چشم طمع بن‌سلمان به سلطنت اردوغان/ کودتاچیان دست از سر آتاتورک برنمی‌دارند

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا: اگر بخواهیم یک بازه پنج ساله را در روابط میان ترکیه و عربستان در نظر بگیریم، روابط دو کشور طی این مدت همچون رودخانه‌ای خروشان و متلاطم بوده است؛ چه اینکه پس از کودتای نافرجام ترکیه، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه عربستان را به دست داشتن در آن متهم کرد. پس از کودتا بود که یک پایگاه خبری اروپایی به نام «ای.ام.سی» (AMC) در گزارشی برگرفته از منابع اطلاعاتی نوشت که عربستان با حمایت از کودتاچیان و برقراری ارتباط با آنها برای سرنگونی حزب عدالت و توسعه گام‌های بسیار خطرناکی برداشته است.

همچنین روزنامه ینی‌شفق چاپ ترکیه که از رسانه‌های نزدیک به دولت ترکیه به‌شمار می‌رود، در گزارشی نوشت که امارات و عربستان در کودتای 15 جولای 2016 (25 تیرماه 1395) ترکیه 3 میلیارد دلار هزینه کردند.

زخمی که دولت اردوغان به سعودی‌ها زد، ادامه یافت تا اینکه موضوع قتل جمال خاشقجی، فعال مخالف سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول رخ داد. این حادثه باعث شد تا اردوغان هجمه‌ علیه رقیب منطقه‌ای خود در عربستان، یعنی محمد بن‌سلمان ولیعهد سعودی را افزایش دهد و در چندین گزارش از پرونده خاشقجی به‌صراحت از نقش وی در دست داشتن در قتل سخن بگوید. 

موقعیت ژئوپولتیک ترکیه، نزدیکی‌ روابطش با ایران و مشارکتش در روند سوریه، پارامترهایی است که می‌تواند عامل محرکی در آل سعود باشد تا زمزمه‌های دشمنی و مخالفت با سیاست‌های خارجی اردوغان را گسترش دهد؛ به ویژه اینکه حزب عدالت و توسعه به‌عنوان حزب حاکم بر ترکیه به سیاست‌های عربستان در منطقه که سهم عمده‌ای در تأمین مالی تروریست‌ها و تروریست‌پروری داشته‌اند، روی خوش نشان نداده‌ است.

البته این سیاست‌ها واکنش عربستان را نیز به دنبال داشت، چه اینکه ریاض در یکی از آخرین اقدامات علیه دولت اردوغان جلوی ورود تولیدات ترکیه را به این کشور گرفت. روزنامه «ینی گاج» در گزارشی دراین‌باره نوشت که هزاران محموله منسوجات ترکیه در فرودگاه‌ها دپو شده و ارسال این محموله‌ها منتظر صدور مجوز دولت عربستان است، اما تاکنون مسئولان سعودی توضیحی درباره آن نداده‌اند. این روزنامه می‌نویسد: تصمیم عربستان فقط تولیدات ترکیه را هدف قرار داده و شامل کشورهای دیگر نمی‌شود. 

نکته بعدی در مانور رسانه‌ای سعودی‌ها علیه ترکیه است که آنها چندین‌بار به شهروندان خود درباره سفر نکردن به ترکیه به بهانه بدرفتاری با شهروندان سعودی، هشدار داده‌اند. همچنین پایگاه خبری عربی 21 در گزارشی اعلام کرده بود که راهبرد ولیعهد عربستان این است که با تضعیف اقتصاد ترکیه، برای اردوغان بحران داخلی ایجاد کند و در دراز مدت باعث کاهش تأثیرگذاری آنکارا در منطقه و تحولات راهبردی آن شود.

جنگ نیابتی در لیبی میان ترکیه و عربستان

عرصه میدانی لیبی این روزها به صحنه تقابل دولت‌ها و رژیم‌ها برای حفظ منافعشان از سویی و زورآزمایی با رقیبانشان در عرصه بین‌المللی تبدیل شده است. گزافه نیست اگر بگوییم در بخش کوچکی از لیبی (جنوب طرابلس)‌ قریب به هفت قدرت کوچک و بزرگ جهانی پیدا و پنهان در حال نبرد با یکدیگرند و نیروهای ارتش ملی و دولت وفاق ملی لیبی عروسک‌های خیمه‌شب‌بازی این معرکه هستند. با این وجود به باور بسیاری از کارشناسان منطقه‌ای آنچه بیش از همه نمود دارد، وجود یک جنگ نیابتی در لیبی میان ترکیه و عربستان است.

از سوی دیگر عربستان برای اینکه منافع ترکیه در منطقه را تهدید کند، لابی‌های خود را به صورت پنهانی وارد تقابل با ترکیه در صحنه بحران لیبی کرده است.

حسن هانی‌زاده، کارشناس امور بین‌الملل در گفتگو با خبرنگار حوزه غرب آسیا و محور مقاومت خبرگزاری آنا در این خصوص معتقد است: عربستان سعودی تصور می‌کند که دولت فائز السراج وابسته به اخوان‌المسلمین بوده و ممکن است در راستای تحرکات اخوانی تونس، الجزایر، سودان و مصر باشد و در واقع یک تشکیلات ضد وهابیت در لیبی تشکیل دهد که این روند به سود عربستان نخواهد بود.

وی افزود: دلیل عمده نفوذ لابی‌های سعودی در لیبی، تقابل عربستان با ترکیه است، زیرا حجم سرمایه‌گذاری‌های ترکیه در سال‌های گذشته حتی در دوران معمر قذافی به 28 میلیارد دلار افزایش یافته و این کشور به هیچ عنوان از حمایت فائز السراج دست نخواهد کشید؛ به همین دلیل تقابلی پنهانی میان عربستان و ترکیه وجود دارد تا علاوه بر برکناری دولت فائز السراج، پای ترکیه را از لیبی قطع کند.

هانی‌زاده همچنین از وجود جنگ نیابتی میان ترکیه و عربستان در عرصه میدانی لیبی خبر داد و تصریح کرد: ترکیه سیاست‌هایی دارد و درصدد حمایت دولت فائز السراج و مقابله با خلیفه حفتر بوده و از سوی دیگر، عربستان سعودی به دنبال تقویت ژنرال خلیفه حفتر است، لذا هر دو کشور با استفاده از امکانات خود تلاش می‌کنند که یکدیگر را از صحنه سیاسی لیبی خارج کنند.

وی درباره آینده این تقابل گفت: به نظر می‌آید که ابتکار عمل میدان بیشتر دست خلیفه حفتر باشد و فرمانده ارتش ملی لیبی بدترین دیکتاتور و یک چهره منفور و حتی از معمر قذافی بدتر است که به مدت 22 سال عامل نشان‌دار سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) بود. حفتر سعی می‌کند با استفاده از قدرت نظامی، حاکمیت خود را در تمام لیبی تثبیت کند، بنابراین، در مجموع به نظر می‌آید پروسه جنگ لیبی طولانی خواهد بود.

افشای اسناد محرمانه توطئه سعودی‌ها برای کودتا علیه اردوغان

چندی پیش پایگاه خبری میدل ایست آی در گزارشی پرده از بخش نامتلاطم روابط ترکیه و عربستان برداشت و اسنادی را از «مرکز مطالعات امارات» منتشر کرد که نشان می‌دهد سعودی‌ها یک طرح بلندمدت راهبردی  با هدف کاهش نفوذ ترکیه در منطقه و در نهایت ساقط کردن حکومت اردوغان طرح‌ریزی کرده‌اند.

گرچه با توجه به اختلافات اخیر امارات و عربستان بر سر برخی موضوعات مشترک، ازجمله ادامه جنگ در یمن نمی‌توان اعتبار چندانی به این گزارش و مستنداتش قائل شد، ولی نفس موضوع نشان می‌دهد آل سعود مدت‌هاست که به فکر جایگزین برای حکومت کنونی ترکیه هستند و به دنبال طراحی توطئه‌ای برای روی کار آوردن دولتی هستند که به نوعی بله‌قربان‌گوی آنها بیخ گوش ایران و روسیه باشد. بعید نیست اگر روزی بشنویم که در این توطئه پای آمریکا نیز در میان است، چه اینکه مدت‌هاست ترکیه و آمریکا رابطه خوبی با یکدیگر ندارند و اصرار آنکارا بر خرید سامانه‌های ضد موشکی از روسیه باعث شد تا آمریکا قرارداد فروش جنگنده‌های اف-35 به ترکیه را به حالت تعلیق درآورد.

انتهای پیام/4106/4033/پ