سیل باعث از بین رفتن 500 میلیون تن خاک به ارزش 14 میلیارد دلار شد

محمد درویش در گفتگو با خبرنگار حوزه محیط‌زیست گروه اجتماعی خبرگزاری آنا در خصوص اینکه چرا سیل تا این اندازه به کشور ما خسارت وارد کرد، گفت: چند مسئله در کنار هم رخ داد که سبب شد خسارت‌های ناشی از سیل افزایش پیدا کند. اول آنکه سیل به صورت استثنایی رخ داد و برای اولین بار نام چهار شهر ایران در شمار پرباران‌ترین شهرهای جهان قرار گرفت؛ گرگان، خرم‌آباد، همدان و یاسوج امسال در این لیست قرار گرفتند.

وی افزود: این مسئله بی‌سابقه است زیرا کشور ما بر روی کمربند خشک جهان قرار گرفته است و این کاملاً استثنایی است که میزان بارندگی برخی از شهرهای کشور از آمازون بالاتر باشد و این ما را با رخدادی کاملاً استثنایی روبه‌رو می‌کند.

این کارشناس محیط‌ زیست خاطرنشان کرد: اطلاعاتی که از بالادست کرخه می‌آید بسیار عجیب است زیرا با دور برگشت هزار ساله، احتمال وقوع چنین سیلی هر هزار سال یک‌بار بوده است. هرچند که ممکن است چند بار پشت سر هم رخ دهد؛ به‌هرحال این نشان‌دهنده این است که ما با مسئله کاملاً غیرعادی مواجه بودیم که ناشی از نفوذ جریان قطبی بوده است.

درویش در ادامه سخنانش افزود: این موج پرفشار از شرق مدیترانه تا غرب شبه‌قاره هند را درنوردیده و در جنوب ترکیه و شمال عراق، در آرارات و آناتولی و از سوی دیگر در هندوکش، خسارت‌های سنگینی به بار آورده است.

وی با تأکید بر اینکه این موج هوا در مسیر حرکت خسارت‌های زیادی به بار آورد، ادامه داد: در عراق بیش از یک‌صد نفر ناپدید و بیش از 30 نفر کشته شدند. در پاکستان 86 نفر کشته شدند و این نشان می‌دهد سیل در همه کشورها خسارت به بار آورد.

این کارشناس محیط‌ زیست اضافه کرد: نکته دیگری که سبب شد خسارات سیل بیشتر شود زمان وقوع آن بود؛ این سیل زمانی رخ داد که درختان هنوز برگ نداشتند و پوشش گیاهی روی زمین وجود نداشت و نمی‌توانست قدرت خورندگی ضربات باران را بگیرد. این موضوع سبب شد نفوذ آب کاهش و ضریب هرز آب افزایش پیدا کند. متأسفانه این سیل به‌خصوص در منطقه زاگرس توانست خاک قابل‌ توجهی را با خودش حمل کند و این خسارت‌ها را سنگین‌تر کرد.

درویش تصریح کرد: 86 میلیارد مترمکعب آب در کشور جاری شد و این‌ یک چهارم آبی است که در یک سال در ایران تولید می‌شود و بنابراین انتظار می‌رود که یک‌ چهارم فرسایش خاک کشور نیز در این چند روز اتفاق افتاده باشد.

وی افزود: کارشناسان برآورد می‌کنند که بیش از 500 میلیون تن خاک از بین رفته باشد که ارزش مالی آن حدود 14 میلیارد دلار است و اگر میزان آب استحصالی 2.5 میلیارد دلار ارزش داشته باشد دست‌کم خاک از بین رفته 6 برابر ارزش داشته است.

درویش برای توضیح بیشتر این موضوع گفت: به‌ عنوان‌ مثال میزان رسوب در دز به حدی افزایش پیداکرده که در طول 200 سال اتفاق افتاده است، یعنی اگر عمر مفید این سد 200 سال ارزیابی‌شده باشد در 50 سالگی به‌اندازه 200 سال فرسوده شده است و در حال حاضر تصمیم گرفته شد که ارتفاع آن را بالا ببرند.

وی به تشریح دست‌اندازی انسانی و افزایش خسارت سیل افزود: 30 درصد جنگل‌های زاگرس را از بین برده‌ایم و 530 میلیون درخت بلوط در معرض نابودی قرار دارد. جنگل‌های زاگرس زادآوری را به علت چرای بیش‌ از حد دام از دست‌ داده‌اند.

این کارشناس محیط‌ زیست اضافه کرد: تیشه‌ای که مردم به جنگل‌های زاگرس زدند عاملی برای تشدید این سیل به‌حساب می‌آید؛ جنگل بلوط در برخی از جاها قطع و به‌ جای آن تاکستان کاشته شده است که برای مردم اشتغال ایجاد کنیم درحالی‌که این جنایت بزرگ بوده است.

درویش ادامه داد: با زدن سدها رفتار رودخانه‌ها را تغییر و بارگذاری رسوب را افزایش دادیم و از آنجاکه جریان آب کاهش و بارگذاری افزایش پیداکرده، رودخانه دیگر استعداد گذر آب را مثل قبل ندارد و باید در چنین شرایطی منتظر سیل‌های شدید باشیم.

وی خاطرنشان کرد: در جنوب خوزستان 150 متر به بستر رودخانه تجاوز کردیم و به بهانه نفت آزادگان، تالاب‌ها را محاصره کرده‌ایم و اجازه ندادیم حق‌آبه آن پرداخت شود و همه این‌ها در کنار هم سبب شده است خسارات سیل افزایش پیدا کند.

انتهای پیام/4087/ن