دود حمله به سوریه به چشم اردوغان خواهد رفت/ قطع صادرات انرژی اقلیم کردستان به ترکیه

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا: چهار روز از حمله نظامی آنکارا به خاک سوریه با عنوان و ادعای احیای صلح و برقراری ثبات در شرق فرات علیه کردهای این منطقه می‌گذرد؛ سیاست اشتباهی که جز خسارت و خسران برای دولت ترکیه نتیجه دیگری به دنبال نخواهد داشت. این اقدام، در وهله نخست، نقض آشکار قوانین بین‌المللی است، زیرا آنکارا به یک کشور مستقل تعرض کرده و تمامیت ارضی آن را مورد تهدید قرار داده است. 

ادعاهای ترکیه باید با هماهنگی دولت سوریه پیگیری می‌شد

اشتباه بزرگ ترکیه در حمله به سوریه این است که آنکارا بدون در نظر گرفتن حق یک کشور مستقل و بدون هماهنگی با آنها به خاکشان تجاوز کرد، اقدامی که قطعاً می‌تواند این حق را به دولت سوریه بدهد که در هر زمان واکنش مناسبی نشان دهد. ترکیه بخشی از «روند آستانه» است که باید اقداماتش در این چارچوب با کشورهای ایران، روسیه و به ویژه دولت سوریه هماهنگ شود. طبعاً در صورت واقعی بودن ادعای ترکیه درباره مقاصد ضدتروریستی این عملیات، لازم بود این کشور در وهله نخست هماهنگی‌های لازم را با دولت بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه انجام می‌داد و سپس با سازوکار ایجاد شده میان ایران، روسیه و ترکیه در موضوع مبارزه با تروریسم، درباره ضرورت انجام عملیات نظامی در شمال سوریه تصمیم‌گیری می‌شد.

عملیات ارتش ترکیه به خاک سوریه در حالی آغاز شد که قرار است به‌زودی گفتگوهای سوری _سوری آغاز شده، روند تشکیل کمیته قانون اساسی سوریه اجرایی گردد و در این کشور مقدمات برگزاری انتخابات 2021 فراهم شود، ولی عملیات به ظاهر صلح‌طلبانه ترکیه همه این برنامه‌ها را تحت‌الشعاع خود قرار داده و تمام تلاش‌های کشورهای صلح‌طلب منطقه را برای برقراری ثبات در منطقه با مشکل مواجه کرده است.

عملیات ترکیه بلای جان غیرنظامیان و ناقض حقوق بشر

حمله نظامی ترکیه به خاک سوریه می‌تواند به افزایش تنش در شمال این کشور منجر شود و تهدیدی جدی برای جان غیرنظامیان و شهروندان عادی ساکن در این مناطق به شمار رود. علاوه بر این، تداوم حمله نظامی آنکارا به خاک سوریه می‌تواند موجب افزایش جمعیت آوارگان و پناهندگان شود و زمینه انتقال بحران به خاک ترکیه را نیز به وجود آورد. طبعاً این تجاوزگری بستر مناسبی برای رشد و توسعه تروریسم سرکوب‌شده در مناطق شمالی و شمال شرق سوریه را فراهم خواهد کرد که این موضوع با شعار مبارزه با تروریسم ترکیه در تضاد است. علاوه بر این، نقض قوانین حقوق بشری در حمله نیروهای نظامی ترکیه آشکار و مشخص است؛ چرا که این حمله باعث کشته شدن ده‌ها نفر و آوارگی چندین هزار نفر شده  و لازم است تا این اقدام از سوی سازمان‌های ذی‌ربط و مجامع جهانی محکوم شود.

این در حالی است که گاوبندی آنکارا و واشنگتن برای ایجاد نوار امن مرزی در داخل سوریه کاملاً غیرقانونی و قطعاً نیازمند مراجعه به شورای امنیت است. منطقه امن شامل محدوده «پرواز ممنوع» می‌شود و ذیل فصل هفت منشور ملل متحد (اقدام در موارد تهدید علیه صلح، نقض صلح و اعمال تجاوز) قرار می‌گیرد، حال آنکه خیز ترکیه با چراغ سبز آمریکا برای ایجاد چنین منطقه‌ای،‌ یک‌جانبه و برخلاف تمام موازین، معاهدات و کنوانسیون‌های بین‌المللی است. 

دود عملیات «چشمه‌ صلح» در چشم ترکیه می‌رود

اردوغان با راه انداختن عملیات نظامی موسوم به «چشمه صلح»‌ در حوزه سیاست خارجی اشتباهی راهبردی انجام داد؛ چه اینکه کُردهای سوری می‌توانند به تلافی این اقدام مشکلات زیادی را برای آنکارا به وجود آورند و در واقع مسیری را که در حال برقراری آشتی میان کردها و ترکیه بود، به بن‌بست کشاند. رئیس‌جمهور ترکیه در تعامل با کردها این موضوع را از یاد برده است که آنها لابی قدرتمندی در داخل ترکیه دارند و تعاملاتشان با کشورهای منطقه خوب است، بنابراین می‌توانند در درازمدت به آنکارا ضربه وارد کنند و این کشور را به سمت بی‌ثباتی سوق دهند.

موضوع بعد این است که کردها اهل واگذاری جنگ به نفع طرف مقابل نیستند و این را در زمان مبارزه با داعش به‌خوبی اثبات کرده‌اند. آنها در این عملیات نیروهای خود را در مرزهای مشترک بسیج کرده‌اند. ناظم دباغ، رئیس دفتر اقلیم کردستان عراق در گفتگو با خبرگزاری آنا اظهار کرد که کردهای سوریه اعلام کرده‌اند تا آخرین نفس‌ به مبارزه ادامه خواهند داد و در آنجا بحث مرگ و زندگی مطرح است. در سوریه وقتی کردها می‌خواهند زندگی عادی داشته باشند، طرفی می‌آید و می‌خواهد آسایش و آرامش را از آنها بگیرد که کردها سرسختانه با این وضعیت برخورد می‌کنند. 

یکی از ابعادی که ترکیه چندان تمایلی به آن ندارد، محقق شدن ائتلاف میان کردها با دمشق است. موضوعی که کردهای سوریه امروز در بیانیه‌ای از قریب‌الوقوع بودن آن خبر دادند و اعلام کردند اگر واشنگتن در برابر ترکیه به ما کمک نکند، با مسکو و دمشق ائتلاف می‌کنند.

بُعد دیگر در زمینه اقتصادی است که ترکیه به عنوان یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای انرژی منطقه می‌خواهد با زیرساخت‌های خود، نیاز بازارهای اروپا را تأمین کند، ولی گزارش‌ها نشان می‌دهد که در تأمین انرژی خود با مشکلاتی مواجه شده است. این کشور که پلی برای انتقال نفت خام، مواد شیمیایی، زغال سنگ و سوخت‌های اتمی روسیه از حوزه دریای خزر و دریای سیاه به تنگه بسفر و دریای مدیترانه به بازارهای بین‌المللی به‌ شمار می‌رود، در حال حاضر با محدودیت واردات انرژی از سوی ایران به دلیل تحریم‌های آمریکا مواجه است. از سوی دیگر، اقلیم کردستان عراق نیز که جزء عمده‌ترین منابع انرژی این کشور به شمار می‌رود، به دلیل ورود آنکارا به جنگ کردهای سوریه تصمیم گرفته است تا از صادرات انرژی خود به این کشور خودداری کند.

نگرانی از ناحیه مرزها حق ترکیه است

با وجود اظهارات مقامات ترکیه درباره خطر گروه‌های تروریستی و اقدام آنها در شمال سوریه برای مقابله با تروریسم،  آنکارا حق دارد نگران تهدیداتی باشد که از شمال سوریه، امنیت این کشور را با خطر مواجه می‌کند، از این رو و با توجه به تسلط نداشتن دولت مرکزی سوریه بر مناطق شمالی این کشور لازم است برای رفع نگرانی‌های دولت ترکیه و در چارچوب سازوکارهای مشترک موجود و همکاری کشورهای سوریه، ایران، ترکیه و روسیه تصمیمات لازم برای رفع تهدیدات بالقوه و بالفعل و حفظ امنیت مرزهای مشترک سوریه و ترکیه اتخاذ شود.

از سوی دیگر، به نظر می‌رسد که روسیه نسبت به اخراج ترکیه از ناتو به دلیل حمله نظامی به سوریه بی‌میل نیست، چراکه می‌تواند پس از این اتفاق احتمالی، نسبت به عقد قراردادهای نظامی و اقتصادی با آنکارا اقدام کند و این کشور را به مجموع شرکای راهبردی خود اضافه کند. 

به نظر می‌آید اگر روند کنونی از سوی دولت ترکیه ادامه یابد، سیاست خارجی آنکارا با چالش جدی مواجه خواهد شد؛ زیرا همسایگان و کشورهای فرامنطقه‌ای با این اقدام ترکیه مخالفند و اتحادیه اروپا نیز نارضایتی خود را در هشدارهایی که پیش‌تر اعلام کرده، نشان داده است. در این راستا «دیتمار بارتش»، رئیس فراکسیون سبزها در مجلس آلمان هفته گذشته از دولت این کشور خواسته بود که فشارها بر آنکارا افزایش دهد.

وی افزود: در صورت حمله ترکیه به شمال سوریه این کشور باید از ناتو اخراج شود. ترکیه یک نقض آشکار قوانین بین‌الملی را اعلام کرده که باورنکردنی است و با اساسنامه ناتو سازگاری ندارد. در هر صورت به نظر می‌آید ترکیه با این عملیات نظامی تجاوزکارانه خود را وارد چالش جدی کرده است که عواقب و آثار آن به تدریج مشخص خواهد شد.

انتهای پیام/4106/4033/پ