حمله ترامپ به کاراکاس بعید است/فشار بر ایران با کنترل نفت ونزوئلا

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا؛ میراث اصلی هوگو چاوز در ونزوئلا، اقتصادی بر پایه سوسیالیسم است. وی در دوران ریاست‌جمهوری خود سطح طبقه‌بندی اجتماعی در این کشور را کاهش داد و توانست جایگاه خوبی برای اسپانیایی‌ زبان‌های ونزوئلا ایجاد و فاصله بین غنی و فقیر را کم کند. بلافاصله بعد از روی کارآمدن چاوز چپ‌گرا کشورهای سرمایه‌داری مانند آمریکا و اروپا شروع به مخالفت و انواع توطئه‌ها علیه ونزوئلا کردند که نمونه بارز آن کودتای سال 2000 در این کشور و ربودن چاوز بود.

چاوز در ۱۹۹۸ برای نخستین بار رئیس‌جمهور ونزوئلا شد و در انتخابات‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۶ نیز دو بار به این سمت برگزیده شد. وی در انتخابات سال ۲۰۱۲ نیز برای بار چهارم به پیروزی رسید، ولی بیماری، او را برای ایراد سوگند ریاست جمهوری ناتوان کرد. چاوز سرانجام در ۵ مارس ۲۰۱۳(15 اسفند 91) در ۵۸ سالگی درگذشت و جانشین او نیکلاس مادورو سکان هدایت ریاست‌جمهوری بولیواری ونزوئلا را در دست گرفت.

در 25 فروردین سال 1392 انتخابات ریاست‌جمهوری در ونزوئلا برگزار شد. دو رقیب اصلی در این کارزار حساس از دو سوی جریان‌های سیاسی این کشور بودند. نیکلاس مادورو میراث‌دار چاوز و انریکه کاپریلس سیاست‌مدار راست‌گرای طرفدار غرب و آمریکا. در این رقابت نفس‌گیر مادورو پیروز شد، ولی کاپریلس این پیروزی را نپذیرفت. در پی اعتراض کاپریلس به نتایج، خیابان‌های شهرهای ونزوئلا به آشوب کشیده شد. هزاران تن از مخالفان به خیابان‌ها آمدند این آشوب‌ها چند کشته بر جای گذاشت و تاکنون این اعتراضات و دودستگی در جامعه ونزوئلا ادامه دارد.

گفتنی است؛ آمریکایی‌ها که در گذشته ونزوئلا را حیاط خلوت خود می‌دانستند، هر توطئه‌ای از جمله ترور و آشوب در این کشور را رقم زدند تا بتوانند مادورو را از تخت ریاست‌جمهوری پایین بکشند، ولی تاکنون موفق به این کار نشده‌اند.

از سوی دیگر، از زمستان سال گذشته یکی از طرفداران کاپرلیس به کارزار مبارزه با مادورو آمده است؛ خوان گوایدو که ریاست مجمع ملی ونزوئلا را برعهده داشت. در ۲۳ ژانویه سال ۲۰۱۹ (3 بهمن 97) گوایدو در جریان بحران ریاست جمهوری که با شروع مجدد دولت نیکولاس مادورو آغاز شد خود را به‌عنوان رئیس‌جمهور موقت ونزوئلا معرفی کرد. بلافاصله بعد از این موضوع آمریکا و چند کشور دیگر اروپایی و آمریکایی لاتین گوایدو را به‌عنوان رئیس‌جمهور موقت ونزوئلا به رسمیت شناختند. در همین زمان کودتای نظامی در این کشور با محور طرفداران نظامی گوایدو به وقوع پیوست، ولی با هوشیاری نیروهای نظامی و امنیتی ونزوئلا خنثی شد. آمریکا هم در این مدت حمله نظامی به کاراکاس را بعید ندانسته، ولی ارتش و مردم ونزوئلا اعلام کردند که برای هرگونه مبارزه و مقاومت علیه آمریکا آماده هستند.

برای بررسی و واکاوی بیشتر تحولات ونزوئلا با «احمد سبحانی»، سفیر سابق ایران در ونزوئلا، مکزیک و مدیرکل سابق  آمریکای لاتین و غرب آسیای وزارت امور خارجه به گفتگو نشستیم که به شرح ذیل است.

حمله دولت ترامپ به ونزوئلا با توجه به شرایط موجود بسیار بعید است

آنا: با توجه به اوضاع فعلی چقدر احتمال دارد آمریکا پیشنهاد گوایدو برای حمله به ونزوئلا را قبول کند؟

سبحانی: خوان گوایدو بیشتر شبیه یک شوک در ونزوئلا است. او  رهبری کاریزماتیک برای مردم این کشور نیست و شخصیت و رهبری واقعی ندارد. گوایدو موجی است که با حمایت خارجی  آمد و هنوز هم نتوانسته در این کشور کاری انجام دهد. در این شرایط، حمله آمریکا و دولت ترامپ به ونزوئلا را شدنی نمی‌دانم؛ به دلیل اینکه ترامپ در مناظره‌های انتخاباتی خودش عنوان کرده بود که چرا رؤسای جمهوری قبلی آمریکا در جنگ‌های عراق، افغانستان، سوریه و یمن شرکت کردند و اینکه در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور بخواهد به ونزوئلا حمله کند خیلی محتمل نیست. از سوی دیگر، ونزوئلا هم مقاومت زیادی کرده است و این امر سبب شده که آمریکایی‌ها بیشتر احتیاط کنند.

آنا: آمریکا در گذشته هم ونزوئلا را تهدید به حمله کرده بود ولی هم اکنون بعد از ناموفق بودن کودتا گوایدو دوباره طرحی برای حمله به کاراکاس را مطرح کرده است؛ دلیل این موضوع چیست؟

سبحانی: تهدید دوباره آمریکایی‌ها به ونزوئلا بیشتر نمایشی است. به اصطلاح، سگی که پارس می‌کند، نمی‌گیرد! آمریکایی‌ها در شرایطی نیستند که بتوانند حمله‌ای به ونزوئلا انجام دهند و موفق از آن خارج شوند. اما بیرون آمدن از مخصمه ونزوئلا آسان نیست. آمریکا هم از چند جهت درگیر مسائل سیاست‌خارجی مانند؛ ایران، سوریه و کره شمالی است و توفیقی هم نداشته و مشکلاتی برای آنها ایجاد می‌کند. این چند مورد، جدای از جنگ بزرگ اقتصادی با چین و تا حدودی روسیه است که برای آمریکا بسیار خطرناک هستند.

آنا: شانس حمله آمریکا به ونزوئلا چقدر است و میزان بازدارندگی مادورو تا چه میزان است؟

سبحانی: وقتی فردی غیرقانونی خود را رئیس‌جمهور اعلام می‌کند، کشور دچار دودستگی می شود اما با توجه به شرایط سخت اقتصادی هنوز  نیمه‌ای از جمعیت ونزوئلا از مادورو حمایت می‌کنند. در نتیجه حمله به این کشور آسان نیست و قدرت مردمی رئیس‌جمهور این کشور بالاست.

بسیاری معتقدند که چاوز ترور بیولوژیکی شده است

آنا:گزارش‌هایی مبنی بر ترور گوایدو و مادورو وجود دارد.  این سناریوها چقدر محتمل هستند؟

سبحانی: خیلی‌ها معتقدند هوگو چاوز، رئیس‌جمهور فقید ونزوئلا که جایگاه خوب مردمی داشت و شخصیتی کاریزماتیک بود، ترور بیولوژیکی شده است، اما ترور گوایدو  تأثیری در روند سیاسی ونزوئلا نخواهد گذاشت زیرا  گوایدو رهبری یک شبه است. در بین مخالفان هم شخصیت برجسته‌ای ندارد و اگر ترور هم بشود، تغییری در شرایط موجود ایجاد نمی‌کند، ولی امکان دارد چند روزی تنشی ایجاد شود. اما در رابطه با ترور مادورو کار کمی سخت‌تر است. با توجه به اینکه قطب‌بندی سیاسی ونزوئلا شکل گرفته است، اگر هم رئیس‌جمهور ونزوئلا ترور شود، باز هم دوگانگی موافقان و مخالفان چاوز  ادامه دارد.

آنا: آمریکا برای متعادل کردن قیمت و عرضه نفت آیا به سقوط دولت ونزوئلا روی آورده تا راحت‌تر بتواند صادرات نفت ایران را صفر کند؟

سبحانی: قطعاً نفت یکی از  پارامترهای مهم برای اهمیت جایگاه ونزوئلا است. 21 درصد ذخایر نفتی جهان در این کشور وجود دارد و اگر آمریکا بتواند کنترل نفت ونزوئلا را در دست گیرد با نفت شیل آمریکا و نفت کشورهای عربی خلیج‌فارس قادر است انرژی کل جهان را کنترل و در مقابل رقبای اقتصادی آمریکا مثل چین و روسیه عرضه اندام کند. به همین علت قطعاً اگر آمریکا بتواند به نفت ونزوئلا دسترسی داشته باشد، حتماً‌ فشار به ایران را افزایش خواهد داد.

آنا: مذاکرات صلح مخالفان و دولت ونزوئلا در نروژ به کجا خواهد رسید؟ آیا به نظر حضرتعالی نتیجه ملموسی در پی خواهد داشت؟

سبحانی: استراتژی دولت ونزوئلا این است که هرگونه مذاکره در داخل یا خارج کشور با به رسمیت شناخته شدن دولت مادورو برگزار شود. از طرف دیگر، مادورو همیشه از قانون صحبت می‌کند. دولت قانونی ونزوئلا با مذاکرات میانجی در نروژ منفعت بیشتری خواهد برد. به خاطر همین، گوایدو به نروژ  نماینده اعزام کرد ولی تکذیب کرد و باز دوباره تأیید کرد. از طرف دیگر، مخالفان در این کشور  یکپارچه نیستند و اگر بخواهد مذاکره‌ای صورت بگیرد چند پارگی آنها بیشتر نمایان می‌شود. گوایدو بیشتر یک شوک و موج بود و نتوانست وظایفی که دولت آمریکا برعهده او گذاشته بود را به خوبی اجرا کند. اگر مخالفان به مذاکره روی بیاورند فرسایشی خواهد بود و به همین علت آنها مخالف مذاکره با دولت قانونی ونزوئلا  هستند.

انتهای پیام/4106/4082/