سعید سبحانی*
زمزمه‌های خروج یونان از منطقه یورو
سیاست‌های ریاضت اقتصادی تحمیلی به یونان از سوی اتحادیه اروپا و تداوم بحران اقتصادی در این کشور سبب شده تا برخی از تحلیل‌گران به فکر خروج از حوزه یورو باشند.
گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، اگرچه امروزه هیچ‌یک از سیاستمداران اروپایی مستقیماً سخنی از خروج یونان از منطقه یورو به میان نمی‌آورد، اما شهروندان یونانی استمرار سیاست‌های ریاضتی تحمیل‌شده از سوی سران منطقه یورو را برنتافته و فریاد خروج از این منطقه اقتصادی را سر می‌دهند.
از سوی دیگر، وام‌های پرداخت‌شده از سوی صندوق بین‌المللی پول، بانک مرکزی اروپا و بانک جهانی به یونان به‌اندازه‌ای زیاد بوده است که این کشور را تا سالیان دراز درگیر سیاست‌های ریاضتی خواهد کرد. این مسئله، بحران‌های عمیقی را در یونان ایجاد خواهد کرد.
در چنین وضعیتی، اعتراض‌های اقتصادی در یونان ادامه دارد. برگزاری انتخابات سراسری گذشته و انتخاب حزب «سیریزا» نتوانسته است تأثیری در وضعیت بحرانی موجود در یونان بگذارد. اعتراض‌های عمومی در حالی ادامه دارد که سران کشورهای اروپایی همچنان یونان را بر سر طرح ریاضت اقتصادی تحت‌فشار قرار داده‌اند. اگرچه مطابق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته از سوی سران کشورهای اروپایی قرار بود یونان تا 2015 میلادی به وضعیت قبل از بحران مالی بازگردد، اما هم‌اکنون، در آستانه سال 2019 میلادی، خبری از این مسئله نیست.
آنچه امروز در یونان مشاهده می‌شود، بحرانی مزمن، دامنه‌دار و تمام‌عیار است که در آینده‌ای نزدیک نشانه‌ای از حل‌وفصل آن وجود ندارد. در چنین شرایطی شهروندان یونانی بر سر دوراهی خروج از منطقه یورو و استمرار سیاست‌های ریاضتی مانده‌اند.
انتخاب هر یک از این دو گزینه هزینه‌های سختی برای شهروندان یونانی به همراه دارد. اگر یونانی‌ها از منطقه یورو خارج شوند، همچنان ناچار به پرداخت هزینه‌ها یا همان بدهی‌های ناشی از اخذ وام‌های خود خواهند بود. همچنین در این صورت، مقام‌های اروپایی یونان را بابت خروج از اتحادیه اروپا نیز تحت‌فشار قرار خواهند داد.
بسیاری از یونانی‌ها خواستار بقا در اتحادیه اروپا در عین خروج از منطقه یورو هستند اما سران بروکسل نسبت به این مسئله کاملاً مخالف هستند. آنها معتقدند در صورت خروج یونان از منطقه یورو، اخراج یونان از اتحادیه اروپا نیز باید در دستور کار قرار گیرد. انتخاب گزینه دوم یعنی استمرار سیاست‌های ریاضتی نیز برای شهروندان یونانی سخت و سنگین است. تنگ‌تر شدن حلقه فشارهای اقتصادی دولت یونان، مردم این کشور را به ستوه آورده است.
اخیراً کارکنان دولتی و شهرداری‌های یونان در پایتخت این کشور تظاهرات کردند. این تظاهرات در اعتراض به برنامه کاهش بودجه دولتی در قالب طرح سیاست ریاضت اقتصادی است که دولت یونان برای پایین آوردن کسری بودجه خود در حال اجرا است.
در خصوص یونان و بحران اقتصادی جاری در آن حقایقی وجود دارد که نمی‌توان به‌سادگی از کنار آنها گذشت. واقعیت امر این است که یونان حتی تا دو دهه آتی نمی‌تواند نسبت به بازگشت به دوران قبل از بحران اقتصادی خوش‌بین باشد. این خوش‌بینی کاذب در برخی موارد سبب شده است تا مقام‌های یونانی متوجه آنچه در دروان کشورشان و اتحادیه اروپا است نشوند.
نکته مهم‌تر اینکه آنگلا مرکل صدراعظم آلمان به‌عنوان اصلی‌ترین بانی فشار اقتصادی و ریاضتی بر شهروندان یونانی نیز همچنان مورد نفرت آنها قرار دارد. در حال حاضر طرح ریاضت اقتصادی مرکل در یونان شکست‌خورده و شهروندان یونانی نیز خود را ملزم به همکاری با این طرح نمی‌دانند. از سوی دیگر، مقامات یونانی در اقناع روانی شهروندان خود جهت خروج از بحران و تکیه بر طرح ریاضت اقتصادی ناکام مانده‌اند.
این ناکامی تحت تأثیر عوامل متعددی ازجمله تشدید بحران یورو پررنگ‌تر می‌شود. در حال حاضر یونان نیازمند وجود دولتی قدرتمند و مردمی است که بتواند روند خروج از بحران را هدایت کند اما نتایج انتخابات و نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهد که اساساً هیچ‌یک از گروه‌های راست‌گرا یا چپ‌گرای یونانی توانایی تشکیل چنین دولت مستقلی را ندارند.
در این میان دستان حزب سیریزا و «الکسی سیپراس» نخست‌وزیر یونان نیز بسیار بسته است. او از یک‌سو با مطالبات مردمی مبنی بر گذار از سیاست‌های ریاضتی روبه‌رو است و از سوی دیگر، شاهد تعهدات و فشارهای اقتصادی ناشی از وام‌های کلانی است که دولت‌های قبلی در یونان دریافت کرده‌اند.
مجموع این شرایط سبب شده است تا زمزمه‌های خروج یونان از منطقه یورو در آینده به یک فریاد و مطالبه تبدیل شود. در این صورت حزب سیریزا نیز نمی‌تواند جلوی خشم شهروندان یونانی از منطقه یورو را بگیرد.
* تحلیلگر مسائل بین‌الملل
انتهای پیام/4106/4093/
انتهای پیام/
