نفت در برابر غذا؛
برجام‌گیت اروپا/لیست تعهدات نقد برجامی غرب به اینستکس ختم شد؟
اروپا بعد از انجام ندادن تعهدات موجود در برجام، حال سازوکاری مالی به نام اینستکس راه‌اندازی کرده است که بیشتر شبیه رسوایی آنها در بدعهدی نسبت به برجام است.
گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا- محمدعلی حسن‌نیا؛ کلاف سردرگم تعهدات اروپا همچنان ادامه دارد. کشورهای اروپایی در بیانیه پایانی نشست کمیسیون مشترک برجام در وین از راه‌اندازی کانال مالی و تهاتری خود به نام «اینستکس» خبر دادند. این سازوکار مالی اروپایی‌ها حرف و حدیثی زیادی به پا کرده است، به‌گونه‌ای که برخی از منتقدان، این کانال مالی را تحقیرآمیز می‌دانند.
از این رو بعد از خروج آمریکا از برجام در سال گذشته، اروپا قصد داشت ابتدا کانال پولی و بانکی به نام «SPV» راه‌اندازی کند. این سازوکار مالی و تجاری در چهارچوب برجام بود و می‌توانست روند مالی، بانکی و تجاری ایران را به صورت نقدی با اروپایی‌ها برقرار کند، اما بعد از تحریم و تهدیدهای آمریکا این کانال از سوی اروپایی‌ها بسته شد و به اینستکس ختم شد.
یادآوری این نکته اهمیت زیادی دارد که روند مالی «اینستکس» نیز بعد از یک سال تاکنون موفقیت‌آمیز نبوده و اروپا بعد از 14 ماه از خروج آمریکا از برجام، به سازوکار مالی تهاتری بسنده کرده است. اما روند کارکرد اینستکس بسیار مبهم است و در مواردی نشان می‌دهد بیشتر یک سازوکار تهاتری نفت در مقابل غذا و داروست.
همچنین در قسمتی از بیانیه کشورهای اروپایی در نشست وین آمده است: «فرانسه، آلمان و انگلستان به اطلاع اعضا رساندند که اینستکس عملیاتی شده است و در دسترس همه دولت‌های عضو اتحادیه اروپایی قرار دارد و نخستین تراکنش‌های آن نیز در حال پردازش است. همکاری‌های تکمیلی جاری با نهاد متقابل تأسیس‌شده ایرانی (سازوکار تجارت و تأمین مالی ایران و اروپا) تسریع خواهد شد؛ اما اینستکس در عمل چه کاری برای ایران انجام می‌دهد؟
اینستکس (INSTEX) چیست؟
اینستکس (INSTEX) مخفف عبارت انگلیسی(Instrument in Support of Trade Exchanges) و به معنای ابزار حمایت از مبادلات تجاری است که مقر آن در پاریس، پایتخت فرانسه قرار دارد و پر فیشر آلمانی ریاست آن را عهده‌دار است. سازوکار این ابزار ویژه مالی به این شکل است که تهاتر میان صادرکنندگان و واردکنندگان یک کشور واحد اروپایی بدون ارتباط مستقیم مالی با ایران انجام می‌شود که خود نشان‌دهنده آن است که کشورهای اروپایی برجام را به‌‌صراحت نقض کرده‌اند.
اروپا در برجام متعهد شده بود همه تحریم‌های هسته‌ای ایران در زمینه انرژی، نفت، مالی و بانکی را بردارد؛ اما اینستکس نشان می‌دهد که اروپا یک شیوه تهاتری برای امور پولی ایران ایجاد کرده است. اروپایی‌ها بعد از اینکه ایران مهلت 60 روزه‌ای برای عمل به تعهداتشان اعلام کرد، به سازوکار مالی تهاتری کالا روی آوردند. این سازوکار به نحوه‌ای کار میکند که شرکت‌های مورد مبادله با ایران پول‌های خود را برای خرید نفت از ایران در این کانال مالی واریز می‌کنند و اروپا به جای پول واریزی ایران، کالاهای مورد نیاز کشورمان را در زمینه دارو و غذا تأمین میکند.
اینستکس (INSTEX) همان طرح نفت در برابر غذای حکومت صدام است؟
برخی منتقدان این روند مالی از سوی اروپا، با یادآوری جنگ اول خلیج فارس این روند را همان نفت در برابر غذای رژیم صدام با اروپا و آمریکا می‌دانند و این سازوکار فرعی اروپا در برجام را نقض صریح این قرارداد بین‌المللی عنوان می‌کنند. از سویی این سازوکار مالی به صورتی است که اروپایی‌ها باید به اندازه مورد نیاز ایران نفت از کشورمان خریداری کنند که نوعی تحریم مجدد ایران از سوی اروپاست. خوب است که برای تنویر افکار عمومی بخشی از مهم‌ترین تعهدات اروپا در برجام را یادآوری کنیم.
* اتحادیه اروپایی همه مفاد «مقررات اتحادیه اروپایی» را آن‌گونه که اصلاح شده است و تمام تحریم‌های اقتصادی و مالی مرتبط با هسته‌ای را اجرایی میکند، ازجمله فهرست افراد مشخص‌شده مربوطه، هم‌زمان با اجرای اقدامات توافق‌شده مرتبط با هسته‌ای از سوی ایران، به نحو مشخص‌شده در پیوست 5، که از سوی آژانس راستی‌آزمایی شده باشد، لغو خواهد کرد.
* نقل و انتقالات مالی میان اشخاص و نهادهای اروپایی، ازجمله مؤسسات مالی و اشخاص و نهادهای ایرانی.
* فعالیت‌های بانکی شامل ایجاد روابط کارگزاری بانکی جدید و افتتاح شعب و بانک‌های تابعه بانک‌های ایرانی در قلمرو کشورهای عضو اتحادیه.
* ارائه خدمات بیمه و بیمه اتکایی.
* ارائه خدمات پیام‌رسانی مالی (ازجمله سوئیفت) برای افراد و اشخاص حقوقی معرفی شده در الحاقیه 1 پیوست 2 شامل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و موسسات مالی ایرانی.
* حمایت مالی از تجارت با ایران؛ اعتبارات صادراتی، تضامین یا بیمه.
* تعهد به پرداخت وام‌های بلاعوض، خدمات مالی و وام‌های ترجیحی به دولت ایران.
* معاملات اوراق مشارکت دولت ایران و اوراق تضمین شده از سوی دولت.
* واردات و حمل نفت، فرآورده‌های نفتی، گاز و فرآورده‌های پتروشیمی ایرانی.
* صادرات تجهیزات یا فناوری‌های کلیدی برای بخش‌های نفت، گاز و پتروشیمی.
* سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نفت، گاز و پتروشیمی.
* صادرات تجهیزات و فناوری‌های کلیدی صنایع دریایی.
* طراحی و ساخت کشتی‌های باری و تانکرهای نفتی.
* ارائه خدمات پرچم و تعیین وضعیت کشتی‌رانی.
* دسترسی به فرودگاه‌های اتحادیه اروپایی برای هواپیماهای باری ایرانی.
* صادرات طلا، فلزات گران‌بها و الماس.
* تحویل مسکوکات و اسکناس ایرانی.
* صادرات گرافیت، فلزات خام و نیمه‌ساخته مانند آلومینیوم، فولاد و صادرات نرم‌افزار برای یکپارچه‌سازی فرآیندهای صنعتی.
* لغو فهرست اشخاص حقیقی، حقوقی و نهادها (مسدود شدن اموال و ممنوعیت ویزا) مذکور در الحاقیه یک پیوست شماره 2.
همچنین در بخشی از تعهدات برجامی اروپا آمده است: اتحادیه اروپایی هشت سال پس از روز توافق برجام یا زمانی که آژانس به نتیجه‌گیری گسترده‌تری رسیده باشد که تمام مواد هسته‌ای در ایران در فعالیت‌های صلح‌آمیز باقی می‌ماند، هر کدام که زودتر حاصل شود، همه مفاد «مقررات اتحادیه اروپایی» را که تحریم‌های مرتبط با عدم اشاعه را اجرایی میکند، ازجمله فهرست‌های اسامی را لغو خواهد کرد.
* اتحادیه اروپایی، کشورهای آلمان، انگلیس و فرانسه و نیز آمریکا فهرست کامل و جامعی از تحریم‌ها یا اقدامات محدودیت‌ساز مرتبط با هسته‌ای را مشخص میکند و آنها را منطبق با پیوست 5 لغو خواهند کرد.
* اتحادیه اروپایی از بازگرداندن یا تحمیل مجدد تحریم‌هایی که اجرای آنها را وفق این برجام لغو کرده است، خودداری میکند.
این قسمت از برجام و تعهدات اصلی و انکارناپذیر اتحادیه اروپا نشان می‌دهد که در برابر غول تعهدات برجامی اتحادیه اروپا، سازوکار مالی اینستکس مانند موش است و بیشتر این رسوایی برای اتحادیه اروپا یا همان واترگیت اروپاست.
انتهای پیام/4082/پ
انتهای پیام/
