کرده‌اند.

اجاق تصریح کرد: در کشورهایی که روزنامه‌نگاری برای آنها اهمیت دارد در تربیت روزنامه‌نگاران دخالت کرده و داوطلبانی را جذب می‌کنند که در حوزه علم لیسانس دارند و این موضوع باعث می‌شود فعالان این حوزه سواد علمی لازم را در کنار فعالیت‌های ژورنالیستی داشته باشند.

انتهای پیام/4105/پ